«مالیات هوشمند» نسخه ای برای حمایت از تولید

به گزارش خبرگزاری مهر، به اذعان غاطبه صاحبنظران اقتصادی می‌توان ادعا کرد نظام مالیاتی هر کشور شریان حیاتی اقتصاد آن کشور محسوب می‌شود که در ایران، این نظام با چالش‌های متعددی مانند فرارهای مالیاتی گسترده و فرآیندهای پیچیده و زمان‌بر که فعالان اقتصادی را کلافه کرده، روبرو است اما در این شرایط، راهکار چیست؟ «هوشمندسازی».

هوشمندسازی، امروزه به کلید حل بسیاری از مشکلات اقتصادی تبدیل شده است اما آیا هوشمندسازی واقعاً می‌تواند نظام مالیاتی ایران را متحول کند؟ برخی از کارشناسان اقتصادی بر این باور هستند که صاحبان قدرت مالی می‌توانند با استفاده از نفوذشان به کاهش مالیات پرداختی‌شان مبادرت کنند. این یک امر طبیعی است که اگر بستری فراهم باشد، برخی افراد به سوءاستفاده بپردازند و درصدد فرار مالیاتی برآیند و به گفته کارشناسان اقتصادی، بخشی از فرار مالیاتی در کشور به دلیل ضعف در قوانین و مقررات مالیاتی و همچنین عدم شفافیت در فرآیندهای مالیاتی رخ می‌دهد.

سیستمی‌سازی؛ راهکاری برای افزایش شفافیت و کاهش فرار مالیاتی

روندهای سیستمی‌سازی نظام مالیاتی کشور می‌تواند اثرگذاری بالایی در رفع مشکلات پیرامون این موضوع داشته باشد. هر چقدر دستگاه‌های مالیاتی و نظارتی کشور به سمت مکانیزه شدن پیش بروند، شفافیت در امور بالا می‌رود و منفعت بیشتری برای کشور حاصل خواهد شد.

تجربه کشورهای پیشرو در هوشمندسازی مالیاتی نشان می‌دهد که استفاده از سیستم‌های الکترونیکی می‌تواند میزان فرار مالیاتی را تا ۲۰ درصد کاهش دهد. همچنین استفاده از سامانه‌های الکترونیکی در دولت، منجر به کاهش ۱۵ درصدی هزینه‌های اداری شده است.

افزایش سرعت و دقت؛ مزیت سیستم‌های نوین حسابرسی

با سیستمی شدن حسابرسی مالیاتی، کارها به سرعت پیش می‌رود و این در حالی است که در روندهای قدیمی امکان بروز خطای انسانی وجود دارد اما در روش‌های نوین و الکترونیک این موضوع تا حد زیادی کنترل می‌شود و حتی می‌توان گفت از بین می‌رود.

به گفته کارشناسان حسابداری، استفاده از نرم‌افزارهای حسابرسی می‌تواند درصد قابل توجهی از زمان انجام حسابرسی را کاهش دهد. استفاده از سیستم‌های الکترونیکی در حسابرسی، دقت و کیفیت حسابرسی را افزایش می‌دهد.

افزایش اعتماد مؤدیان؛ نتیجه روندهای هوشمند مالیاتی

طی سال‌های گذشته بالغ بر ۷۰ درصد حسابرسی اظهارنامه‌های اشخاص حقوقی به صورت سیستمی صورت گرفته است. این روندها، به افزایش اعتماد مؤدیان به نظام مالیات‌ستانی در کشور منجر می‌شود.

بر اساس نظرسنجی‌های انجام شده، درصدی از مردم بر این باور هستند که نظام مالیاتی باید شفاف‌تر و عادلانه‌تر باشد و مطالعات نشان می‌دهد که افزایش اعتماد عمومی به نظام مالیاتی می‌تواند منجر به افزایش تمایل مردم به پرداخت مالیات شود.

کشف مؤدیان جدید؛ گامی در جهت افزایش درآمدهای مالیاتی

افزایش درآمدهای مالیاتی دولت نیز از دیگر نتایج هوشمندسازی نظام مالیاتی کشور است. وقتی روندها به صورت سیستمی است، سازمان امور مالیاتی می‌تواند از نیروهایش در راستای کشف مؤدیان جدید استفاده کند و همین امر زمینه افزایش وصول درآمدهای مالیاتی دولت را ایجاد می‌کند.

به گفته کارشناسان اقتصادی، شناسایی مؤدیان جدید و جلوگیری از فرار مالیاتی می‌تواند منجر به افزایش ۱۰ تا ۱۵ درصدی درآمدهای مالیاتی دولت شود.

عدالت مالیاتی؛ مهم‌ترین دستاورد هوشمندسازی

یکی از مهم‌ترین نتایجی که هوشمندسازی روندهای مالیاتی کشور به کمک تقویت حسابرسی سیستمی به دنبال دارد، افزایش عدالت مالیاتی است. در روندهای سنتی و ممیز محور امکان بروز اجحاف مالیاتی وجود دارد و کسانی که ارتباطاتی داشتند می‌توانستند از طریق رایزنی به کاهش مبلغ مالیات‌شان مبادرت کنند و در روندهای سیستمی امکان چنین اقداماتی از بین می‌رود.

نابرابری درآمدی در ایران در سال‌های اخیر افزایش یافته است و مطالعات نشان می‌دهد که نظام مالیاتی عادلانه می‌تواند نقش مهمی در کاهش نابرابری درآمدی و افزایش رفاه اجتماعی ایفا کند.

حمایت از تولید؛ اولویت نظام مالیاتی هوشمند

بخش زیادی از فرار مالیاتی کشور توسط کسانی انجام می‌شود که مشغول کارهای مخرب و واسطه‌ای هستند. هوشمندسازی نظام مالیاتی این امکان را به وجود می‌آورد که بر مالیات‌ستانی از این بخش‌ها تمرکز شود. در مقابل دولت می‌تواند به حمایت از بخش‌های مولد بپردازد و انگیزه فعالیت در این حوزه را بالا ببرد.

مطالعات نشان می‌دهد که کاهش مالیات بر تولید می‌تواند منجر به افزایش تولید، اشتغال و صادرات در کشور شود.

بسترهای الکترونیک؛ ظرفیتی برای ارائه خدمات بهتر به شهروندان

بسترهای الکترونیک در کشورهای مختلف در راستای افزایش کیفیت ارائه خدمات به شهروندان مورد استفاده قرار گرفته است و این تجربه زیسته نشان می‌دهد ما هم باید از این فضا به نحو احسن بهره ببریم. بر اساس گزارش سازمان ملل متحد، ایران در زمینه توسعه دولت الکترونیک، رتبه ۸۶ را در بین کشورهای جهان دارد و مطالعات نشان می‌دهد که ارائه خدمات الکترونیکی می‌تواند رضایت شهروندان از دولت را افزایش دهد.

نتیجه آنکه، هوشمندسازی نظام مالیاتی، یک انتخاب نیست بلکه یک ضرورت است. با اتخاذ رویکردهای نوین و استفاده از فناوری‌های پیشرفته، می‌توان ضمن افزایش درآمدهای دولت، زمینه را برای رونق تولید ملی فراهم کرد. آینده نظام مالیاتی ایران، در گرو هوشمندسازی است و نظرات کارشناسان اقتصادی نیز تأییدی بر این موضوع است.»