چرا قلب مردان بیشتر از زنان آسیب می بیند

رضا روان پارسا، در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: بیماری‌های قلب و عروق همچنان در صدر علل مرگ‌ومیر در جهان قرار دارند و در کشور ما نیز بیش از ۴۰ درصد مرگ‌ها به طور مستقیم یا غیر مستقیم به این بیماری‌ها نسبت داده می‌شود.

وی افزود: نکته‌ای که در آمارها به چشم می‌خورد، تفاوت قابل توجه میان میزان ابتلاء به بیماری‌های قلبی در زنان و مردان است؛ به طوری که مردان در سنین پایین‌تر و با شیوع بیشتری به بیماری‌های قلبی مبتلا می‌شوند.

روان پارسا ادامه داد: به عنوان نمونه، گزارش‌های سازمان بهداشت جهانی نشان داده‌اند که احتمال بروز سکته قلبی در مردان میانسال حدود ۲ تا ۳ برابر بیشتر از زنان است. در ایران نیز بر اساس آمارهای رسمی وزارت بهداشت، میانگین سنی بروز سکته قلبی در مردان حدود ۵۵ سال و در زنان نزدیک به ۶۵ سال است. این فاصله ۱۰ ساله خود به خوبی گویای نقش جنسیت در شروع بیماری‌های قلبی است.

این متخصص قلب و عروق تأکید کرد: علت این تفاوت تنها به یک عامل محدود نمی‌شود بلکه ترکیبی از فاکتورهای ژنتیکی، هورمونی، رفتاری و سبک زندگی در آن دخیل هستند.

وی افزود: یکی از مهم‌ترین عوامل، نقش هورمون‌های جنسی است. هورمون استروژن که تا قبل از یائسگی در بدن زنان به میزان قابل توجهی ترشح می‌شود، تأثیر محافظتی بر دیواره رگ‌ها داشته و مانع از رسوب چربی و تنگ شدن شریان‌ها می‌شود. این پوشش طبیعی باعث می‌شود زنان در سال‌های میانسالی کمتر در معرض سکته یا انسداد عروق کرونر باشند، اگر چه این نقش محافظتی یک عامل صد درصدی نبوده اما احتمال بیماری را کاهش می‌دهد. در مقابل، مردان چنین سپری در اختیار ندارند و به همین دلیل بیماری‌های قلبی در آنها زودتر بروز می‌کند.

روان پارسا گفت: از سوی دیگر، الگوهای رفتاری و سبک زندگی مردان نیز نقش مهمی را در این تفاوت ایفا می‌کند. استعمال دخانیات (سیگار و قلیان) در میان مردان بسیار شایع‌تر است و می‌دانیم که هر نخ سیگار هم ریسک سکته قلبی را به طور محسوسی افزایش می‌دهد. همچنین بسیاری از مشاغل و نقش‌های اجتماعی که مردان بر عهده دارند با استرس‌های حاد و مزمن همراه است و استرس مداوم به طور مستقیم و غیرمستقیم به سیستم قلبی عروقی آسیب می‌زند.

وی افزود: برخی عادات دیگر مانند مصرف الکل، کم‌تحرکی و اضافه وزن نیز در مردان به صورت شایع‌تری گزارش شده است.

این فوق تخصص آنژیوپلاستی اظهار داشت: موضوع دیگری که به افزایش شیوع بیماری قلبی در مردان دامن می‌زند، بی‌توجهی بیشتر به علائم و چکاپ‌های دوره‌ای است. بسیاری از مردان اولین بار زمانی به پزشک مراجعه می‌کنند که دچار حمله قلبی یا درد قفسه سینه شدید شده‌اند، در حالی که اگر غربالگری فشارخون، قندخون و چربی‌های خون به موقع انجام شود و علائم خفیف نیز بدون توجه رها نشوند، می‌توان جلوی بسیاری از این حوادث را گرفت.

روان پارسا ادامه داد: در کنار این موضوع، شیوع بالاتر فشارخون بالا و دیابت نوع دو در مردان ایرانی نسبت به گذشته، زنگ خطر جدی برای افزایش بار بیماری‌های قلبی در سال‌های آینده را به صدا در آورده است.

وی افزود: بنابراین، آنچه از مجموعه این شواهد برمی‌آید، این است که بخش قابل توجهی از تفاوت میان مردان و زنان در ابتلاء به بیماری‌های قلبی عروقی قابل اصلاح و پیشگیری است. تغییر سبک زندگی، کاهش مصرف دخانیات، کنترل وزن، ورزش منظم و مراجعه به پزشک برای انجام معاینات دوره‌ای و غربالگری‌های لازم می‌تواند به طور چشمگیری خطر بروز بیماری‌های قلبی را در مردان کاهش دهد.

روان پارسا در پایان تأکید کرد: این پیام مهمی است که باید به جامعه منتقل شود؛ بیماری قلبی صرفاً یک مشکل مربوط به دوران پیری نیست و می‌تواند حتی در دهه‌های پایین زندگی هم رخ دهد. مردان اگر بخواهند فاصله آماری موجود با زنان را کاهش دهند، باید از امروز مراقبت از قلبشان را جدی‌تر بگیرند.