آژانس همکاری بین‌المللی آلمان (GIZ) در پاکستان چه می‌کند؟

خبرگزاری مهر، گروه بین الملل– پوریا لوایی: آژانس همکاری بین‌المللی آلمان (GIZ) از سال ۱۹۶ ۱ در پاکستان فعالیت دارد و با پروژه‌هایی در زمینه انرژی‌های تجدیدپذیر، آموزش حرفه‌ای، حمایت از پناهجویان و حکمرانی خوب، به چالش‌های توسعه‌ای این کشور پاسخ می‌دهد. این فعالیت‌ها، با حمایت مالی وزارت همکاری اقتصادی و توسعه آلمان (BMZ)، پاکستان را به شریکی کلیدی برای آلمان در جنوب آسیا تبدیل کرده‌اند. با این حال، این پروژه‌ها نه تنها اهداف توسعه‌ای، بلکه منافع استراتژیک آلمان مانند نفوذ نرم، رقابت با چین و کنترل مهاجرت به اروپا را نیز دنبال می‌کنند.

آژانس همکاری بین‌المللی آلمان (GIZ) از سال ۱۹۶۱ در پاکستان فعالیت خود را آغاز کرده و از سال ۱۹۹۰ دفتر کشوری خود را در اسلام‌آباد تأسیس کرده است. این همکاری ریشه در روابط توسعه‌ای آلمان و پاکستان از سال ۱۹۵۷ دارد و بر حوزه‌هایی مانند توسعه اقتصادی پایدار، انرژی، حکمرانی خوب و حمایت از پناهجویان متمرکز است. GIZ با حدود ۳۸۰ کارمند داخلی و ۴۵ کارمند بین‌المللی، پروژه‌هایی را برای وزارت همکاری اقتصادی و توسعه آلمان (BMZ)، اتحادیه اروپا و سایر نهادها اجرا می‌کند. این فعالیت‌ها با استراتژی‌های توسعه ملی پاکستان و اهداف توسعه پایدار سازمان ملل هم‌راستا هستند و به چالش‌هایی مانند تغییرات اقلیمی، بیکاری و میزبانی از ۱.۴ میلیون پناهجوی افغان رسیدگی می‌کنند. GIZ پروژه‌های متعددی را در پاکستان اجرا کرده که برخی از مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:

ترویج انرژی‌های تجدیدپذیر و بهره‌وری انرژی

GIZ با دولت پاکستان همکاری می‌کند تا تأثیرات تغییرات اقلیمی را کاهش دهد و انتقال عادلانه به انرژی‌های پایدار را ترویج کند. این شامل مشاوره در زمینه تأمین مالی اقلیمی، اجرای توافق پاریس و ترویج ساخت‌وساز با کربن صفر است. GIZ همچنین پلتفرم‌هایی مانند انجمن انرژی تجدیدپذیر پاکستان-آلمان را میزبانی می‌کند.

آموزش حرفه‌ای و اشتغال پایدار

GIZ با مؤسسات آموزش حرفه‌ای دولتی همکاری می‌کند تا کیفیت آموزش را بهبود بخشد و برنامه‌ها را با نیازهای بازار کار هماهنگ کند. این پروژه به‌ویژه زنان را برای ورود به مشاغل مردانه مانند صنعت خودروسازی و صنایع دستی تشویق می‌کند این ابتکار نرخ بیکاری را در میان زنان و گروه‌های محروم کاهش داده و مهارت‌های شغلی را ارتقا داده است.

حمایت از پناهجویان افغان و جوامع میزبان

GIZ خدماتی مانند حمایت‌های روان‌شناختی و اجتماعی را برای پناهجویان افغان و جوامع میزبان ارائه می‌دهد. این پروژه فضاهای امن برای زنان و جوانان ایجاد کرده و متخصصان محلی را برای پاسخ به نیازهای روان‌شناختی آموزش می دهد.

چرا باید مالیات شهروند آلمانی هزاران کیلومتر دورتر از خانه‌اش، در پاکستان خرج شود؟

در ظاهر، پروژه‌های GIZ پاسخی انسان‌دوستانه به بحران‌های اقتصادی، اقلیمی و اجتماعی پاکستان هستند؛ اما واقعیت پیچیده‌تری در پشت این کمک‌ها نهفته است. دولت آلمان، مانند بسیاری از قدرت‌های جهانی، «کمک توسعه‌ای» را ابزار هوشمندانه‌ای برای تحکیم منافع استراتژیک، بازاریابی سیاسی و تثبیت موقعیت ژئوپلیتیک خود می‌داند.

نخست، امنیت ملی اروپا یک محرک اساسی برای سرمایه‌گذاری در پاکستان است. کشورهای اروپایی از موج‌های مهاجرت غیرقانونی، به‌ویژه از مسیرهای آسیای جنوبی، نگران‌اند. با ایجاد شغل و ثبات نسبی در مناطقی مانند پاکستان، آلمان در واقع یک دیوار دفاعی نامرئی در برابر جریان پناهجویان ایجاد می‌کند. این موضوع با توجه به جمعیت میلیونی پناهجویان افغان در پاکستان، اهمیتی دوچندان پیدا می‌کند.

دوم، در رقابت تنگاتنگ با نفوذ چین در منطقه، به‌ویژه در قالب پروژه عظیم CPEC، آلمان به‌دنبال حفظ جایگاه اقتصادی خود در جنوب آسیاست. پروژه‌های انرژی و آموزش فنی که از سوی GIZ هدایت می‌شوند، نه تنها با استانداردهای غربی طراحی می‌شوند، بلکه تلاش می‌کنند مدل توسعه‌ی چینی را به چالش بکشند و فضا را برای مشارکت بیشتر شرکت‌های اروپایی فراهم کنند.

سوم، این پروژه‌ها بستر مناسبی برای ترویج فرهنگ، ارزش‌ها و نرم‌افزار تمدنی غرب هستند. آموزش مهارت‌های شغلی، در کنار گفتمان‌هایی مثل «برابری جنسیتی» یا «دولت‌داری خوب»، در واقع تلاشی برای هم‌راستاسازی تدریجی ارزش‌های جوامع هدف با چارچوب‌های لیبرال-غربی است. این یک سرمایه‌گذاری بلندمدت در زمین بازی فرهنگی و نرم است که ممکن است در آینده به وابستگی سیاسی نیز بینجامد.

چهارم، نباید منافع اقتصادی مستقیم را نادیده گرفت. با اجرای پروژه‌های GIZ، در عمل مسیر ورود شرکت‌های آلمانی به بازارهای زیرساخت، آموزش، انرژی و فناوری در پاکستان هموار می‌شود. این پروژه‌ها به نوعی یارانه پنهان برای شرکت‌های آلمانی هستند، که بدون فشار سیاسی یا تحریم، از راه "کمک‌های دوستانه" به سود تجاری و نفوذ بازار دست می‌یابند.

پنجم، برخی تحلیلگران معتقدند آلمان همچنان تلاش می‌کند چهره تاریخی خود را بازسازی کند. میراث نازیسم و جنگ‌های جهانی دوم، به‌ویژه در میان جوامع مسلمان، تصویری منفی بر جای گذاشته است. فعالیت‌های «توسعه‌محور» در کشورهای اسلامی مانند پاکستان می‌تواند به بازتعریف آلمان به‌عنوان یک قدرت صلح‌طلب، حامی عدالت اجتماعی و توسعه پایدار کمک کند.

در نهایت، پاکستان به دلیل همسایگی با ایران، افغانستان، و نزدیکی با خلیج فارس و حتی رژیم صهیونیستی، موقعیتی ژئوپلیتیکی دارد که کنترل غیرمستقیم آن، برای آلمان و متحدانش بسیار مهم است. هرگونه بی‌ثباتی در این کشور می‌تواند پیامدهای امنیتی جدی در غرب آسیا و اروپا داشته باشد. از این رو، سرمایه‌گذاری آلمان در ثبات سیاسی و اجتماعی پاکستان، بخشی از راهبرد غیرمستقیم برای حفظ نظم منطقه‌ای مطلوب غرب نیز هست.