استمرار خشکسالی و تنش‌آبی در اصفهان تا پایان پاییز؛ النینو بازمی‌گردد؟

نوید حاجی‌بابایی در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: از ابتدای سال زراعی جاری تاکنون (یکم مهرماه ۱۴۰۳ تا ۳۰ شهریور ۱۴۰۴) میانگین بارش در استان اصفهان به حدود ۱۱۷ میلی‌متر رسیده است که نسبت به مدت مشابه سال گذشته و دوره بلندمدت، ۴۳ درصد کاهش نشان می‌دهد.

وی افزود: این کاهش بارندگی در مناطق مرکزی، جنوبی و شرقی استان به‌مراتب شدیدتر بوده و در برخی از این مناطق، میزان بارش بیش از ۶۰ درصد کمتر از حد نرمال است.

معاون توسعه و پیش‌بینی اداره کل هواشناسی اصفهان با ابراز تأسف از شرایط موجود تأکید کرد: در سال زراعی که گذشت تمامی مناطق استان در وضعیت خشکسالی بسیار شدید قرار گرفته است.

حاجی بابایی افزود: خشکسالی در کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت شرایط نامساعدی را برای استان رقم زده و منابع آبی استان نیز در وضعیت بسیار بحرانی قرار دارند.

تداوم خشکسالی، بارش کمتر از نرمال و دمای بالاتر از معمول در پاییز ۱۴۰۴

به گفته معاون توسعه و پیش‌بینی اداره کل هواشناسی استان، پیش‌بینی‌ها حاکی از آن است که در پاییز پیش رو، میانگین بارش در سراسر استان کمتر از حد نرمال خواهد بود.

حاجی بابایی خاطرنشان کرد: این کاهش بارندگی به‌ویژه در مناطق غربی و جنوبی استان و سرچشمه‌های زاینده‌رود که از مهم‌ترین منابع تأمین آب منطقه است، محسوس‌تر خواهد بود.

وی تصریح کرد: استمرار خشکسالی و تنش آبی تا پایان پاییز ادامه خواهد داشت و این شرایط مدیریت منابع آبی را بیش از پیش دشوار خواهد کرد.

معاون توسعه و پیش‌بینی اداره کل هواشناسی استان اصفهان ادامه داد: از نظر دمایی نیز الگوهای هواشناسی نشان می‌دهد که دمای هوا در پاییز امسال بین یک تا ۱.۵ درجه سانتی‌گراد بالاتر از میانگین بلندمدت خواهد بود. با این حال در بازه‌های زمانی کوتاه‌مدت، احتمال افت دما به کمتر از حد نرمال نیز وجود دارد که الگوهای جوی کنونی بر این موضوع تأیید می‌کنند.

امید به بهبود بارش‌ها در زمستان

حاجی‌بابایی درباره تأثیر احتمالی پدیده جوی ال‌نینیو بر بارش‌های زمستان، گفت: هنوز برای پیش‌بینی دقیق وضعیت جوی زمستان زود است زیرا خروجی مدل‌های هواشناسی برای این فصل هنوز به‌طور کامل مشخص نشده است.

وی با اشاره به وجود برخی عوامل مثبت و دورپیوندی مانند ال‌نینیو و دیگر الگوهای جوی، افزود: این عوامل می‌توانند به افزایش بارش‌ها در اواخر پاییز و به‌ویژه در فصل زمستان کمک کنند اما اظهارنظر قطعی در این مرحله عجولانه و غیرعلمی است.

معاون توسعه و پیش‌بینی اداره کل هواشناسی اصفهان تأکید کرد: اگرچه نگاه مثبتی به وضعیت بارشی زمستان وجود دارد اما نمی‌توان با اطمینان گفت که بارش‌ها به حدی خواهد بود که استان را از شرایط خشکسالی خارج کند.

وی افزود: اظهارنظرهای خوش‌بینانه در این زمینه بیشتر احساسی بوده و فاقد پشتوانه علمی کافی است.

پایداری هوا و آلودگی سهم عمده مناطق مرکزی و صنعتی اصفهان در پاییز

حاجی بابایی در خصوص وضعیت جوی و کیفیت هوای کلانشهر اصفهان و مناطق صنعتی و مرکزی استان در پاییز، اظهار کرد: مانند هر سال در پاییز پیش رو نیز شاهد پایداری جوی خواهیم بود که به‌ویژه در ساعات اولیه صبح، شرایط غبار و آلودگی را تشدید می‌کند.

وی اضافه کرد: این شرایط مشابه سال‌های گذشته است و در صورت نیاز با هشدارهای سطح نارنجی و زرد هواشناسی حداقل سه روز پیش از وقوع شرایط بحرانی به اطلاع عموم خواهد رسید.

ضرورت مدیریت منابع آبی

معاون توسعه و پیش‌بینی اداره کل هواشناسی استان تاکید کرد: با توجه به کاهش شدید بارش‌ها و تداوم خشکسالی، مدیریت دقیق منابع آبی و برنامه‌ریزی برای مقابله با تنش آبی ضروری است.

به گزارش مهر، ال‌نینو (El Niño) یک رخداد اقلیمی کلان است که در اثر رهاشدن انرژی انباشته در جنوب اقیانوس آرام رخ می‌دهد اما آثار اقلیمی آن به‌حدی گسترده است که می‌توانند به‌طور غیرمستقیم بر بسیاری از نواحی کره زمین تأثیر بگذارند.

ال‌نینو (El Niño) و لانینا (La Niña) الگوهای پیچیده آب و هوایی و مربوط به تغییرات دمایی در اقیانوس‌های زمین هستند. چرخه اقلیمی این جریان‌ها در اقیانوس آرام و معمولاً در چرخه‌های زمانی دو تا هفت ساله اتفاق می‌افتد.

لانینا، در زبان اسپانیایی به معنی «دختر کوچک» و چرخه مخالف ال‌نینو است. رویداد لانینا نشان‌دهنده سرد شدن تناوبی سطح دریا در مرکز شرقی خط استوا روی اقیانوس آرام است. در زمان رخ دادن لانینا زمستان در نیم‌کره جنوبی گرم‌تر از همیشه و در نیم‌کره شمالی سردتر از سال‌های دیگر می‌شود.

چرخه نوسانات جنوبی ال‌نینو (ENSO) به نوسانات دمایی بین اقیانوس و اتمسفر در قسمتی از اقیانوس آرام که روی خط استوا قرار دارد گفته می‌شود. میزان انحراف از این دمای طبیعی می‌تواند تأثیراتی روی فرآیندهای اقیانوسی و در نتیجه اقلیم و آب و هوای مناطق مختلف زمین داشته باشد.

ال‌نینو جریانات گرم اقیانوسی و لانینا جریان‌های سرد اقیانوسی است که با تغییر فشار سطحی هوا در بخش غربی خط استوا روی اقیانوس آرام رخ می‌دهد.

ال‌نینو در زبان اسپانیایی به معنی «پسر کوچک» است و اولین بار ماهیگیران حاشیه آمریکای جنوبی در قرن هفدهم میلادی این تغییر آب و هوایی را تشخیص دادند. معمولاً اولین نشانه آغاز ال‌نینو گرم شدن غیرعادی آب اقیانوس است که در اواخر پاییز رخ می‌دهد.

بروز مدهای بلندتر از همیشه و توفان‌های تخریب‌کننده برای کشاورزان نشانه‌های دیگر بروز ال‌نینو است. معمولاً ال‌نینو روی جریان‌های آب و هوایی آمریکای شمالی و غربی و کانادای مرکزی تأثیرگذار است و تأثیرات ثانویه در شمال غربی اقیانوس آرام پدیدار می‌شود و بارش‌های فراوانی به دنبال دارد. در سال‌هایی که جریانات ال‌نینو فعال می‌شود، می‌توان گفت که همه کره زمین تحت تأثیر فعالیت آن از تشدید خشکسالی و گرما گرفته تا بارندگی و وقوع سیل و توفان را کمابیش تجربه می‌کنند.