تئاتر ابزاری قدرتمند برای آموزش است؛ بازاریابی، هنرمند را خسته می‌کند!

شراره طیار کارگردان نمایش «باغ گیلاس» که در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان روی صحنه است، در گفتگو با خبرنگار مهر درباره داستان این اثر گفت: نمایش ما با صدای تعزیه آغاز می‌شود. دختربچه‌ای از پدربزرگش می‌پرسد؛ این صدا چیست؟ و او توضیح می‌دهد که تعزیه روایت جنگ‌های امام حسین (ع) و یزید است. سپس کودک می‌پرسد؛ چرا امام حسین (ع) به جنگ رفت و پدربزرگ پاسخ می‌دهد اجازه بده قصه بگویم و در اینجا روایت اصلی آغاز می‌شود.

وی افزود: پدربزرگ قصه درخت گیلاسی را تعریف می‌کند که در آن دارکوبی به پرندگان دیگر زور می‌گفته و آنها ناچار بودند هرچه او می‌گوید، بپذیرند. تا اینکه روزی بلبلی از روی علم مراسم امام حسین (ع) پرواز می‌کند و به این مکان می‌رسد. بلبل شروع به آواز خواندن می‌کند اما دارکوب مانع می‌شود و تأکید می‌کند کسی اجازه آواز ندارد. در این نقطه بلبل برای نخستین‌بار به جای گفتن چشم، می‌پرسد چرا؟!

کارگردان «باغ گیلاس» ادامه داد: بلبل در مسیر خود با جغدی مواجه می‌شود. جغد به او می‌گوید مهم این است که بالاخره کسی اقدامی انجام دهد و مهم نیست چه کسی نخستین بار کلمه چرا را بر زبان آورده است. همین سخن سبب می‌شود بلبل نقشه‌ای بکشد و به پرندگان دیگر یاد بدهد که اگر متحد باشند می‌توانند دارکوب را از آنجا بیرون کنند. در ادامه صحنه‌ای با شکل اجرایی تعزیه اتفاق می‌افتد که در آن نبرد دارکوب و بلبل با موسیقی تعزیه و در ۲ لکه نور سبز و قرمز به نمایش درمی‌آید. در نهایت دارکوب از پرندگان می‌خواهد او را حمایت کنند اما پرندگان حاضر نمی‌شوند و سرانجام او را از آنجا بیرون می‌کنند.

طیار درباره اهمیت کار تئاتر برای کودکان و نوجوانان اظهار کرد: جایگاه تئاتر برای این گروه سنی کودک و نوجوان بسیار ویژه و منحصر به فرد است، زیرا تئاتر ابزاری است که می‌تواند به صورت غیرمستقیم به بچه‌ها آموزش بدهد. در واقع همچون آینه‌ای در برابر کودکان قرار می‌گیرد تا آنها بتوانند در آن نگاه کنند، یاد بگیرند و در زندگی خود به آموخته‌ها عمل کنند.

وی ادامه داد: تمام نمایش‌هایی که تولید می‌کنیم با هدف پرورش کودکان و نوجوانان ساخته می‌شود. عموماً نمایش‌هایی که صرفا شاد و موزیکال باشند در دسته کار ما قرار نمی‌گیرند. همین حالا که نمایش «باغ گیلاس» روی صحنه است، نمایش دیگری نیز با عنوان «همه پنگوئن یا چی؟» در کانون اجرا می‌شود که درباره پذیرش تفاوت‌ها، همدلی و مهربانی است. نمایش قبلی ما هم «همه بگید سیب» بود که به موضوع مهارت نه گفتن می‌پرداخت. برای ما نمایش جایگاه بسیار مهمی دارد و از آن به عنوان ابزاری ارزشمند برای آموزش بچه‌ها استفاده می‌کنیم، به‌ویژه نمایش عروسکی که به دلیل نزدیکی کودک با عروسک، تاثیرگذاری بیشتری دارد.

کارگردان «باغ گیلاس» در ادامه به چالش‌های این حوزه اشاره کرد و یادآور شد: یکی از مهم‌ترین مشکلات این است که متأسفانه هیچ حمایتی از سوی نهادهای مختلف برای تبلیغات تئاتر وجود ندارد. نه بیلبوردی به تئاتر کودک اختصاص پیدا می‌کند و نه در تلویزیون و رسانه‌ها تبلیغی برای این نمایش‌ها انجام می‌شود. در حالی که هنرمند وظیفه دارد تئاتر و هنر خلق کند، نه اینکه انرژی خود را صرف بازاریابی و تبلیغ کارش کند. این موضوع واقعا هنرمندان را خسته می‌کند.

وی افزود: از سوی دیگر، بودجه‌بندی برای چنین امر مهمی بسیار اندک است که این مسئله ناراحت‌کننده و ناامیدکننده است. با این حال ما همچنان به کار خود ادامه می‌دهیم، چون برایمان کودکان ارزشمند هستند و می‌دانیم نسل آینده جایی است که باید سرمایه‌گذاری‌مان را در آن انجام دهیم.

طیار در ادامه درباره استقبال مخاطبان از نمایش توضیح داد: استقبال از نمایش‌های ما معمولا خوب بوده است. وقتی بعد از اجرا با مخاطبانمان صحبت می‌کنیم، بچه‌ها می‌توانند نظر بدهند یا سوال بپرسند. همچنین در فضای مجازی با مخاطبان‌مان گفتگو می‌کنیم و می‌بینیم که نمایش‌های روی صحنه را دوست دارند و به نظرشان این موضوعات، موضوعات امروز است و بچه‌ها نیاز دارند که درباره آنها بشنوند.

وی درباره پیام و محتوای نمایش‌، بیان کرد: موضوع نمایش «درخت گیلاس» ایستادگی در برابر ظلم و ستم است؛ اینکه هر چیزی را بدون چون و چرا نپذیریم و بپرسیم دلیلش چیست. اگر دلیل منطقی بود، آن را قبول می‌کنیم. در نمایش دیگرمان، «همه پنگوئن یا چی؟»، پیام اصلی پذیرش تفاوت‌ها و همدلی است. مهم نیست شکل ظاهری ما چگونه است یا در کدام جغرافیا به دنیا آمده‌ایم؛ مهم این است که اگر مهربان و همدل باشیم، می‌توانیم کنار هم زندگی خوبی داشته باشیم.

طیار درباره اهمیت تبلیغات و معرفی تئاتر کودکان تصریح کرد: هدف ما پر کردن سالن نیست، چراکه مخاطبان خودمان را داریم، بلکه دغدغه ما این است که کسانی که نمی‌دانند در کانون، تئاتر برای بچه‌ها تولید می‌شود، با این فضا آشنا شوند و همه نمایش‌ها دیده شوند. با توجه به قیمت بلیت‌ها که در کانون مناسب و تخفیف‌ها هم اعمال می‌شود، تئاتر می‌تواند یک تفریح مفید، آموزنده و سالم برای بچه‌ها باشد.

وی در پایان در مورد نیاز گروه‌های تئاتری به رسانه‌ها و تبلیغات شهری، مطرح کرد: مخاطبان ما بعد از مدتی گروه ما را می‌شناسند و با هر نمایش جدید همراهی می‌کنند، اما چالش اصلی جذب خانواده‌ها و مخاطبان جدید است که باید با کمک رسانه‌ها، تلویزیون و شهرداری از طریق بیلبوردها و تبلیغات شهری، صورت گیرد.

فهیمه ‌باروتچی، امیرحسین ‌انصافی، شراره طیار، امیرمحمد ‌انصافی، عمار ‌تفتی (راوی) و با صدای پریا طیار، گروه بازیگران این نمایش را تشکیل می‌دهند.

نمایش «باغ گیلاس» به نویسندگی شراره طیار و محمد حسین حبیبی و کارگردانی شراره طیار از ۲۲ مرداد در سالن بوستان کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان اجرای خود را آغاز کرده است و تا ۳۱ مرداد اجرای آن ادامه دارد.