تبدیل اداره‌کل هنرهای نمایشی به دفتر؛ تئاتر هر روز کوچک‌تر می‌شود!

به گزارش خبرنگار مهر، زمانی که بعد از انقلاب اسلامی برای اولین بار ساختار اداری تئاتر ایران در بدنه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تعریف شد، هنرهای نمایشی به همراه موسیقی و هنرهای تجسمی ذیل معاونت امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی قرار گرفت. سینما به دلیل نگاه و نفوذی که مدیران و افراد تصمیم‌گیرنده در آن ایام داشتند خود دارای یک معاونت شد و به عنوان معاونت سینمایی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی شکل گرفت.

از همان ایام مشخص بود که قرار گرفتن ۳ عرصه هنری تأثیرگذار یعنی تئاتر، موسیقی و هنرهای تجسمی ذیل یک معاونت یعنی جدی نگرفتن این عرصه‌ها در حوزه مدیریت و تصمیم‌گیری.

معاونت امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بودجه‌ای را دریافت می‌کند و این بودجه باید میان ۳ زیرمجموعه اصلی تقسیم شود. این روند نیز مانع گستردگی و توسعه این عرصه‌های هنری چه به لحاظ ساختاری و چه به لحاظ حمایتی و دریافت بودجه مشخص و متناسب با فعالیت‌ها و نیازها شد.

با وجود این در آن دوران تئاتر ذیل معاونت امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به عنوان «مرکز هنرهای نمایشی» دارای ساختاری اداری شد.

با فعالیت مرکز هنرهای نمایشی و روند رو به رشد تعداد فعالان و هنرمندان تئاتری و همچنین نیازی که در سراسر کشور به لحاظ زیرساخت و همچنین فعالیت‌های تئاتری وجود داشت، بحث بر سر شکل‌گیری سازمان تئاتر شکل گرفت.

در آن مقاطع زمانی بحث راه‌اندازی سازمان تئاتر به عنوان مطالبه‌ای جدی از سوی جامعه تئاتری مطرح شد و مدیران و مسئولان تئاتری و تصمیم‌گیرندگان فرهنگی و هنری آن دوران نیز پیگیر به سرانجام رسیدن این مطالبه بودند.

قرار بود هنرهای نمایشی نیز مانند سینما با بیرون آمدن از ذیل معاونت امور هنری دارای ساختار اداری مستقلی در بدنه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی باشد و بتواند ضمن دارا شدن از بودجه‌ای مشخص و متناسب با فعالیت‌ها و نیازها، چشم‌انداز رشد، توسعه و گسترش خود را ترسیم کند.

متأسفانه علیرغم مطالبه جدی خانواده تئاتر، با تغییر مدیران و مسئولان تصمیم‌گیرنده بحث شکل‌گیری سازمان تئاتر فقط در حد حرف و صحبت باقی ماند و با گذشت چند دوره مدیریتی، مرکز هنرهای نمایشی نیز به اداره‌کل هنرهای نمایشی تقلیل پیدا کرد.

این تغییر «مرکز» به «اداره‌کل» به شکلی کاملا نامحسوس و در قالب تعریف چارت سازمانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی شکل گرفت و در ادامه در اخبار و اطلاعات منتشر شده از سوی این وزارتخانه تثبیت شد.

با وجود برخی واکنش‌های جامعه تئاتری تغییری در این وضعیت ایجاد نشد و ساختار اداری و مدیریتی تئاتر کوچک‌تر شد.

از آن سو معاونت سینمایی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به سازمان سینمایی تبدیل شد و عرصه سینما چه در زمینه فعالیت و چه حمایت وضعیت مطلوب‌تری را به لحاظ ساختار اداری به دست آورد.

طی یک دهه گذشته مطالبه شکل‌گیری سازمان تئاتر نیز بار دیگر مطرح شد و مدیران و مسئولان هنری وقت نیز اعلام کردند که در راه تحقق این خواسته گام برمی‌دارند و حتی وزرای فرهنگ و ارشاد اسلامی طی یک دهه اخیر هم به نوعی خود را موافق شکل‌گیری سازمان تئاتر نشان دادند.

اما باز هم هیچ اقدام قابل توجهی برای رشد و توسعه ساختار اداری و چارت سازمانی تئاتر شکل نگرفت و به تازگی بر خلاف مطالبه جامعه تئاتری باز هم هنرهای نمایشی در این بخش کوچک‌تر شده است.

در جدیدترین چارت سازمانی ارائه شده از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، «اداره‌کل هنرهای نمایشی» به «دفتر هنرهای نمایشی» تقلیل پیدا کرده است.

مشخص نیست این تغییرات طی ۴ دهه اخیر بر چه اساسی شکل گرفته و چرا هنرهای نمایشی علیرغم نیاز جدی و همچنین مطالبه جامعه تئاتری دارای ساختار اداری و سازمانی متناسبی نمی‌شود.

اگر روند به مانند گذشته ادامه پیدا کند جای نگرانی وجود دارد که در آینده‌ای نه چندان دور «دفتر هنرهای نمایشی» نیز به یک ساختار کوچک‌تر تبدیل شود و تئاتر ایران تنها به داشتن یک تریبون و یک میکروفن برای ارائه آمار توسط یک مدیر هیچ‌کاره بسنده کند.