تجربه جمهوری اسلامی ایران مسیر جدیدی را پیش روی جهان می گذارد

به گزارش خبرگزاری مهر، در چهل‌ویکمین پیش‌نشست تخصصی همایش بین‌المللی حقوق ملت و آزادی‌های مشروع در منظومه فکری آیت‌الله خامنه‌ای (مدظله‌العالی)، دکتر دانیله تیرابوکو، استاد حقوق قانون اساسی و حقوق تطبیقی در مؤسسه دانشگاهی سن دومنیکو رم، در سخنرانی خود با عنوان «میان قانون و سیالیت: پارادوکس قانون اساسی میان غرب و ایران» به مقایسه‌ای عمیق و نظری میان دو مدل متفاوت قانون‌گرایی پرداخت و تأکید کرد که غرب، در بحران هویتی و حقوقی خود، نیازمند یادگیری از تجربه جمهوری اسلامی ایران است.

وی با اشاره به دو مدل کاملاً متضاد قانون‌گرایی، یکی سیال و دیگری هویتی، اظهار داشت که قانون‌گرایی غربی در نتیجه مدرنیته و پست‌مدرنیته، از هرگونه بنیان متافیزیکی و الهی تهی شده و اکنون به نسبی‌گرایی هنجاری و قانون‌سازی بی‌پایان تن داده است. او افزود که در این دیدگاه، قانون اساسی بازتاب نظم عینی نیست، بلکه مجموعه‌ای متغیر و تطبیق‌پذیر با سلیقه‌های جامعه سکولار شده است.

تیرابوکو در ادامه گفت که در قانون‌گرایی هویتی جمهوری اسلامی، قانون اساسی نه تنها سندی حقوقی بلکه تجلی نظم دینی و عقلی‌ای است که در شریعت اسلامی ریشه دارد. در اینجا، قانون‌گذار تابع خیر عینی و حقیقت اجتماعی است و عدالت، پایه‌ای ثابت و متعالی دارد که از طریق ولایت فقیه تضمین می‌شود.

وی تفاوت عمیق میان این دو مدل را نه در عوامل تاریخی یا فرهنگی، بلکه در مبانی انسان‌شناسی و فلسفه حقوق دانست. به باور او، غرب با انسان‌شناسی فردگرایانه و خودبنیاد، هویت را امری متزلزل و نسبی می‌داند و قانون را ابزاری برای تنظیم خواسته‌های ناپایدار. در حالی‌که جمهوری اسلامی، با درکی الهی و طبیعی از انسان، قانون را بر بنیاد عدالت و حقیقت تعریف می‌کند.

او در پایان با تأکید بر لزوم بازنگری غرب در تجربه حقوقی خود گفت که تجربه جمهوری اسلامی ایران مسیر جدیدی را پیش روی جهان می‌گذارد؛ مسیری که در آن حق و عدالت از هم جدا نیستند و همه چیز به یک اصل واحد متعالی بازمی‌گردد. وی افزود که غرب امروز، در وضعیت «پس‌انسانی» خود، بسیار از جمهوری اسلامی ایران برای بازسازی معنای قانون و آزادی می‌تواند بیاموزد.

چهل‌ویکمین پیش‌نشست این همایش با عنوان «آزادیِ بدون هویت و آزادیِ ریشه‌دار در الگوی غربی و ایرانی» به همت پژوهشکده شورای نگهبان و با همکاری رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در رم، روز پنج‌شنبه ۱۹ تیرماه ۱۴۰۴ برگزار شد. اختتامیه همایش بین‌المللی حقوق ملت و آزادی‌های مشروع نیز در آذرماه سال جاری در تهران برگزار خواهد شد.