تحولی جدید در علوم دامپزشکی کشور

به گزارش خبرگزاری مهر، محمدحسن اصغری وسطی کلائی، دامپزشک و عضو جامع دامپزشکان، گفت: این پژوهش در راستای توسعه کاربردهای بالینی فناوری‌های ترمیمی انجام شده و دستاوردهای آن، فراتر از انتظارات اولیه بوده است.

وی افزود: در این پروژه، برای نخستین‌بار موفق شدیم پیوند مشتقات بافت از انسان به حیوان انجام دهیم. این نوع انتقال که پیش‌تر صرفاً در مسیر معکوس، یعنی از حیوان به انسان، در برخی پروژه‌های جهانی تجربه شده بود، اکنون به واقعیتی علمی در کشور تبدیل شده است.

این محقق در حوزه دامپزشکی با اشاره به عملکرد موفق این روش در درمان انواع زخم‌های عفونی، سوختگی‌های شدید، زخم‌های دیابتی و زخم‌های فشاری (بستر)، تصریح کرد: این روش نه‌تنها عملکرد ارگان آسیب‌دیده را بازیابی می‌کند، بلکه به حفظ زیبایی و ساختار فیزیولوژیک پوست نیز کمک می‌شود.

کاهش زمان درمان و افزایش کیفیت ترمیم

این دامپزشک با اشاره به مزایای زمان‌بندی و اثربخشی این فناوری گفت: بسته به شدت آسیب، مدت‌زمان ترمیم زخم با این روش به‌مراتب کوتاه‌تر از روش‌های سنتی است. برای مثال، زخم‌هایی که به‌طور معمول نیاز به ۳ تا ۴ ماه درمان دارند، با این روش در مدت کمتر از یک ماه با کیفیت بالا ترمیم می‌شوند.

او تأکید کرد: در بسیاری موارد، این روش توانسته جایگزین درمان‌هایی شود که پیش‌تر برای بیماران و حیوانات آسیب‌دیده غیرممکن تلقی می‌شدند.

اصغری همچنین از پروژه‌ای موازی در حوزه چشم‌پزشکی خبر داد که بر پایه سرم‌های انسانی با فرمولاسیون اختصاصی طراحی شده و به‌زودی وارد فاز انتشار علمی خواهد شد. این سرم‌ها در درمان زخم‌های عمیق قرنیه در حیوانات خانگی و آزمایشگاهی نتایج قابل‌توجهی داشته‌اند.

وی با اشاره به تبادلات علمی گسترده این تیم پژوهشی با مراکز بین‌المللی افزود: با وجود محدودیت‌ها، تولید دانش در حوزه دامپزشکی و پزشکی بازساختی همچنان ادامه دارد. ما با پژوهشگران خارجی همکاری مستقیم داریم و در برخی حوزه‌ها، از جمله پزشکی ترمیمی، حتی از بسیاری کشورها جلوتر هستیم.

از نکات جالب توجه در این رخداد علمی که در حوزه دامپزشکی و پزشکی ایران به صورت همزمان در حال انجام است تلاش‌هایی مشابه سایر کشورها بوده که می‌توان گفت این رویداد سرآغاز شکل‌گیری یک همکاری علمی بین‌المللی شده است.

در ادامه این همکاری، دکتر مارتین از برزیل نیز به تیم تحقیقاتی پیوست و پروژه ترمیم زخم با غشای انسانی به‌صورت یک برنامه بین‌المللی، به رهبری ایران، پیگیری شد. شکل‌گیری این تیم چندملیتی نه‌تنها به توسعه علمی پروژه شتاب بخشید، بلکه جایگاه ایران را به‌عنوان یکی از پیشگامان عرصه درمان‌های نوین بازساختی در جهان تثبیت کرد.

تحولی نوین در درمان با سلول‌های بنیادی

همچنین شهریار نظری، محقق دیگر از ساخت یک غشای زیستی نوین در ایران، برای ترمیم زخم‌های مزمن، سوختگی و نواحی نکروزی خبر داد که از ترکیب سلول‌های بنیادی چربی و فاکتورهای رشد خون تهیه شده و قابلیت جایگزینی با پانسمان‌های نوین خارجی را دارد.

وی از ابداع نوعی غشای زیستی نوین برای درمان زخم‌های مزمن، سوختگی‌ها و نواحی نکروزی خبر داد و اظهار کرد: این غشا که از ترکیب سلول‌های بنیادی بافت چربی و فاکتورهای رشد خون تهیه می‌شود، برای نخستین بار توسط یک تیم بین‌المللی شامل پزشکان ایرانی، لبنانی، اسپانیایی و برزیلی توسعه یافته است.

نظری توضیح داد: ما توانستیم بدون استفاده از دستگاه‌های خارجی و تنها در شرایط آزمایشگاهی، غشایی زنده و سازگار با بدن تولید کنیم که بر خلاف پانسمان‌های خارجی گران‌قیمت، از خود بدن بیمار تهیه می‌شود و هزینه درمان را به شدت کاهش می‌دهد. این غشا علاوه بر خاصیت ترمیمی، دارای ویژگی ضد میکروبی طبیعی است و بدون نیاز به آنتی‌بیوتیک، مانع عفونت زخم می‌شود و همچنین با حفظ رطوبت زخم و تحریک عروق‌سازی، فرآیند درمان را تسریع می‌بخشد.

تیم تحقیقاتی به سرپرستی نظری همچنین موفق به ساخت دستگاهی شده‌اند که این غشا را تنها در مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه از خون و چربی بدن بیمار تولید می‌کند که به گفته وی، این دستگاه می‌تواند در مطب پزشک عمومی نیز مشروط به گذراندن دوره‌های تخصصی مورد استفاده قرار گیرد.

وی تصریح کرد: از نکات برجسته تحقیقات این است که این غشا در مدل‌های حیوانی (مانند گربه‌ها) نیز اثر درمانی موفقی داشته است و حتی در موارد پیوند میان گونه‌ای نیز کارایی داشته که می‌تواند نویدبخش پیشرفت‌های جدید در علم پیوند و ترمیم بافت باشد.

نظری تأکید کرد: برای ورود این دستگاه به مرحله تولید انبوه و استفاده عمومی، نیاز به مجوزهای سازمان غذا و دارو، کمیته‌های اخلاق دانشگاهی و تأیید وزارت بهداشت وجود دارد.

وی ابراز امیدواری کرد: با همکاری نهادهای مربوطه، این محصول در آینده نزدیک در دسترس پزشکان و بیماران ایرانی و حتی بازارهای بین‌المللی قرار گیرد.