تفاوت کما و مرگ مغزی؛ اهمیت تصمیم سریع برای اهدای عضو

امید قبادی نایب رئیس هیأت‌مدیره انجمن اهدای عضو ایرانیان در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری مهر گفت: فردی که دچار مرگ مغزی می‌شود، نهایتاً تا ۱۴ روز با دستگاه تنفس مصنوعی زنده می‌ماند و در این مدت باید تصمیم برای اهدای عضو گرفته شود و مرگ مغزی در ایران بیشتر در رده سنی ۲۰ تا ۴۰ سال رخ می‌دهد و شایع‌ترین علت آن، ضربه به سر در اثر تصادفات جاده‌ای است.

مرگ مغزی با کما اشتباه گرفته نشود!

وی افزود: بین کما و مرگ مغزی تفاوت جدی وجود دارد، اما از نظر ظاهری حتی برای پزشکان با سابقه نیز ممکن است شباهت داشته باشد اما فرد در کما، مغزش زنده است ولی ارتباطی با محیط ندارد؛ در حالی که مرگ مغزی یعنی نابودی کامل مغز و فقدان برگشت‌پذیری. در این حالت، فرد فوت شده است، حتی اگر ضربان قلب روی مانیتور دیده شود یا قفسه سینه بالا و پایین برود، که این ناشی از دستگاه تنفس مصنوعی است.

قبادی خاطر نشان کرد: تفاوت اساسی بین کما و مرگ مغزی در این است که در مرگ مغزی به معنای توقف کامل و برگشت‌ناپذیر عملکرد مغز است، اما کما حالتی است که مغز به‌طور موقت عملکرد ندارد. در این شرایط، فرد در وضعیت نباتی قرار می‌گیرد، اما ممکن است با درمان بهبود یابد و ارتباطش با محیط از سر گیرد. اما در مرگ مغزی، این امکان وجود ندارد و فرد فوت شده است.

نایب رئیس هیأت‌مدیره انجمن اهدای عضو ایرانیان گفت: فرد مرگ مغزی به‌طور ظاهری مانند فردی است که در کما قرار دارد. به همین دلیل تشخیص دقیق بین مرگ مغزی و کما برای خانواده‌ها سخت است، در واقع، باید بگویم که هر فرد مرگ مغزی می‌تواند اعضای حیاتی خود را برای نجات دیگران اهدا کند.

به گفته قبادی؛ در پزشکی دو نوع مرگ داریم: مرگ معمولی یا مرگ قلبی که ۹۹ درصد مرگ‌ها را شامل می‌شود و مرگ مغزی که تنها یک درصد است، اما همین یک درصد می‌تواند نجات‌بخش باشد. یک فرد مرگ مغزی می‌تواند بین ۱ تا ۸ عضو حیاتی مانند قلب، کلیه‌ها، کبد، ریه‌ها، روده کوچک و لوزالمعده اهدا کند و جان بیماران را نجات دهد.

به گفته وی؛ همچنین تا ۵۳ نسج مانند قرنیه، تاندون، دریچه قلب و پوست نیز قابل برداشت هستند که می‌توانند کیفیت زندگی افراد دچار معلولیت را بهبود ببخشند.

زمان طلایی برای برداشت اعضا و نسوج

قبادی خاطرنشان کرد: فرد مرگ مغزی تنها تا ۱۴ روز با دستگاه قابل نگهداری است، اما در مورد نسوج، اگر بدن فرد فوت‌شده (در مرگ قلبی) زیر ۶ ساعت به سردخانه منتقل شود، می‌توان نسوج را تا ۱۲ ساعت و قرنیه‌ها را تا ۲۴ ساعت برداشت کرد. بنابراین زمان‌بندی در برداشت عضو یا نسوج از اهمیت بالایی برخوردار است.

به گفته وی؛ لزوم فرهنگ‌سازی گسترده برای شناخت دقیق مرگ مغزی، جداسازی آن از مفهوم کما و آشنایی با ظرفیت نجات‌بخش در اهدای عضو مهم است و هر فرد مرگ مغزی می‌تواند نجات‌بخش زندگی چند انسان دیگر باشد؛ دانستن این واقعیت، یک مسئولیت انسانی است.