ثمینه باغچه‌بان؛ پلی میان دنیای سکوت و دنیای کلمات

در پی درگذشت ثمینه باغچه‌بان، نویسنده و مترجم برجسته ادبیات کودک و نوجوان، معصومه علیزاده معلم پیشکسوت دانش‌آموزان با نیازهای ویژه در مدرسه محمد مردانی آذری که سال‌ها در کنار دانش‌آموزان ناشنوا، نابینا و کم‌توان ذهنی خدمت کرده، در گفت و گو با خبرنگار مهر به تشریح جایگاه و میراث فرهنگی ثمینه باغچه‌بان پرداخت.

علیزاده با ابراز اندوه از فقدان این بانوی فرهنگی گفت: ثمینه باغچه‌بان نویسنده‌ای توانمند بود که با کتاب‌ها و ترجمه‌هایش دنیای تازه‌ای را پیش روی کودکان گشود. او چراغ‌دار راه پدر بزرگوارش، جبار باغچه‌بان، بنیان‌گذار آموزش ناشنوایان ایران بود و با فعالیت‌های فرهنگی‌اش تلاش کرد کودکان ناشنوا نیز به منابع آموزشی و داستانی مناسب دسترسی داشته باشند.

وی در ادامه افزود: او از نخستین زنان مترجم ادبیات کودک در ایران بود. بسیاری از کتاب‌ها و داستان‌هایی که او ترجمه یا بازنویسی کرد، نخستین تجربه‌های خواندن برای کودکان ایرانی و از جمله ناشنوایان بود. به این ترتیب، ثمینه باغچه‌بان به شکل غیرمستقیم نقش مهمی در گسترش آموزش و تقویت اعتمادبه‌نفس این کودکان ایفا کرد.

این معلم باسابقه درباره تأثیر فرهنگی آثار باغچه‌بان توضیح داد: او هرگز مدعی ایجاد سیستم آموزشی یا استانداردسازی زبان اشاره نبود، اما با قلم و اندیشه‌اش مسیر پذیرش و احترام به ناشنوایان و کودکان با نیازهای ویژه را هموارتر کرد. آثار او در حقیقت پلی میان دنیای سکوت و دنیای کلمات بود.

علیزاده با اشاره به میراث ماندگار باغچه‌بان گفت: امروز در هر کلاس درس و در هر کتابخانه کودک، رد پای ثمینه باغچه‌بان را می‌توان دید. او نشان داد که ادبیات کودک می‌تواند ابزاری برای توانمندسازی و دیده‌شدن همه کودکان باشد؛ چه شنوا و چه ناشنوا.

وی در پایان با نگاهی عاطفی به زندگی این بانوی فرهنگی افزود: ثمینه باغچه‌بان عمر خود را وقف کودکان کرد. او نه تنها ادامه‌دهنده راه پدرش، که خود چراغی فروزان در مسیر آموزش و ادبیات کودک در ایران بود. گرچه امروز در غم از دست‌دادنش سوگواریم، اما میراث فرهنگی او همچنان زنده است و الهام‌بخش نسل‌های آینده خواهد ماند.