جهش‌های نجومی شرط بازگشت قیمت سهام صنعت انبوه‌سازی به سقف‌های ۹۹

خبرگزاری مهر؛ گروه اقتصاد _ علی فروزان‌فر؛ پس از آنکه گزارش‌های تفصیلی زراعت و دارو آشکار کردند که از مرداد ۱۳۹۹ تاکنون این دو صنعت نتوانسته‌اند پا به پای طلا، دلار و تورم و حتی شاخص‌های کل و هم وزن حرکت کنند، حالا نوبت به صنعت «انبوه‌سازی، املاک و مستغلات» رسیده تا در آینه آمار و ارقام به تصویر کشیده شود.

صنعتی که با ۳۴ شرکت فعال و ارزشی بیش از ۶۳ هزار میلیارد تومان، فاقد غول‌هایی با بازار بالای ۱۰ هزار میلیارد است و ستون فقراتش را ۱۸ شرکت «متوسط» تشکیل می‌دهند. اما این ظاهراً متنوع و پهن‌پیکر، زیر پوست خود شکافی عمیق بین واقعیت قیمتی و قدرت خرید امروز دارد؛ یک‌سوم نمادها در بازار پایه و گرفتار صف فروش‌اند، ۴ نماد بیش از ۸۰ درصد از سقف ۱۳۹۹ سقوط کرده‌اند و حتی بهترین عملکردها نیز از رشدهای چند ۱۰۰ درصدی بازارهای موازی عقب مانده‌اند.

صنعت انبوه‌سازی، برخلاف نامش، در بازدهی سال‌های اخیر «کم‌حجم» و فرسایشی ظاهر شده است. این گزارش به بررسی جزئیات بیشتری از این صنعت و بازدهی آن از سقف ۱۳۹۹ تا کنون خواهد پرداخت.

غلبه «میانه‌قدها» بر صنعت انبوه‌سازی بورس

صنعت انبوه‌سازی بورس تهران، برخلاف برخی صنایع مانند پتروشیمی یا فلزات اساسی، فاقد بازیگران فوق‌سنگین است و رشد یا افت شاخص آن، بیشتر از طریق حرکت هم‌زمان شرکت‌های متوسط و کوچک شکل می‌گیرد تا شوک‌های ناشی از نمادهای بسیار بزرگ.

بررسی وضعیت ارزش بازار ۳۴ شرکت فعال در گروه انبوه‌سازی، املاک و مستغلات نشان می‌دهد که بیش از نیمی از بازیگران این صنعت (۱۸) در رده‌ی شرکت‌های متوسط جای گرفته‌اند و سهمی معادل ۵۹ درصد را از نظر تعداد به خود اختصاص داده‌اند. این در حالی است که شرکت‌های خیلی کوچک و کوچک به ترتیب هر یک با سهمی برابر ۲۶ و ۱۵ درصد (۹ و ۷ شرکت)، بخش دیگری از ترکیب بازار را تشکیل داده‌اند.

داده‌ها نشان می‌دهد که صنعت انبوه‌سازی در بورس ایران، که مجموع ارزش آن در زمان تنظیم این گزارش به بیش از ۶۳ هزار میلیارد تومان می‌رسد، غول‌هایی با ارزش بازار بالای ۱۰ هزار میلیارد تومان در میان خود ندارد؛ لذا جایگاه شرکت‌های «بزرگ» و «خیلی بزرگ» عملاً خالی مانده و تمرکز ارزش در دست شرکت‌هایی با سرمایه متوسط پراکنده شده است.

جزئیات طبقه‌بندی ارزش روز شرکت‌ها؛ از خیلی کوچک‌ها تا متوسط‌ها

در رده‌ی شرکت‌های خیلی کوچک (زیر ۵۰۰ میلیارد تومان)، نام‌هایی چون ثاژن، ثنور، ثنظام و ثنام به چشم می‌خورند که ارزش بازاری بین ۱۴۶ تا کمتر از ۵۰۰ میلیارد تومان دارند.

طبقه‌ی کوچک‌ها (۵۰۰ تا ۱۰۰۰ میلیارد تومان) با شرکت‌هایی مانند وآذر، آ. س. پ.، ثالوند و ثنوسا شناخته می‌شود که ارزش بازارشان بین نیم و یک هزار میلیارد تومان نوسان دارد.

بخش غالب بازار، یعنی دسته‌ی متوسط‌ها (۱۰۰۰ تا ۱۰ هزار میلیارد تومان)، شامل ۱۸ شرکت از جمله ثمسکن، ابنیه، کرمان، وساخت، ثشرق و ثفارس است که با دامنه قیمتی یک تا بیش از هفت هزار میلیارد تومان، ستون فقرات این گروه را شکل می‌دهند.

جدول زیر ارزش بازار این ۳۴ شرکت را به ترتیب از کوچک به بزرگ و برحسب میلیارد تومان نشان می‌دهد.

یک‌سوم صنعت انبوه‌سازی در بازار پایه و گرفتار صف فروش

طبقه‌بندی شرکت‌های گروه انبوه‌سازی، املاک و مستغلات نشان می‌دهد که ۱۱ نماد این صنعت در بازار پایه فرابورس معامله می‌شوند که تقریباً معادل یک‌سوم کل شرکت‌های این گروه است.

در این میان ۲ نماد ثاژن و ثنور در تابلوی قرمز بازار پایه و ۹ نماد دیگر در تابلوی زرد بازار پایه فرابورس معامله می‌شوند.

بررسی رفتار معاملاتی نمادهای بازار پایه حاکی از آن است که اکثریت آن‌ها مدت‌هاست با فشار سنگین عرضه روبه‌رو هستند؛ نمادهایی مانند ثاژن، ثاصفا، ثنظام، ثقزوی، ثنور، ثعتما، ثتوسا و ثجوان عملاً بخش عمده روزهای کاری را در صف فروش سپری کرده‌اند. این شرایط، نقدشوندگی و جریان سرمایه‌گذاری را در این بخش به شدت کاهش داده و وزن منفی بازار پایه را در عملکرد کلی صنعت پررنگ‌تر کرده است.

در کنار صف‌نشین‌ها، تعداد محدودی از این نمادها نظیر ثنام، وثخوز و ثزاگرس گرچه در بازار پایه حضور دارند، اما در روزهای اخیر وضعیت متعادلی را تجربه کرده‌اند. با این حال، غلبه فضای رکودی در بازار پایه، بازتابی از ریسک‌های مضاعف سرمایه‌گذاری در این بخش از این صنعت محسوب می‌شود.

بازدهی سهام گروه «انبوه‌سازی، املاک و مستغلات» از سقف‌های سال ۱۳۹۹

بررسی بازدهی نمادهای گروه «انبوه‌سازی، املاک و مستغلات» نشان می‌دهد بیش از دو سوم این سقف‌ها در تابستان ۱۳۹۹ و همزمان با شروع ریزش تاریخی شاخص کل بورس (یا با اندکی فاصله زمانی) شکل گرفته‌اند.

افت‌های فاجعه‌بار؛ از افت ۵۰ تا ۸۰ درصدی تا سقوط بیش از ۸۰ درصد

۴ نماد «ثشاهد»، «وآذر»، «کرمان» و «ثنوسا» به ترتیب با عملکرد منفی ۸۹.۹، ۸۲.۹، ۸۲ و ۸۰.۵ درصد از سقف سال ۱۳۹۹ تا امروز بیش از چهارپنجم ارزش خود را از دست داده‌اند.

بخش عمده نمادها در این گروه با افتی بین ۵۰ تا ۸۰ درصد از سقف‌های ۱۳۹۹ ایستاده‌اند؛ از جمله «ثنور» (منفی ۷۹.۵)، «ثعمرا» (منفی ۷۹)، «ثاژن» (منفی ۷۳.۸)، «ثپردیس» (منفی ۶۸.۶)، «ثنام» (منفی ۶۷.۹)، «ثتران» (منفی ۶۷.۷)، «ثمسکن» (منفی ۶۵.۳)، «ثقزوی» (منفی ۶۳.۵)، «ثاخت» (منفی ۶۳.۱)، «آ س پ» (منفی ۶۳.۱)، «وساخت» (منفی ۶۲.۲)، «ثاصفا» (منفی ۶۱.۴)، «ثباغ» (منفی ۶۰.۵)، «وتوس» (منفی ۶۰.۳)، «ثغرب» (منفی ۵۸.۷) و «ثجوان» (منفی ۵۶.۹).

افت‌های کمتر بحرانی؛ از افت محدودتر زیر ۳۰ درصدی تا اصلاح قیمتی ۳۰ تا ۵۰ درصد

برخی نمادها هرچند نسبت به اوج ۹۹ افت بزرگی داشته‌اند، اما شدت ریزش آن‌ها کمتر از ۵۰ درصد بوده است. این گروه شامل «ثامید» (منفی ۴۰.۱)، «ثبهساز» (منفی ۳۹)، «ثرود» (منفی ۳۸.۹)، «ثنظام» (منفی ۳۷.۵) و «وثخوز» (منفی ۳۲) است.

تنها سه نماد «ثالوند» (منفی ۱۷.۴)، «ثعتما» (منفی ۱۴.۱) و «ثجنوب» (منفی ۱۳.۳) افتی محدودتر از ۳۰ درصد را تجربه کرده‌اند، اما حتی این بازدهی نیز با تورم و رشد بازارهای موازی بسیار فاصله دارد.

رشدهای مثبت اما نه چشمگیر؛ زیر ۱۰۰ درصد

دو نماد «ثتوسا» با عملکرد مثبت ۴۱ درصد و «ثفارس» با عملکرد مثبت ۷۴ درصدی توانسته‌اند بازدهی مثبت ولی کمتر از ۱۰۰ درصد ارائه دهند؛ عملکردی که هرچند بهتر از بقیه گروه است، اما باز هم عقب‌مانده از رشدهای چند ۱۰۰ درصدی طلا و دلار محسوب می‌شود.

رکوردشکن‌ها؛ رشد بیش از ۱۰۰ درصد

سه نماد در این گروه مسیر متفاوتی را پیموده‌اند و از سقف ۹۹ تاکنون رشدهای استثنایی ثبت کرده‌اند؛ «ثزاگرس» با مثبت ۱۶۷.۶ درصد، «ثشرق» با مثبت ۳۹۷.۸ درصد و نهایتاً «ثامان» با مثبت ۵۰۳.۱ درصد.

باید یادآور شد که نماد «ثجنوب» که از سال ۱۴۰۱ دادوستد می‌شود، به تناسب تاریخ شروع فعالیت‌ش سنجیده شده و نماد «ابنیه» که از میانه ۱۴۰۴ وارد رینگ معاملات شده در این گزارش نیامده است.

جدول زیر بازدهی نمادهای این گروه را به ترتیب از کمترین بازدهی تا بیشترین بازدهی بر حسب درصد نشان می‌دهد.

صنعت انبوه‌سازی بازنده بزرگ در نبرد با شاخص کل؛ از سقف‌های ۱۳۹۹ تا امروز

در حالی که از مرداد ۱۳۹۹ تاکنون شاخص کل بورس بیش از مثبت ۱۵ درصد و شاخص کل هم‌وزن نیز بیش از مثبت ۴۱ درصد رشد کرده‌اند، صنعت «انبوه‌سازی، املاک و مستغلات» مسیر کاملاً متفاوتی را پیموده است. اکثر نمادهای این گروه سقف قیمتی خود را در تابستان ۱۳۹۹ و همزمان با آغاز ریزش تاریخی شاخص کل ثبت کرده‌اند و از آن زمان تاکنون به‌طور میانگین بازدهی منفی ۱۳ درصدی داشته‌اند.

با حذف ۵ نماد دارای بازدهی مثبت، میانگین بازدهی این صنعت به منفی ۵۸ درصد می‌رسد و در صورت حذف بازدهی‌های غیرعادی (افت بیش از ۸۰ درصد یا رشد بالای ۱۰۰ درصد)، این عدد در محدوده منفی ۴۵ درصد تثبیت می‌شود که به نسبت بازدهی هر دو شاخص بازهم بسیار ضعیف است.

بنابر جدول بالا چهار نماد افتی فراتر از ۸۰ درصد را تجربه کرده‌اند، و از ۲۴ نماد منفی دیگر ۱۶ نماد بین ۵۰ تا ۸۰ درصد کمتر از سقف ۱۳۹۹ معامله می‌شوند، و حتی بسیاری از نمادهای با افت کمتر، در مقایسه با رشد محسوس شاخص‌ها و جهش شدید بازارهای موازی، ناامیدکننده عمل کرده‌اند.

در مقابل، همانطور که در قسمت قبل اشاره شد تنها سه نماد توانسته‌اند رشدی بیش از ۱۰۰ درصد ثبت کنند که بیشتر ناشی از عوامل و رویدادهای خاص بوده است.

نتیجه نهایی این مقایسه آن است که صنعت انبوه‌سازی، برخلاف روند کلی شاخص‌ها، همچنان در محدوده فرسایشی عمیق گرفتار مانده و فاصله‌ای بزرگ تا جبران قدرت خرید سال ۹۹ دارد.

شکاف عمیق «انبوه‌سازی» با طلا، دلار و تورم؛ بازگشت به ۹۹ نیازمند جهش‌های نجومی

از مرداد ۱۳۹۹ تا امروز، بازارهای طلا، دلار و تورم رشدهایی معادل بیش از ۶۵۰، ۳۰۰ و ۶۰۰ درصد را تجربه کرده‌اند، اما شاخص‌های بورس و به‌ویژه گروه «انبوه‌سازی، املاک و مستغلات» از این قافله فاصله‌ای فاحش دارند.

شاخص کل بورس با رشد ۱۵ درصدی و شاخص کل هم‌وزن با رشد ۴۱ درصدی، برای هم‌ترازی با تورم ۶۰۰ درصدی به ترتیب به ۵۵۰ و ۵۰۰ درصد رشد دیگر نیاز دارند؛ و این فاصله در مقایسه با طلا و دلار به ارقام حتی بزرگ‌تری می‌رسد.

۴ نماد ثشاهد، وآذر، کرمان و ثنوسا که بدترین عملکرد را از سقف‌های ۱۳۹۹ ثبت کرده‌اند، برای بازگشت به قدرت خرید سال ۹۹ با لحاظ تورم، نیازمند جهش‌های خیره‌کننده‌ای بین ۳۰۰۰ تا نزدیک به ۵۰۰۰ درصد هستند؛ و برای رسیدن به بازدهی طلا یا دلار، این ارقام تا مرز ۶۰۰۰ درصد نیز پیش می‌رود.

در رده میانی افت‌ها نیز نمادهایی مانند ثنور و ثعمرا قرار دارند که برای هم‌ترازی با تورم به رشدهایی حدود ۳۰۰۰ درصدی نیاز دارند. این یعنی حتی نیمه کمتر منفی جدول نیز در نقطه‌ای قرار گرفته که باید چندین برابر رشد کند تا صرفاً قدرت خرید ۵ سال پیش را بازیابد.

حتی ۳ نماد ثامان، ثشرق و ثزاگرس که بیشترین رشد را از سقف‌های ۱۳۹۹ در این صنعت داشته‌اند و حتی بهترین آن‌ها، یعنی ثامان، هنوز برای رسیدن به بازدهی طلا، دلار و تورم دارای فاصله‌ای قابل توجهند.

نتیجه روشن است. نه‌تنها اکثریت نمادهای با منفی سنگین گروه «انبوه‌سازی»، بلکه حتی نمادهای به‌ظاهر موفق آن نیز نتوانسته‌اند در برابر جهش بازارهای موازی مقاومت کنند.

مسیر بازگشت برای بسیاری از این سهم‌ها نه یک صعود معمولی، بلکه سفری چند ۱۰۰۰ درصدی است؛ سفری که تحقق آن نیازمند تغییرات بنیادین در ارزش‌گذاری و شرایط کلی بازار خواهد بود.