خط ریلی رشت – آستارا روی دور کُند؛ پیشرفت فیزیکی فعلاً هیچ!

خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها: پروژه راه‌آهن رشت-آستارا از جمله طرح‌های زیرساختی و راهبردی است که در راستای توسعه شبکه حمل‌ونقل ریلی شمال کشور اجرا می‌شود و از ابعاد مختلفی اهمیت ویژه‌ای دارد. این پروژه ضمن تقویت ارتباطات داخلی، ظرفیت‌های منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای ایران را به طور قابل توجهی افزایش می‌دهد و می‌تواند نقش کلیدی در تحول اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی شمال کشور ایفا کند.

اجرای یک پروژه چندبُعدی در گیلان

با تکمیل راه‌آهن رشت-آستارا، مسیر مناسبی برای جابجایی کالا و مسافر میان مرکز استان گیلان و بندر آستارا فراهم می‌شود که از مهم‌ترین مبادی صادراتی و وارداتی ایران است. این مسیر می‌تواند به کاهش هزینه‌های حمل‌ونقل، افزایش سرعت انتقال کالا و کاهش ترافیک جاده‌ای منجر شود همچنین، اتصال به شبکه‌های ریلی کشورهای همسایه مانند جمهوری آذربایجان، فرصت‌های جدیدی را برای تجارت بین‌المللی ایجاد کرده و به جذب سرمایه‌گذاری‌های داخلی و خارجی کمک کرده و در نهایت به توسعه اقتصادی منطقه و ایجاد اشتغال پایدار می‌انجامد.

راه‌آهن رشت-آستارا با تسهیل رفت‌وآمد مردم و افزایش دسترسی به امکانات خدماتی و تفریحی، موجب بهبود کیفیت زندگی ساکنان منطقه می‌شود همچنین، این پروژه می‌تواند به توسعه گردشگری شمال ایران کمک کند و زمینه تبادل فرهنگی میان اقوام و ملت‌های همسایه را فراهم آورد که این امر به ارتقا تفاهم و همبستگی منطقه‌ای منجر خواهد شد.

استان گیلان و منطقه آستارا به دلیل موقعیت جغرافیایی خاص خود، پل ارتباطی میان ایران و کشورهای حاشیه دریای کاسپین، حوزه قفقاز و شمال اروپا محسوب می‌شوند. راه‌آهن رشت-آستارا به عنوان بخشی از کریدور حمل‌ونقل شمال-جنوب، ضمن ایجاد مسیری کوتاه‌تر و امن‌تر برای عبور کالاها، به افزایش امنیت و پایداری در این مسیر کمک کرده و نقش مهمی در تثبیت جایگاه ایران به عنوان هاب ترانزیتی منطقه ایفا می‌کند.

این پروژه نه تنها در چارچوب توسعه داخلی، بلکه در سیاست‌های خارجی ایران نیز جایگاه ویژه‌ای دارد و با بهره‌برداری از این مسیر ریلی، ارتباطات ایران با کشورهای آسیای میانه، قفقاز، روسیه و حتی اروپا تسهیل می‌شود و امکان ورود به بازارهای جدید و توسعه روابط اقتصادی و سیاسی فراهم می‌گردد به علاوه، راه‌آهن رشت-آستارا می‌تواند به افزایش سهم ایران در شبکه‌های حمل‌ونقل جهانی کمک کند و از این طریق منافع راهبردی برای کشور به ارمغان آورد.

حمل‌ونقل ریلی به نسبت حمل‌ونقل جاده‌ای از نظر مصرف انرژی و آلاینده‌های محیط‌زیستی بسیار بهینه‌تر است لذا اجرای پروژه راه‌آهن رشت-آستارا می‌تواند به کاهش ترافیک جاده‌ای، کاهش آلودگی هوا و حفظ محیط زیست منطقه‌ای کمک کند.

این موضوع به خصوص در استان گیلان که دارای اکوسیستم حساس و ارزشمند طبیعی است، اهمیت فراوانی دارد و در مجموع، پروژه راه‌آهن رشت-آستارا نه تنها یک مسیر ریلی ساده، بلکه یک پروژه چندوجهی است که از زوایای اقتصادی، اجتماعی، منطقه‌ای، بین‌المللی و زیست‌محیطی، جایگاه استراتژیک و حیاتی دارد و می‌تواند به عنوان محرکی قوی در توسعه پایدار شمال کشور و ارتقای جایگاه ایران در عرصه‌های منطقه‌ای و جهانی عمل کند.

با توجه به تمام این ظرفیت‌ها و قابلیت‌هایی که با تکمیل و راه‌اندازی پروژه ریلی رشت – آستارا در ایران و گیلان ایجاد می‌شود اما هنوز این پروژه پیشرفت فیزیکی آن‌چنانی نداشته و روند اجرای آن با سرعت بسیار کند و شکننده در حال انجام است.

ذوق روس‌ها برای خط ریلی رشت – آستارا

با توجه به موقعیت جغرافیایی گیلان و همسایگی با کشورهای حوزه دریای کاسپین به ویژه روسیه، راه اندازی خط ریلی رشت – آستارا بیش از آنکه برای ایران و گیلان سودده باشد، برای روس‌ها صرفه اقتصادی دارد و از این رو ذینفع بودن روس‌ها در این خط ریلی سبب شده تا آنها عجله بیشتری برای تکمیل و راه‌اندازی خط راه آهن رشت – آستارا داشته باشند.

«عباس خطیبی» معاون شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل با اشاره به آخرین اقدامات روسیه برای تأمین مالی پروژه راه آهن رشت – آستارا و اجرای عملیات این خط ریلی، گفته است: ۲۰ کیلومتر از مسیر راه آهن رشت-آستارا به طور رسمی به روس‌ها تحویل شده است و روس‌ها هم در حال مطالعات و برنامه‌ریزی هستند و ما هم به عنوان طرف ایرانی میزان کیلومتر از تملک اراضی را اضافه می‌کنیم و در حال حاضر به بیش از ۳۴ کیلومتر رسیده‌ایم. تلاش می‌کنیم این عدد را به ۵۰ کیلومتر برسانیم و به طرف روس تحویل دهیم.

به گفته معاون وزیر راه، طراحی مسیر و پروژه خط آهن انجام شده و در بحث مطالعات هم با روس‌ها به توافق رسیده‌ایم و صورت جلسه شده البته مطالعات سطوح مختلفی را دارد.

پروژه ریلی رشت – آستارا روی ۱۶۲ کیلومتر اجرا خواهد شد که طبق گفته مسئولان وزارت راه در حال حاضر نمی‌توان برای روند اجرای آن، پیشرفت فیزیکی خاصی لحاظ کرد و در حال حاضر پیشرفت کار در بخش تملک اراضی است.

پروژه راه آهن رشت-آستارا جزو پروژه‌های بزرگ کشور و بسیار تکنیکال بوده و بخشی از کریدور شمال-جنوب تلقی می‌شود که با همکاری سه کشور روسیه- آذربایجان- ایران پیش می‌رود و درباره احداث، مذاکرات صرفاً با روسیه است.

راه آهن رشت آستارا به عنوان یکی از پروژه‌های مهم و راهبردی کشور در حوزه حمل و نقل، در سال‌های اخیر همواره در صدر مطالبات مردم گیلان و فعالان اقتصادی قرار داشته است؛ مسیری که نقش کلیدی در تکمیل کریدور شمال–جنوب ایفا می‌کند و با اتصال بنادر جنوبی ایران به اروپا، ظرفیت ترانزیتی کشور را چندین برابر افزایش می‌دهد.

ریل رشت – آستارا در ایستگاه تملک و ارزیابی

آنطور که «میرمحمد غراوی» معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری گیلان گفته است؛ هم اکنون مراحل تملک و ارزیابی زمین‌های مسیر راه آهن رشت–آستارا در حال انجام است و با پیشرفت این فرآیند، عملیات اجرایی پروژه در آینده نزدیک آغاز خواهد شد.

معاون امور عمرانی استانداری گیلان با بیان اینکه پروژه ریلی رشت – آستارا ابتدا با اعتبار ۳۴۵ میلیاردتومانی آغاز شد، اضافه کرد: با توجه به حجم بالای تملک و نیاز به تأمین مالی بیشتر، ۲۰۰ میلیارد تومان دیگر به آن افزوده شد.

پروژه ریلی رشت–آستارا به عنوان تکه نهایی پازل و حلقه اتصال ریلی ایران به جمهوری آذربایجان و از آنجا به اروپا، نه تنها برای گیلان بلکه برای کل اقتصاد ملی اهمیت حیاتی دارد. با نهایی شدن این پروژه، اقتصاد گیلان و ایران می‌تواند به شکوفایی برسد البته زیرساخت‌های اقتصادی آن به ویژه در حوزه ترانزیت باید فراهم شود همچنین با بهره برداری از این پروژه ریلی بسیار مهم، ایران به مسیر جایگزین و کوتاه‌تری برای ترانزیت کالا از هند به اروپا از طریق بندر چابهار و بنادر شمالی تبدیل می‌شود، امری که می‌تواند میلیاردها دلار درآمد ترانزیتی برای کشور به همراه داشته باشد.

دستور ویژه رئیس جمهور

«مسعود پزشکیان» رئیس جمهوری در سفر غیر رسمی‌اش به گیلان، که به منظور بررسی میدانی پروژه ریلی رشت – آستارا صورت گرفته بود، با اشاره به ضرورت بهبود و تسریع در بهره‌برداری از راه‌های زمینی، ریلی و دریایی، گفت: دولت مصمم است تا راه‌های ارتباطی با کشورهای همسایه شمالی نظیر آذربایجان، روسیه، قزاقستان و ترکمنستان را اصلاح و توسعه دهد تا امکان تجارت و تبادل کالاها با این کشورها به بهترین نحو فراهم شود.

رئیس دولت چهاردهم با بیان اینکه وجود دریا، مرزهای زمینی مشترک و کشورهای همسایه، فرصت استثنایی برای رونق اقتصادی در منطقه شمال کشور ایجاد کرده است، گفت: توسعه این مسیرها می‌تواند تحول بزرگی در حوزه تجارت و صنعت منطقه به وجود آورد.

پزشکیان با اشاره به عضویت ایران در اتحادیه اقتصادی اوراسیا بیان کرد: با پیوستن به این اتحادیه، تعرفه‌های تجاری با کشورهایی همچون روسیه، قزاقستان و ارمنستان حذف شده است که این فرصت طلایی باید به بهترین شکل برای فعالان اقتصادی و صنعتگران ما به کار گرفته شود.

وی با اشاره به اهمیت پروژه اتصال راه‌آهن به بندر افزود: اتصال راه‌آهن به بندر، گام بسیار مهم و راهگشایی است که می‌تواند زمینه‌ساز توسعه حمل‌ونقل ریلی و افزایش صادرات منطقه شود.

رئیس جمهور با تاکید بر لزوم سرعت بخشی اجرای پروژه ریلی رشت – آستارا تصریح کرد: اجرای این پروژه باید جدیت و سرعت بالایی صورت گیرد چرا که تحقق این مهم، منجر به ایجاد رونق اقتصادی بی‌سابقه‌ای در شمال کشور می‌شود.

تکمیل و راه‌اندازی راه آهن رشت–آستارا شاه کلید توسعه اقتصادی گیلان است، شاه کلیدی که می‌تواند با کاهش هزینه‌های حمل و نقل، سرعت‌بخشی به صادرات و رونق تجارت با تسهیل بخشی دسترسی به بازارهای جهانی و منطقه‌ای، صنعت کشاورزی، تولید و حتی گردشگری استان گیلان را متحول کند؛ دست‌یابی به همه آمال‌ها و آرزوها زمانی تحقق می‌پذیرد که صدای صوت قطار رشت – آستارا در گیلان شنیده شود.