رویکرد جدید در سومین دوره «محله اربعینی»؛ از ایجاد تا ثبت رسانه فعال

به گزارش خبرنگار مهر، طرح «محله اربعینی» امسال به سومین دوره خود رسید. در دوره نخست، تمرکز بر روایت برنامه‌های آئینی و مناسکی اربعین در محلات از طریق کانال‌های مرکزی همچون «محله همدل» قرار داشت. در سال دوم، رویکرد طرح به توانمندسازی مساجد برای روایت اربعین تغییر یافت و در سال سوم، رسانه‌محله‌ها خود به عنوان راوی محلات اربعینی وارد میدان شدند.

مفهوم رسانه‌محله و جریان نانورسانه‌های مسجدی

رسانه‌محله یک نانورسانه با توان محدود و حدود ۲۰۰ مخاطب است که هم از محله می‌گوید و هم برای محله تولید محتوا دارد و با مخاطبان خود ارتباط واقعی و حضوری برقرار می‌کند. این رسانه‌ها معمولاً توسط امام محله یا فردی تحت هدایت وی اداره می‌شوند.

بنابراین برنامه کلی در این حوزه، ایجاد «نانورسانه‌های مسجدی» شامل رسانه‌محله‌ها، نانورسانه‌های بانور و سایر بسترهای محلی است.

آغاز کار با رسانه‌محله‌ها

فعالیت منسجم رسانه‌محله‌ها از رمضان امسال با همکاری مرکز هاتف ایتا آغاز شد. در این طرح، مساجدی که برنامه‌های قرآنی همچون «زندگی با آیه‌ها» یا مراسم مذهبی داشتند، برای ثبت رسانه خود دعوت شدند تا در بخش «اطراف من» ایتا نمایش داده شوند.

در نتیجه این فراخوان، ۱۰۶۵ رسانه‌محله ثبت‌نام، اعتبارسنجی و تأیید شدند. تعامل اولیه با این رسانه‌ها شامل ارسال محتواهای «رادیو بانور»، «محله همدل»، «حسینیه هدایت» و گاهی آموزش رسانه‌ای بود.

نقطه عطف: جنگ ۱۲ روزه

پس از آغاز جنگ دوازده‌روزه، عملکرد رسانه‌محله‌ها بررسی شد و نتایج فراتر از انتظار بود؛ از ۱۰۶۵ رسانه‌محله، حدود ۸۰۰ رسانه فعال بودند. این رسانه‌ها فعالیت‌هایی متنوع از جمله تبیین، پاسخ به شبهات و روایت میدانی داشتند.

در پی این موفقیت، کانال «محله همدل» که در مسیر ری-برندینگ قرار داشت، به «اخبار میدان» تغییر نام داد و از آن زمان، تیم ویژه‌ای روزانه عملکرد رسانه‌محله‌ها را رصد و برگزیده تولیداتشان را منتشر می‌کند.

همچنین، ارتباط فردبه‌فرد با رسانه‌محله‌ها به ویژه غیرفعال‌ها با رویکرد «راهیاری» آغاز شد که در این مسیر حجت الاسلام صدارت مسئولیت ایجاد انگیزه و هویت‌بخشی را برعهده گرفت.

طراحی سه‌سطحی رسانه‌محله‌ها

طرح توسعه رسانه‌محله‌ها در سه سطح پیش‌بینی شده است: ۱. پوشش همه مساجد فعال با رسانه‌محله (هدف ۱۰ هزار رسانه) هرچند در سطح اطلاع‌رسانی ساده؛ ۲. تجهیز تدریجی رسانه‌ها به فناوری‌های جهاد تبیین مانند نشر خوبی‌ها، روایت، مدیریت خبر و پاسخ به شبهات؛ ۳. آغاز فعالیت بین‌المللی با تقسیم دنیا به ۱۰ هزار منطقه و واگذاری هر منطقه به یک مسجد برای ایجاد رسانه بین‌المللی محلی.

برگزارکنندگان تأکید دارند که این توسعه باید تدریجی و طبیعی باشد و از ساختارهای اداری یا صرفاً «عددسازی» پرهیز شود.

اقدامات گام‌های ابتدایی

شناسایی رسانه‌محله‌های جدید در عملیات‌های مناسبتی مانند «محله اربعینی» و «مهمانی محله»، فعال‌سازی شبکه راهیاری و شبکه ملی بانور، شناسایی رسانه‌های فعال در پلتفرم‌های دیگر، راه‌اندازی سایت رتبه‌بندی رسانه‌محله‌ها و ارائه خدمات آموزشی، تبلیغی و معنوی بر اساس رتبه، ایجاد ویترین رسانه‌محله‌ها در ایتا، روبیکا و بله و دریافت خدمات ویژه از پلتفرم‌ها، برگزاری سالانه مراسم تقدیر از رسانه‌محله‌های برتر و اعطای نشان ویژه، توسعه «اخبار میدان» به مرجع روایت رسانه‌محله‌ها و طراحی بانک سوژه و سازوکار تقویت انتشار آن‌ها از دیگر اقدامات به شمار می‌رود.

نتایج «محله اربعینی ۳» نیز عبارت است از ثبت‌نام ۳۱۰ رسانه‌محله جدید، شناسایی ۵۷۰ رسانه‌محله فعال از طریق رصد، مجموع دنبال‌کنندگان پیش از پالایش: ۳۲۴ هزار نفر، حذف ۲۱ مورد به دلیل خطای موقعیت جغرافیایی و ۲۰۹ مورد غیرفعال یا تکراری، آمار نهایی: ۶۷۹ رسانه‌محله فعال با ۲۶۴ هزار دنبال‌کننده و فعالیت‌های رسانه‌محله‌ها در اربعین.

این رسانه‌ها در اربعین ۱۴۴۷ فعالیت‌هایی همچون اطلاع‌رسانی برنامه‌های مسجد، روایت فضای اربعینی محله، انتشار محتوای مرتبط، برگزاری پویش‌های کمک‌رسانی، نقل روایت زائران و پوشش جاماندگان و موکب‌ها داشتند.

پادکست‌های آموزشی نیز برای ارتقای روایت‌گری ارائه شد و تمام سطوح فعالیت در نقشه نهایی ثبت شد.

برگزارکنندگان تأکید می‌کنند که اصل رسالت این طرح، هویت‌بخشی و افق‌گشایی برای گردانندگان رسانه‌محله‌هاست تا خود را تنها یک کانال اطلاع‌رسانی مسجد ندانند، بلکه رسانه محله با همه ویژگی‌های آن باشند؛ همان‌گونه که ائمه جماعات باید خود را فقط پیش‌نماز ندانند، بلکه امام محله بدانند.