سناریوهای اجلاس دوحه؛ آیا سران عرب ترمز جنایت‌های اسرائیل را می‌کشند؟

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از الجزیره، اجلاس فوق العاده سران عرب و مسلمان در دوحه پایتخت قطر آغاز به کار کرده است. با توجه به حمله موشکی رژیم صهیونیستی به قطر، به نظر می‌رسد دوحه مصمم است این اجلاس متفاوت از نشست‌های دیگر باشد که در سال‌های گذشته در پایتخت‌های مختلف برگزار شد.

سناریوهای پیش روی اجلاس و منطق سیاسی و حجم گسترده بستر مردمی رهبران حاضر در اجلاس، زمینه مناسبی را برای تصمیم گیری فراهم می‌کند که می‌تواند پاسخی مناسب به تجاوز به قطر، حمایت از سایر کشورهای عربی و اسلامی، و توقف کشتارها و تجاوز به نوار غزه را تضمین کند، از جمله این سناریوها عبارتند از:

توقف عادی‌سازی و فراخوانی سفرا

گرچه کشورهای ذیربط در خصوص تصمیم «توقف عادی‌سازی و فراخوانی سفرا» محدود هستند، اما در شرایط گسترش عادی‌سازی در سطح کشورهای عربی و اسلامی، اتخاذ چنین تصمیمی برای اسرائیل دردناک خواهد بود چرا که تل آویو بخشی از استراتژی خود در منطقه را بر تقویت و افزایش فضای عادی‌سازی بنا نهاده است.

قطع روابط اقتصادی، تجاری و فرهنگی

این تصمیم احتمالی می‌تواند شامل تحریم جامع رژیم صهیونیستی و شرکت‌هایی باشد که با آن همکاری می‌کنند. این تصمیم به معنای کاهش سقف رابطه با رژیم صهیونیستی است و نیازی به قطع کامل آن ندارد.

چنین گزینه‌ای در صورت اجرا می‌تواند به وضعیتی از محاصره اقتصادی تبدیل شود که شامل بستن گذرگاه‌های عربی و اسلامی به روی کشتی‌های عازم سرزمین‌های اشغالی و لغو یا تعلیق توافقنامه‌های اقتصادی منعقد شده بین تعداد زیادی از کشورهای عربی و اسلامی و اسرائیل باشد. این اتفاق در صورت وقوع تأثیر قابل توجهی بر اقتصاد رژیم صهیونیستی خواهد داشت.

فشار بر متحدان تل‌آویو

جستجو برای ابزارهای جدید و مؤثر برای فشار بر متحدان تل آویو از جمله آمریکا می‌تواند اقدامی تأثیرگذار در روند توقف جنایات صهیونیست‌ها باشد.

فعال‌سازی دفاع مشترک عربی و اسلامی

این سناریو شامل تقویت همکاری امنیتی برای مقابله با تهدیدات مشترک و حفاظت از حریم هوایی و زمینی کشورهای عضو است و به طور خاص شامل مقابله با هرگونه نفوذ در هر یک از حریم‌های هوایی عربی و اسلامی است.

حمایت از تلاش‌های میانجگری قطر و مصر

اجلاس سران عربی و اسلامی می‌تواند به قطر و مصر اختیارات بیشتری برای ایفای نقش نظارتی بر مذاکرات بین جنبش حماس و اسرائیل بدهد. این اختیارات می‌تواند حمایت سیاسی بیشتری را برای دوحه و قاهره فراهم کند و سطح تلاش کشورها برای حمایت از مقاومت را بالا ببرد.

توقف تجاوز به غزه

بیانیه اجلاس سران عربی و اسلامی نمی‌تواند خالی از درخواست توقف تجاوز به غزه باشد، اما می‌تواند شامل سازوکاری واقعی و جدی برای توقف این تجاوز و اتخاذ تصمیمات عملی برای شکستن محاصره غزه باشد.

رهبران عربی و اسلامی چندین گزینه در این زمینه در اختیار دارند. در این زمینه، محمد شیاع السودانی، نخست‌وزیر عراق، در گفتگو با الجزیره گفت که کشورهای عربی و اسلامی ابزارهای زیادی دارند که می‌توانند برای مقابله با تجاوز اسرائیل از آنها استفاده کنند.

این گزینه‌ها می‌تواند شامل اعمال فشارهای بین‌المللی برای توقف تجاوز و قحطی در غزه، بازگشایی گذرگاه رفح، اعمال فشارهای بین‌المللی برای ورود کمک‌های بشردوستانه به غزه و تعیین مسیری برای آغاز بازسازی غزه باشد.

با وجود تعدد این گزینه‌ها و سهولت برخی از آنها، گزینه رویارویی نظامی با اسرائیل از نظر ناظران دورترین گزینه به نظر می‌رسد، زیرا تصمیم به این اقدام سابقه ندارد.

به هر ترتیب، آنچه که مسلّم به نظر می رسد این است که انتظارات از اجلاس دوحه چیزی فراتر از بسنده کردن به بیانیه‌هایی است که معمولا در محکومیت رژیم صهیونیستی صادر می شود و در عرصه میدانی فاقد هرگونه تأثیرگذاری است.