صفرکشی در پول ملی!

به گزارش خبرگزاری مهر، روز چهارشنبه فتح الله توسلی عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی در گفتگو با خبرنگار مهر از تصویب حذف ۴ صفر از پول ملی در کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی خبر داد و در توضیح این خبر و با اشاره به سابقه گردش این لایحه میان دولت، مجلس و شورای نگهبان اظهار کرد: «طبق توضیحات رئیس کل بانک مرکزی و دوستان وزارت امور اقتصادی و دارایی بار دیگر این لایحه به رأی گیری همکاران ما در کمیسیون گذاشته شد و کمیسیون نیز با بررسی کلیات آن موافقت کرد.»

فارغ از خبر مورد اشاره، شواهد امر حاکی از آن است که بانک مرکزی مدت‌هاست مقدمات حذف چهار صفر از واحد پول ملی را فراهم کرده است به شکلی که در طراحی اسکناس‌های ۲۰۰ هزار ریالی، که معادل ۲۰ هزار تومان است، چهار صفر به شکلی کمرنگ نمایان است و عدد «۲۰۰» با برجستگی بیشتری به چشم می‌آید. این اقدام (حذف صفر از پول ملی) که هنوز جنبه رسمی به خود نگرفته، طبق خبری که از کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی منعکس شد، بار دیگر مراحل قانونی خود را در کمیسیون‌های تخصصی مجلس شورای اسلامی سپری می‌کند و در انتظار تصویب نهایی در صحن علنی و تأیید شورای نگهبان است.

در این راستا می‌توان سه دلیل اصلی برای حذف صفرها از پول ملی متصور بود:

ساده‌سازی فرآیندهای حسابداری:

تورم انباشته در دهه‌های گذشته، ارقام ریالی را به شدت افزایش داده و ثبت، گزارش‌دهی و تحلیل صورت‌های مالی را با پیچیدگی مواجه کرده است. حذف صفرها، محاسبات و گزارش‌گیری را با اعداد کوچک‌تر تسهیل کرده و دقت و خوانایی را افزایش می‌دهد.

احیای نقش پول نقد:

ارزش ناچیز اسکناس و به خصوص سکه‌ها، آن‌ها را عملاً از چرخه معاملات روزمره خارج کرده است. با وجود گسترش بانکداری الکترونیک، پول نقد همچنان در برخی مبادلات کاربرد دارد. حذف صفرها می‌تواند به بازگشت نسبی سکه‌ها و اسکناس‌های کم‌ارزش به چرخه اقتصادی کمک کند.

تأثیرات روانی:

برخی بر این باورند که حذف صفرها می‌تواند حس افزایش ارزش پول را در میان مردم ایجاد کند.

اصلاح زیرساخت‌های اقتصادی برای حذف ۴ صفر از پول ملی ضرورت دارد

مهدی طغیانی نایب رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی در خصوص تأثیر لایحه حذف ۴ صفر از پول ملی بر اقتصاد گفت: «لایحه حذف ۴ صفر از جهت تورم و اثرات واقعی در اقتصاد کشور تأثیر آن‌چنانی ندارد.»

وی افزود: «بانک مرکزی مسئله‌ای مبنی بر ضرورت تأمین اسکناس در مواقع اضطراری را مطرح می‌کند و اینکه باید در مواقع حساس که پرداخت‌های الکترونیکی دچار مشکل می‌شوند برای تأمین اسکناس ایرادی وجود نداشته باشد؛ لذا با حذف ۴ صفر از پول ملی دست بانک مرکزی برای چاپ اسکناس در شرایط اضطراری باز است.»

نایب رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس اظهار کرد: «باید اسکناس متناسب با نیازمندی‌های کشور در دسترس مردم وجود داشته باشد و به محض اینکه پرداخت‌های الکترونیکی دچار مشکل شدند، مردم بتوانند از اسکناس استفاده کنند. در حال حاضر اسکناس‌های موجود اسکناس‌های خرد است و مردم باید مقدار زیادی از آن را برای پرداخت‌های عمومی و جزئی حمل کنند؛ یعنی وقتی می‌خواهیم برای خرید اقلام اساسی یا هر کالای دیگری ۱۰ میلیون تومان هزینه کنیم در حقیقت حجم زیادی از اسکناس را در بر می‌گیرد؛ بنابراین امکانات تولیدی برای این حجم از اسکناس محدود بوده و جوابگو نیستند.»

طغیانی عنوان کرد: «این لایحه در مجلس دهم مصوب شده بود و شورای نگهبان برای رفع ایراد آن را به مجلس ارجاع داد که با شروع مجلس یازدهم همراه شد و در این مجلس هم مسکوت مانده بود که در حال حاضر به درخواست دولت و بانک مرکزی این لایحه در دستور کار کمیسیون اقتصادی قرار گرفت تا با تصویب آن در شرایط اضطراری دچار مشکل نباشیم. باید زیرساخت‌های اقتصادی اصلاح شوند تا حذف ۴ صفر از پول ملی تأثیر خود را نشان دهد؛ چرا که اگر این اتفاق نیفتد پس از گذر زمان تأثیرات خود را از دست می‌دهد.»

تصویب حذف ۴ صفر از پول ملی در کمیسیون اقتصادی مجلس

فتح الله توسلی عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی، نیز در تشریح جزئیات این لایحه تأکید کرد: «قطعاً اینکه بگوییم حذف ۴ یا ۵ صفر از پول ملی کمکی به کاهش تورم یا افزایش GDP می‌کند برداشت درستی نیست چرا که این اقدام بیشتر یک کار نرم افزاری برای اقتصاد ملی به حساب می‌آید نه یک کار سخت افزاری؛ اما این اقدام در جهت اصلاح حیثیت پول ملی ما امری اجتناب ناپذیر به شمار می‌رود. برای نمونه وقتی گفته می‌شود یک دلار مساوی است با یک میلیون ریال، خود این بیان بار منفی برای شنونده ایجاد می‌کند که ارزش پول ملی به شدت پایین است و خصوصاً در عرصه بین المللی این برداشت اصلاً به نفع ما نیست.»

وی ادامه داد: «با اشاره به اثرات منفی کاهش ارزش پول ملی در کشور بیان کرد: اتفاق خیلی بد و نگران کننده‌ای که در کشور در حال رخ دادن است این است که با توجه به کاهش ارزش پول ملی، ریال از روابط مالی و معادلاتی خارج شده است و بسیاری از معاملات در کشور به صورت دلاری انجام می‌شوند و از که اعتمادی به وضعیت ریال و تومان در کشور وجود ندارد و این اصلاً برای پول ملی ما خوب نیست لذا ما باید از این اتفاق پیشگیری کنیم.»

در نهایت، تصویب لایحه حذف چهار صفر از پول ملی در کمیسیون اقتصادی مجلس، گامی در جهت اصلاحات ساختاری و بهبود وجهه بین‌المللی ریال محسوب می‌شود. با این حال، کارشناسان تأکید دارند که این اصلاح به تنهایی قادر به کنترل تورم یا رشد اقتصادی نخواهد بود و اثربخشی واقعی آن منوط به اصلاحات عمیق‌تر در زیرساخت‌های اقتصادی و حفظ ثبات ارزش پول ملی در بلندمدت است. همچنین، رفع نگرانی بانک مرکزی در خصوص تأمین اسکناس در شرایط اضطراری، یکی دیگر از جنبه‌های این طرح است که نیازمند توجه ویژه است.