عفاف شامل پاکدامنی در گفتار،رفتار،نگاه و اندیشه می‌شود؛سبک زندگی حسینی

به گزارش خبرنگار مهر، در مکتب تشیع، سیره و سیره اهل بیت (ع) به ویژه امام حسین (ع) و بانوان کربلا، الگویی بی‌بدیل برای تمام انسان‌ها، اعم از زن و مرد، در راستای دستیابی به سعادت دنیوی و اخروی محسوب می‌شود. این الگوها، در برگیرنده مفاهیم عمیق اخلاقی، اجتماعی، عبادی و سبک زندگی هستند که توجه به آن‌ها، به‌ویژه برای زنان و دختران، از اهمیت بسزایی برخوردار است. در این میان، مسئله عفاف به عنوان یکی از ستون‌های اصلی این سبک زندگی، نقشی کلیدی در هویت‌سازی و استحکام خانواده و جامعه ایفا می‌کند.

سبک زندگی امام حسین (ع) و خاندان پاک ایشان، مجموعه‌ای از فضائل و ارزش‌های متعالی است که در متن مبارزه با ظلم و احیای دین تجلی یافته است. این سیره، سرشار از صبر، شجاعت، ایستادگی در برابر حق، ایثار، گذشت، و پایبندی به اصول اخلاقی و دینی است. برای زنان و دختران، این الگوها در جنبه‌های مختلف زندگی قابل پیاده‌سازی هستند:

حضرت زینب (س) با صبر بی‌مانند خود در برابر مصائب کربلا، تجسمی از استقامت و پایداری در مسیر حق بودند. این صبر و متانت، درس بزرگی برای زنان در مواجهه با سختی‌های زندگی، تربیت فرزندان، و حفظ کیان خانواده است. دختران نیز با الگوگیری از ایشان می‌توانند در برابر فشارهای اجتماعی و مشکلات شخصی، روحیه‌ای قوی و مقاوم پیدا کنند.

حضرت سکینه (س) و دیگر بانوان کربلا، با وجود محدودیت‌های اجتماعی زمان خود، در دفاع از حق و روشنگری نسبت به جنایات دشمن، شجاعتی مثال‌زدنی از خود نشان دادند. این بصیرت و جسارت در بیان حق، می‌تواند الگویی برای زنان امروز باشد تا در مسائل اجتماعی و خانوادگی، با آگاهی و تدبیر عمل کنند و از حقوق خود و جامعه دفاع نمایند.

عفاف، تنها به معنای پوشش ظاهری نیست، بلکه مراتبی دارد که شامل پاکدامنی در گفتار، رفتار، نگاه و اندیشه می‌شود. بانوان کربلا، به‌ویژه حضرت زینب (س) و حضرت ام‌کلثوم (س)، در اوج مصیبت و اسارت، با حفظ حجاب و عفت، شکوه و عظمت خود را به نمایش گذاشتند. این اوج عفت، نشان‌دهنده این است که حتی در سخت‌ترین شرایط نیز می‌توان بر اصول اخلاقی پایبند بود. برای زنان و دختران، عفاف نه تنها سپری در برابر آسیب‌های اجتماعی، بلکه عاملی برای حفظ کرامت انسانی و ارتقا معنویت است.بانوان اهل بیت (ع) در کنار نقش‌آفرینی در حوادث کربلا، در زمینه‌های تربیت فرزند، حمایت از همسر، و رسیدگی به امور اجتماعی نیز پیشگام بودند. این سیره نشان‌دهنده اهمیت نقش زن در استحکام خانواده و مشارکت فعال او در جامعه به شیوه‌ای سالم و اخلاقی است.

نشانه‌ای از سلامت روحی و اخلاقی فرد

عفاف در نگاه اسلام، یک فضیلت والا و نشانه‌ای از سلامت روحی و اخلاقی فرد است. برای زنان و دختران، عفاف به معنای خودنگهداری، پرهیز از آنچه که موجب فساد و تباهی می‌شود، و حفظ حیا و وقار است. این فضیلت، به آن‌ها کمک می‌کند تا کرامت خود را حفظ کنند. در دنیایی که گاه ارزش‌ها وارونه جلوه می‌کنند، عفاف به زنان و دختران کمک می‌کند تا هویت و کرامت خود را فارغ از نگاه‌های ابزاری و سطحی حفظ کنند. عفاف، به‌ویژه در پوشش و رفتار، می‌تواند سدی در برابر نگاه‌های آلوده و تعرضات ناخواسته باشد.

قیام عاشورا تنها یک جنگ نابرابر علیه خاندان پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله و برای غصب ولایت حضرت اباعبدالله الحسین علیه السلام بر مسلمانان نبود. اگرچه یزید و بنی‌امیه به قصد حکومت بر مسلمانان به دنبال حذف جدی‌ترین مخالف خود برآمدند اما حرکتی که از سوی سیدالشهدا (ع) شکل گرفت، دارای ابعاد مختلف و ژرفای توحیدی، عقلی، فلسفی ای بود که باعث جاودانه شدن این حرکت در تاریخ شد. حضرت سیدالشهدا (ع) زمانی که به قصد شروع این نهضت به همراه خانواده خود از مدینه عازم مکه شد و پیش از آغاز رسمی اعمال حج مکه را به سمت عراق امروز ترک کرد، می‌دانست چه سرنوشتی در انتظار او خاندانش است.

امام به خوبی می‌دانست پایان این مسیر شهادت و در کنار آن رسوایی بنی‌امیه به عنوان حکومتی فاسد است. آن حضرت در قیام خود علیه نفاق و تزویر و حذف شعائر اسلامی و حذف دین ارزشمندترین دارایی خود یعنی جان مبارک خویش و عزیزترین‌های خود را فدا کرد. حجت الاسلام محمد باقر خراسانی مدیر اجرایی مجمع عالی حکمت اسلامی قم در این خصوص می‌گوید: یکی از جلوه‌های بارز از حضور زنان در حماسه کربلا، تعهد و پای بندی آنان به حرمت‌ها و مراعات حجاب و پوشش است. اهل بیت امام حسین علیه السلام در سفر کربلا، منادی و پیام آوران متانت و عفاف بودند. امام حسین علیه السلام به شمر فرمود: «من با شما می جنگم و شما با من، زنان گناهی ندارند؛ تا من زنده ام، طغیان گران خود را از حرم من باز دارید».

اهل بیت امام حسین علیه السلام هم اصرار زیادی بر حفظ حجاب خویش در برابر نامحرمان داشتند و در آن هوای گرم و سوزان، از پوشش، متانت و حجاب غافل نمی‌شدند که نمونه‌های فراوانی از این همت و عزم ستودنی عبارتند از: فاطمه صغری، دختر امام حسین علیه السلام می‌فرماید: جلوی خیمه ایستاده بودم و به بدن پدر و اصحابش که شهید شده بودند، نظر می‌کردم که ناگهان مردی را دیدم که بر اسبی سوار است و با نیزه، زنان را به این سوی و آن سوی می‌کشاند. آنان به یکدیگر پناه می‌بردند، چادرها و مقنعه هایشان گرفته شده بود و فریادشان بلند بود. قلبم فرو ریخت و بدنم به لرزه افتاد و از ترس، به دنبال عمه ام ام کلثوم، به این طرف و آن طرف می‌دویدم. در همین حال، ناگهان دیدم آن سوار به طرف من آمد؛ بسرعت فرار کردم؛ فکر می‌کردم از دست او نجات می یابم؛ اما دیدم او به طرف من می‌آید. از خود بی خود شدم که ناگهان ته نیزه او به کتفم خورد و با صورت به زمین خوردم؛ مقنعه ام را کشید و گوشواره‌هایم را برد و خون بر گونه‌هایم جاری شد. من بی هوش شدم. ناگهان عمه ام را دیدم که در کنار من قرار گرفته، گریه می‌کند و می‌گوید بلند شو برویم. بلند شدم و گفتم: عمه جان! آیا چیزی نیست که سرم را با آن از دیدگان بپوشانم؟

وقتی اسرا وارد کوفه شدند، اهل کوفه خواستند به کودکانی که بر محمل‌ها سوار بودند، مقدار کمی نان و خرما بدهند؛ اما ام کلثوم فریاد زد: ای اهل کوفه! آیا نمی‌دانید که صدقه بر ما خاندان پیامبر حرام است؟ نان و خرماها را از دست اطفال گرفت و بر مردم کوفه برگرداند؛ اما از زنان کوفه، چادر و مقنعه گرفتند و خود را پوشاندند و این نشان می‌دهد که حجاب، اهمیت بسیار زیادی دارد.

با بررسی اجمالی این موارد، مسئله حجاب را یکی از آموزه‌های مهم مکتب عاشورا می‌دانیم. البته حجاب و پوشش فقط مختص زنان نیست، بلکه چه بسا مردانی هستند که با ظاهر و پوشش بسیار نامناسب و دون شأن مراسم اهل بیت و مجلس حضرت سیدالشهداء در این مجالس حاضر می‌شوند.

باید توجه داشته باشیم گرچه حجاب و پوشش صحیح و مناسب، سیره عملی اهل بیت امام حسین در کربلا بوده، اما برای رعایت این آموزه و ترویج و گسترش آن باید از روش‌های مناسب و لسان لَیّن استفاده کرد، قطعاً افراد کم توجه به حجاب و عفاف، و مردان و زنانی که با ظواهر غیرمتعارف در این مجالس حضور دارند را باید تکریم کرد و با احترام و ادب و عمل شایسته خود، و با بهترین روش‌ها به رعایت این آموزه مهم دعوت کنیم. حسینی باشیم و حسینی زندگی کنیم.