قانون جوانی جمعیت در نیمه راه؛ وعده‌های محقق نشده برای خانواده‌ها

به گزارش خبرنگار مهر، قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت ۲۴ مهر ۱۴۰۰ در کمیسیون مشترک طرح جوانی جمعیت و حمایت از خانواده مجلس شورای اسلامی به تصویب رسید و طی نامه شماره ۹۳۹۸۲ در تاریخ ۲۴ آبان همان سال توسط رئیس‌جمهور ابلاغ شد، اما ضریب ۲٫۵ درصدی نرخ باوری در قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت سبب شده تا برخی استان‌های کشور نتوانند از مزایای آن بهره‌مند شوند.

آنگونه که پیداست این قانون با وجود طراحی جامع، به دلیل مشکلات ساختاری (بودجه، نظارت، هماهنگی) نتوانسته به اهداف جمعیتی برسد. اصلاح فرآیند اجرا و افزایش شفافیت، کلید عبور از چالش‌های فعلی است.

پرداخت وام ازدواج، ارائه تسهیلات قرض‌الحسنه برای تولد فرزند اول تا پنجم و بالاتر، فروش بدون نوبت و بدون قرعه‌کشی خودروی ایرانی به قیمت کارخانه پس از تولد فرزند دوم به بعد و از زمان ابلاغ این قانون برای مادران، کاهش سن بازنشستگی مادر به مدت یک سال به‌ازای تولد هر فرزند و از زمان لازم‌الاجرا شدن این قانون و… از جمله مهم‌ترین تدابیر این قانون برای حمایت از خانواده‌ها در راستای فرزندآوری است.

نرجس مصطفوی در گفت و گو با مهر بیان کرد: پیشرفت‌های پزشکی و بهبود دسترسی به خدمات بهداشتی موجب شده تا نرخ مرگ و میر مادران از ۱۴۰ به ۲۵ نفر در هر صد هزار تولد زنده کاهش یابد.

وی افزود: با توجه به این تغییرات، رویکردهای گذشته درباره بارداری بالای ۳۵ سال اصلاح شده و امروزه زنان می‌توانند با اطمینان بیشتری برای فرزندآوری اقدام کنند.

مصطفوی با اشاره به بازنگری در روش‌های غربالگری جنین، گفت: در گذشته این آزمایش به صورت گسترده و بدون در نظر گرفتن سابقه پزشکی انجام می‌شد، اما امروزه تنها در موارد خاص مانند سابقه ناهنجاری، بارداری بالای ۳۵ سال یا درخواست مادر توصیه می‌شود.

چالش‌های اجرای قانون جوانی جمعیت

مدیر گروه جوانی جمعیت دانشگاه علوم پزشکی بیرجند با بیان اینکه تنها ۶۵ ماده از ۱۳۰ ماده این قانون در حال اجراست، گفت: از ۴۳ دستگاه موظف، تنها ۲۰ دستگاه گزارش عملکرد ارائه داده‌اند.

مصطفوی با اشاره به مشکلات موجود در پرداخت وام‌های فرزندآوری و ازدواج، اظهار کرد: نزدیک به یک میلیون نفر در کشور در نوبت دریافت این وام‌ها هستند.

وی ادامه داد: همچنین، از ۱.۶ میلیون متقاضی خودروی مادران، تنها ۴۰۰ هزار نفر موفق به دریافت آن شده‌اند.

مدیر گروه جوانی جمعیت دانشگاه علوم پزشکی بیرجند با اشاره به ناکامی‌های قانون در حوزه اشتغال، گفت: از ۴۰ آزمون استخدامی، تنها در ۲۰ مورد امتیازات ویژه برای مادران در نظر گرفته شده است.