قرارداد کار و حقوق قانونی کارگران؛ از حداقل حقوق تا مزایای قانونی

آرمین افشاری پور، حقوقدان و وکیل پایه یک دادگستری، در گفتگو با خبرنگار مهر درباره قراردادهای کاری و حقوق قانونی کارگران توضیح داد و گفت: یکی از راه‌های استفاده از خدمات دیگران، قرارداد کار است که تابع قانون کار می‌باشد. قانون کار یکی از قوانین حمایتی است که در برابر نفوذ، ثروت و قدرت کارفرما از کارگر حمایت می‌کند. حالا کارگر کیست؟ اگر بخواهیم خیلی ساده بگوییم، کارگر کسی است که در ازای دریافت مزد و تحت تبعیت از صاحب‌کار، در ساعات و مکان مشخص حاضر می‌شود و کاری که صاحب‌کار از او می‌خواهد را انجام می‌دهد.

وی افزود: در عرف، به افرادی که کار ذهنی و دفتری انجام می‌دهند، کارمند می‌گویند، اما طبق تعریف قانون کار، این افراد نیز کارگر محسوب می‌شوند، به شرط اینکه کارمند دولت نباشند. به شخصی که افراد را به کار می‌گیرد، کارفرما می‌گویند.

حمایت‌های قانونی از کارگران

این حقوقدان در ادامه توضیح داد: حمایتی که قانون کار از کارگر می‌کند، این است که حداقل‌هایی را تعیین می‌کند و می‌گوید حتی اگر کارگر و کارفرما کمتر از این توافق کنند یا برخلاف آن عمل کنند، این توافق صحیح نخواهد بود. آنها می‌توانند بیشتر از این حد توافق کنند، ولی کمتر از آن نه. مثلاً حقوقی که هر سال به‌عنوان حداقل حقوق کارگر اعلام می‌شود یا پرداخت حق بیمه و شرایط قطع همکاری.

قرارداد کار: کتبی یا شفاهی

وی ادامه داد: توافقی که با این شرایط صورت می‌گیرد، به آن قرارداد کار گفته می‌شود و این قرارداد می‌تواند هم کتبی باشد و هم شفاهی. یعنی اگر شما برای کسی کار کنید و حتی قرارداد کتبی هم نداشته باشید، باید حداقل‌های حقوق قانونی شما مانند پرداخت حق بیمه و غیره رعایت شود.

دوره آزمایشی و شرایط آن

افشاری پور در خصوص دوره آزمایشی گفت: کارگر و کارفرما می‌توانند یک دوره آزمایشی برای همکاری داشته باشند. در این دوره، تنها مزیتش این است که هر وقت بخواهند، می‌توانند قرارداد را فسخ کنند. طول این دوره برای کارگران ساده نهایتاً یک ماه و برای کارگران متخصص (که همان کارمندان هستند) ۳ ماه است. در این دوره هم باید حقوق و بیمه و سایر مزایا به کارگر پرداخت شود و حتی اگر قطع همکاری از سمت کارفرما باشد، کارفرما باید حقوق کل دوره آزمایشی را به کارگر پرداخت کند.

حقوق حداقلی و مزایای قانونی

وی افزود: در مورد حقوق، قانون می‌گوید در ازای ۴۴ ساعت کار هفتگی، باید حداقل حقوق اعلامی سالانه پرداخت شود. برای سال ۱۴۰۴، مبلغ اعلامی حقوق پایه ده میلیون و سیصد هزار تومان است. نکته قابل توجه این است که هر مزایای غیرنقدی که برای کارگر در نظر گرفته می‌شود، باید اضافه بر این مبلغ نقدی باشد. اگر کارفرمایی کمتر از این مبلغ را پرداخت کرده باشد، طبق قانون موظف به پرداخت مابه‌التفاوت آن خواهد بود.

اضافه شدن درصدی برای شیفت‌های کاری و تعطیلات

این حقوقدان در پایان گفت: اگر کار به‌صورت شیفتی باشد، بر اساس شیفت‌های کاری، درصدی به مبلغ حداقل حقوق اضافه می‌شود. همچنین، سابقه کاری یا تعداد فرزند نیز در این محاسبات تأثیرگذار است. در کنار این مسائل، بحث مرخصی و تعطیلات نیز مطرح است. یک روز تعطیلی در هفته اجباری است و اگر کار در روز تعطیل انجام شود، به هر دلیلی که باشد، کارفرما باید ۴۰ درصد افزایش پرداختی داشته باشد.