مجازات قانونی مشمولان غایب چیست؟

علی حدادی، حقوقدان و وکیل پایه یک دادگستری، در گفتگو با خبرنگار مهر درباره مجازات قانونی مشمولان غایب اظهار کرد: اگر بخواهیم دقیق بررسی کنیم، باید بدانیم مشمول غایب مطابق قانون خدمت وظیفه چه کسی است. ماده ۵۸ قانون خدمت وظیفه عمومی به این موضوع پرداخته است. کسی مشمول غایب محسوب می‌شود که در مهلت قانونی بدون داشتن عذر موجه برای تعیین تکلیف سربازی اقدام نکرده باشد. این موضوع به دو صورت جلوه می‌کند؛ گروهی از افراد که جهت طی کردن دوره ضرورت احضار شده‌اند ولی خود را معرفی نمی‌کنند و گروه دوم افرادی هستند که معافیت موقت داشته‌اند و پس از انقضای مدت معافیت ظرف یک ماه خود را معرفی نکرده‌اند.

حدادی افزود: مشمول غایب علاوه بر اضافه خدمت، مشمول محرومیت از خدمات اجتماعی نیز می‌شود که این محرومیت یکی از مهم‌ترین ضمانت‌های اجرای قانون است.

وی در توضیح بیشتر گفت: ماده ۶۲ قانون خدمت وظیفه عمومی به طور کلی استخدام مشمولان غایب در وزارتخانه‌ها و دیگر ارگان‌های دولتی و خصوصی را ممنوع کرده است و ضمانت اجرای این ممنوعیت نیز پیش‌بینی شده است. این ماده ناظر بر دستگاه‌های دولتی و بخش خصوصی است.

حدادی ادامه داد: بر اساس ماده ۶۳ قانون، اگر فرد مسئول در دستگاه دولتی اقدام به استخدام مشمول غایب کند، به کسر نصف حقوق ماهیانه از ۶ ماه تا یک سال محکوم می‌شود و در صورت تکرار، به محرومیت دائم از خدمات دولتی محکوم خواهد شد. در بخش خصوصی نیز، مسئول استخدام در مرتبه اول به دادگاه معرفی شده و باید هزینه سالانه یک سرباز را که در حال حاضر حدود ۱۳ میلیون تومان است، پرداخت کند. اما اگر در مرتبه دوم به بعد این کار را انجام دهد، باید هزینه سالانه ۳ سرباز را پرداخت کند.

وی تصریح کرد: اگر متصدی استخدام در سازمان خصوصی از وضعیت مشمول غایب فرد مطلع نباشد، نمی‌تواند ادعا کند که «نمی‌دانستم»؛ زیرا موظف است در حین استخدام مدارک را بررسی کند.

حدادی درباره مجازات‌های مشمولین غایب گفت: بر اساس میزان غیبت، مجازات‌ها متفاوت است. اگر غیبت در زمان صلح تا ۳ ماه و در زمان جنگ تا ۱۵ روز باشد، فرد فقط ۳ ماه اضافه خدمت دارد. اگر غیبت بیش از این مدت باشد، ۶ ماه اضافه خدمت خواهد داشت و اگر غیبت بیش از یک سال در زمان صلح و بیش از ۲ ماه در زمان جنگ باشد، علاوه بر اضافه خدمت، فرد فراری محسوب می‌شود و مشمول مجازات ۶ ماه حبس خواهد شد.

وی در پایان در خصوص بیمه مشمولین گفت: برای اینکه فردی در مجموعه‌ای بیمه باشد، باید مقررات استخدامی مربوط به وی رعایت شده باشد. اگر کارفرما فرد مشمول غایب را بیمه نکرده باشد و حادثه‌ای ناشی از کار رخ دهد، بیمه خسارت وارده را پوشش نمی‌دهد و کارفرما موظف است خسارت را جبران کند. همچنین نمی‌توان گفت چون فرد می‌دانسته مشمول غایب است، بیمه خسارت را نمی‌پردازد؛ در این صورت کارفرما موظف است درصدی از دیه را که ناشی از تقصیرش است، پرداخت نماید.