مسلمانان و ۱۰۰۱ اختراعی که پایه دستاوردهای علمی امروز شدند

به گزارش خبرنگار مهر، در آثار مختلفی که غربیان درباره تاریخ علم نوشته‌اند نقش و سهم فرهنگ و تمدن اسلامی در علم، فرهنگ و تمدن بشر امروز تا حدودی مغفول مانده است. البته در پاره‌ای از این گونه آثار، به ویژه دایره المعارف‌هایی که به موضوع تاریخ علم پرداخته‌اند این مسئله بررسی و لحاظ گردیده اما حق مطلب آن گونه که باید ادا نشده است.

کتاب «۱۰۰۱ اختراع میراث مسلمانان در جهان ما» اثری از پروفسور سلیم الحسنی است که به بررسی نقش و سهم مسلمانان در پیشرفت علم و فناوری در دوران طلایی تمدن اسلامی (قرون ۱ تا ۱۰ هجری / ۶۰۰ تا ۱۶۰۰ میلادی) می‌پردازد. این کتاب به صورت دایره‌المعارفی جامع و مصور، تاریخ علم در جهان اسلام را روایت می‌کند و نشان می‌دهد که بسیاری از دستاوردهای علمی و فنی جهان امروز ریشه در تمدن اسلامی دارند.

کتاب در هفت بخش اصلی تنظیم شده است: خانه، مدرسه، بازار، بیمارستان، شهر، دنیای پیرامون و جهان. در هر بخش، اختراعات، نوآوری‌ها و دستاوردهای دانشمندان مسلمان در آن بخش و حوزه‌های مختلف آن مانند پزشکی، مکانیک، شیمی، نجوم، معماری، مهندسی، تعلیم و تربیت و… معرفی و با اسناد تاریخی مستند شده‌اند.

این کتاب با زبانی ساده و قابل فهم نوشته شده و برای مخاطبان عمومی و علاقه‌مندان به تاریخ علم مناسب است. نمونه‌هایی از دانشمندان برجسته معرفی شده در کتاب ابن هیثم (پدر علم نور)، جزری (مهندس و مخترع)، کندی، ابن سینا، زکریای رازی و بسیاری دیگر هستند. علاوه بر معرفی اختراعات، تأثیر این دستاوردها بر تمدن غرب و جهان معاصر نیز بررسی شده است.

جراحی پیشرفته و ابزارهای آن، واکسیناسیون و مایه کوبی، ماشین پرواز، ساعت‌های پیشرفته، آسیاب‌های چرخ‌دنده‌دار، پمپ‌های آب و توربین‌ها، چراغ نفتی، خودنویس و ابزارهای کتابت، ابزارهای ناوبری دریایی، پرگار کامل، مفاهیم ریاضی و… تنها بخشی از دستاوردهای علمی و فناوری مسلمانان است که در کتاب به تفصیل معرفی شده و نشان می‌دهد چگونه این نوآوری‌ها پایه‌های علوم و فناوری‌های مدرن را شکل داده‌اند.

نویسنده تلاش می‌کند نشان دهد که بسیاری از علوم و فناوری‌های امروزی بر پایه دانش و نوآوری‌های دانشمندان مسلمان بنا شده‌اند. این کتاب برای علاقه‌مندان به تاریخ علم، تمدن اسلامی و پژوهشگران حوزه نوآوری و فناوری، منبعی ارزشمند و الهام‌بخش محسوب می‌شود و می‌تواند به طور چشمگیری دیدگاه ما درباره میراث علمی مسلمانان را تغییر دهد و آن را از یک نگاه کلیشه‌ای و کم‌اطلاع به درکی عمیق، مستند و دقیق تبدیل کند. کتاب نشان می‌دهد که مسلمانان نه تنها دانش تمدن‌های گذشته را حفظ کردند بلکه با نوآوری و توسعه علمی، پایه‌گذار علوم جدیدی مانند جبر، شیمی آزمایشگاهی، فیزیک نورشناسی و پزشکی مدرن بوده‌اند.

فصل هشتم کتاب که در ترجمه فارسی به آن افزوده شده است، شامل نقشه سهم عظیم مسلمانان، گاه شمار، دانشوران ماندگار، کتاب شناسی و واژه نامه است. این کتاب برنده جایزه ویژه جشنواره رشد و جشنواره کتاب شده است.

ویرایش دوم این کتاب با ترجمه و ویراستاری گروهی از اساتید بسیار دقیق در ۳۴۰ صفحه تمام رنگی با شمارگان ۴۰۵۰ نسخه توسط نشر طلایی به قیمت ۸۰۰ هزار تومان منتشر و به بازار عرضه شده است.