مشاور وزیر علوم: در حکمرانی و مدیریت مشکل ناترازی دانش داریم

به گزارش خبرگزاری مهر، دکتر سید احمد رضا خضری، مشاور وزیر و مدیرکل حوزه وزارتی در چهلمین اجلاس رؤسای دانشگاه‌های بزرگ کشور که امروز ۲۳ تیرماه ۱۴۰۴، با حضور دکتر مسعود پزشکیان، رئیس جمهور؛ دکتر حسین سیمایی صراف، وزیر علوم، تحقیقات و فناوری؛ معاونین وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و رؤسای ۱۳ دانشگاه بزرگ کشور، در سالن شهید سلیمانی دانشگاه تهران برگزار شد، گزارشی از چگونگی شکل‌گیری این اجلاس و سابقه برگزاری اجلاس رؤسای دانشگاه‌های بزرگ ارائه کرد.

وی افزود: در سال ۱۳۹۳ پیشنهاد شد که اجلاس و کنسرسیومی از دانشگاه‌های بزرگ و سطح یک کشور، شبیه به آنچه در کشورهای دیگر وجود دارد، تشکیل شود. مطالعات ما نشان داد که در اروپا، آسیا و آمریکا کشورهایی هستند که اجلاسی شبیه این اجلاس را دارند؛ از جمله آلمان، اسپانیا، ژاپن و غیره. بنابراین پس از مطالعات اولیه این اجلاس برای اولین بار در دانشگاه صنعتی اصفهان برگزار شد.

وی خاطر نشان کرد: پس از برگزاری اولین اجلاس، دبیرخانه اجلاس در دانشگاه تهران و به ریاست رئیس دانشگاه تهران تشکیل شد و با پذیرش سایر دانشگاه‌ها، مقرر شد دبیرخانه دائمی در دانشگاه تهران مستقر شده و اقدامات لازم برای برگزاری جلسات صورت گیرد.

استاد دانشگاه تهران در ادامه سخنان خود اظهار داشت: «تا کنون ۳۹ اجلاس اصلی و تعداد زیادی نشست‌های فرعی معاونین برگزار شده که هر کدام به بررسی مسائل مهم آموزش عالی پرداخته‌اند و ثمرات خوبی داشته است.

مشاور وزیر علوم، تحقیقات و فناوری از اجلاس رؤسای دانشگاه‌های بزرگ به عنوان یک بازوی مشورتی، بازوی کمکی و بازوی مدیریتی قوی برای ساختار حاکمیت نام برد و افزود: با پذیرش این اجلاس از سوی وزارت، علوم، دولت، بررسی مسائل و کارهای بزرگ کشور مثل مسأله سیلاب، زلزله و ریزش ساختمان‌ها از جمله ساختمان پلاسکو به این اجلاس واگذار شد و دانشگاه‌های سطح یک ساز و کار حل مساله را یافتند و با همگرایی دانشگاه‌ها این مسائل، بررسی و راه کار حل مساله را به دولت ارائه دادند.

دولت و حاکمیت پذیرفته‌اند که دانشگاهیان می‌توانند مغز متفکر حل مشکلات کشور باشند

وی تاکید کرد: دولت و حاکمیت نیز پذیرفته‌اند که دانشگاه‌ها ترکیبی از نخبگان حداکثری کشور هستند که ۶۰ درصد نخبگان علمی کشور و ۶۰ تولید علم کشور را بر عهده دارند و می‌توانند مغز متفکر حل مشکلات کشور باشند و امروز رئیس جمهور و وزیر محترم علوم، تحقیقات و فناوری بیشتر از همه پیگیر برگزاری این جلسات هستند.

مدیرکل حوزه وزارتی وزارت علوم با اشاره به حضور رئیس جمهور در این اجلاس، گفت: حضور رئیس جمهور و وزیر در این اجلاس، نشان‌دهنده این است که حاکمیت و دولت علاقه‌مند به حل مسائل کشور از سوی مغز متفکر کشور، یعنی دانشگاه‌ها هستند.

در برخی مشکلات ناترازی علم و دانش داریم

وی همچنین با اشاره به بحث‌های مطرح شده درباره ناترازی‌ها، گفت: من معتقدم ما در علم و دانش ناترازی داریم؛ یعنی اصلاً دانش کافی برای حل برخی مشکلات را نداریم و ناترازی در بحث‌های مهم مثل حکمرانی و مدیریت از همین ناشی می‌شود. به نظرم باید خالصانه و خاضعانه نظرات اصلاحی خود را بیان کنیم و حاکمیت و دولت نیز پذیرای نظرات دانشگاهیان باشند و به نظرات دانشگاه اعتماد و اعتقاد داشته باشند.

دکتر خضری در خصوص اصلاح آئین‌نامه‌ها و مقررات دانشگاهی نیز افزود: این آئین‌نامه‌ها در حال اصلاح هستند و پس از اصلاح و تکمیل برای اجرا ابلاغ خواهند شد؛ ولی اگر رؤسای محترم دانشگاه‌ها دیدگاه‌ها و نظراتی دارند، می‌توانند در کارگروه‌های اجلاس، موضوعات را بررسی و جمع‌بندی کنند تا در آئین‌نامه گنجانده شود.

دکتر محمد حسین امید، سرپرست دانشگاه تهران و رئیس اجلاس رؤسای دانشگاه‌های بزرگ کشور نیز در این اجلاس ضمن تشکر از حضور و توجه رئیس جمهور به اجلاس رؤسای دانشگاه‌های بزرگ کشور، با اشاره به نقش دانشگاه‌ها در حل مسائل مهم کشور گفت: در اجلاس رؤسای دانشگاه‌های بزرگ کشور اصل این بوده است که به مسائل کلیدی کشور پرداخته شود. در اجلاس چهلم هم با توجه به ناترازی‌های موجود در حوزه انرژی و درخواست مکرر رئیس جمهور محترم و مسئولین برای بررسی مشکل ناترازی‌ها، این موضوع و موضوع هوش مصنوعی و آینده آموزش عالی را در دستور کار گذاشتیم.

بزرگ‌ترین مشکلات کشور در سه حوزه محیط زیست، آب و انرژی است

سرپرست دانشگاه تهران با تاکید بر اینکه بزرگ‌ترین مشکل کشور در حال حاضر سه حوزه محیط زیست، انرژی و آب است که پایه امنیت ملی کشور هستند، اظهار داشت: برای موضوعاتی مثل نفت و گاز و غیره نیز باید کارهای مهم مشورتی انجام شود، اما این مباحث در قیاس با ناترازی در این سه حوزه، در اولویت بعدی هستند.

دکتر امید با اشاره به اینکه دولت‌ها معمولاً باید در چهار سال مشکلات کشور را بررسی و حل کنند، خاطر نشان کرد: بسیاری از مشکلات در دوره کوتاه عمر دولت‌ها قابل حل نیست، لذا برای پیشبرد سریع‌تر امور، باید موضوعات مهم کشور با تمام جزئیات در گفت‌وگو با دانشگاه‌ها و مراکز علمی مشخص و بررسی شود و سپس هر دانشگاهی، مسئولیت بررسی یک موضوع را بر عهده بگیرد و زمان ارائه نتایج را نیز به صورت دقیق مشخص کند تا دولت بتواند از نتایج آن استفاده کند.

سرپرست دانشگاه تهران در ادامه گفت: اجلاس رؤسای دانشگاه‌ها اکنون ۱۳ عضو دارد که دانشگاه‌های بزرگ کشور هستند، اما این معنی نفی نقش سایر دانشگاه‌ها نیست. دانشگاه‌های بزرگ دیگری نیز در کشور وجود دارند که به لحاظ تعداد اعضای هیئت علمی و تأثیرگذاری در منطقه و غیره دانشگاه‌های مورد توجهی هستند که با توافق همه دانشگاه‌های بزرگ کشور و وزارت علوم، تحقیقات و فناوری احتمالاً دانشگاه‌های دیگری نیز به اجلاس رؤسای دانشگاه‌های بزرگ افزوده خواهند شد تا از ظرفیت این دانشگاه‌ها هم استفاده شود و تحت عنوان دانشگاه‌های سطح یک قرار بگیرند.

سرپرست دانشگاه تهران در پایان پیشنهاد کرد: معاونان دانشجویی دانشگاه‌ها سطح یک به سرپرستی معاون دانشجویی دانشگاه تهران درباره مشکلات موجود در حوزه دانشجویی از جمله تغذیه و ایاب و ذهاب دانشجویی مطالعه و بررسی لازم را انجام دهند و راهکارهای لازم را برای حل آنها به دانشگاه‌های کشور ارائه کنند.

در ادامه این اجلاس، رؤسای دانشگاه‌های سطح یک کشور نیز، به بیان دیدگاه‌های خود درباره ارتباط دانشگاه و دولت؛ اهمیت استفاده از هوش مصنوعی در آموزش و پژوهش؛ افزایش کارگروه‌های علمی اجلاس در دوره جدید با توجه به مشکلات موجود در کشور؛ توجه به ناترازی در حوزه انرژی و نیروی انسانی کیفی؛ تعریف مکانیسم مشخص برای ورورد دانشگاه‌ها به مشکلات کشور و ارائه راه‌حل مشخص در زمان مشخص توسط دانشگاه‌ها با توجه به تخصص هر دانشگاه پرداختند.
تاکید بر استفاده از نظرات تخصصی و علمی دانشگاه‌ها در کمیسیون‌های دولت، از دیگر مباحث مطرح شده در این نشست بود و پیشنهاد شد که در این خصوص تفاهمی جدی بین وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و دیگر دانشگاه‌ها با دولت صورت گیرد و از نظرات تخصصی اعضای هیئت علمی استفاده شود تا تصمیمات اتخاذشده در کشور، زیربنای علمی داشته باشد؛ چون عدم تعامل پایدار بین وزارت علوم و دستگاه‌های اجرایی و عدم وجود مکانیسم تعریف‌شده در این خصوص، از موانع ارتباط دانشگاه با سایر نهادها به خصوص دولت است و این عدم پایداری باعث کم‌اثر بودن مباحث و نظرات دانشگاه‌ها در امور اجرایی کشور می‌شود.

گفتنی است در این اجلاس دکتر امید، سرپرست دانشگاه تهران، گزارش تفصیلی از بحران آب در کشور در حضور رئیس جمهور ارائه کرد.