نگاهداری: روایت‌ها و برداشت‌های امروز، آینده ایران را می‌ سازد

به گزارش خبرنگار مهر، بابک نگاهداری صبح امروز (۲۷ مرداد ماه) در نشست با خبرنگاران و اصحاب رسانه که در محل مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی برگزار شد، اظهار کرد: همکاران ما در مرکز پژوهش‌های مجلس و با همکاری تعدادی از خبرنگاران، پیش‌نویس طرحی را درباره تأمین حقوق حرفه‌ای خبرنگاران آماده کرده‌اند.

وی بیان کرد: یک دغدغه‌ای امروز در کشور وجود دارد مبنی بر اینکه سلامت روانی جامعه و مردم را در این شرایط ارتقا دهیم. سلامت روانی جامعه در شرایط فعلی اهمیت دارد؛ در وهله اول سلامت روانی روی ایران آینده تأثیر دارد و روایت‌ها و برداشت‌هایی که الان وجود دارد، آینده ایران را می‌سازد.

رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس ادامه داد: بر این اساس روایت‌گری‌های رسانه اهمیت زیادی دارد و هر روایت ما نقش خودش را در آینده خواهد داشت‌. نباید روایت‌هایی را ایجاد کنیم که مأیوس کننده باشد و فقط بر نقاط ضعف تکیه شود و اگر روایت سازی منفی کنیم، کم کم سرمایه اجتماعی خود را از دست می‌دهیم.

نگاهداری تصریح کرد: البته منظورم این نیست که یک خوش‌بینی غیرواقعی داشته‌باشیم، بلکه روایت‌سازی‌های ما باید واقعی باشد و ظرفیت‌های کشور و نقاط قوت هم دیده شود. روایت‌سازی های رسانه‌ها باید واقع‌بینانه باشد.

وی افزود: همه ما دنیا را از دریچه رسانه‌ها می‌بینیم و بر این اساس، رسانه‌ها نقش مهمی در سلامت روانی جامعه می‌توانند داشته باشند.

وی خطاب به اصحاب رسانه حاضر در جلسه، گفت: هدف من از حضور در جمع شما علاوه بر دیدار و شنیدن نظرات شما، یافتن جواب یک پرسش مهم است؛ شما چه راهکارهایی برای ارتقای سلامت روانی جامعه، به مثابه یکی از ارکان حقوق عامه و سرمایه اجتماعی کشور، پیشنهاد می‌کنید؟
رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس با بیان اینکه این موضوع از ۳ جنبه بسیار مهم است، تصریح کرد: جنبه اول، نقش سلامت روانی جامعه از فهم ما در خصوص ایران و آینده آن است.

وی ادامه داد: بر اساس رویکرد سازه‌انگاری در علوم اجتماعی، فردای یک ملت نه صرفاً برآیند اقدامات امروز که حاصل پیوند این اقدامات با برداشت‌ها، هنجارها و روایت‌هایی است که امروز در ذهن و زبان جمعی ساخته می‌شود.
وی افزود: آینده، محصولی عینی و ذهنی توأمان است و بخش ذهنی آن، در میدان رسانه، گفتمان و فرهنگ عمومی شکل می‌گیرد. روایت ما از ایران صرفاً توصیف اکنون نیست، بلکه در ساختن آینده ایران نقش دارد.
نگاهداری گفت: همان‌طور که در زندگی فردی، انسانی که پیوسته می‌گوید من بدشانسم ناخودآگاه شرایطی می‌سازد که بدشانسی را تقویت می‌کند، در حیات ملی نیز روایت‌های ما به‌تدریج مسیر واقعی آینده را می‌سازند.

وی اظهار کرد: وقتی تصویری از ایران ارائه می‌کنیم که سراسر تیره و مایوس‌کننده است، به نخبگان و مردم پیام می‌دهیم که هیچ تلاشی سودی ندارد و این آغاز فروپاشی اعتمادبه‌نفس ملی و سوزاندن سرمایه اجتماعی است.
وی تاکید کرد: این به معنای خوش‌بینی مصنوعی یا نادیده‌گرفتن واقعیت‌ها نیست، بلکه سخن از روایت عادلانه و واقعی است؛ روایتی که ضمن دیدن و نقد مشکلات، امیدها و ظرفیت‌های پیشرفت را نیز به‌عنوان بخشی واقعی از تصویر آینده برجسته می‌کند.
رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس، جنبه دوم را تأثیر سلامت روان بر سلامت عمومی جامعه دانست و اظهار کرد: امروز علم پزشکی می‌گوید که استرس و فشار روانی فقط حال روحی را خراب نمی‌کنند، بلکه می‌توانند سیستم ایمنی بدن را تضعیف کنند و منجر به بیماری‌های مختلف غیرروانی شوند.
وی ادامه داد: سلامت روان فقط به معنای نبود اضطراب یا افسردگی نیست و تحت تأثیر مستقیم محیط ارتباطی و رسانه‌ای نیز قرار دارد.

وی تصریح کرد: امروز دریچه‌ای که بخش بزرگی از ما از طریق آن به جهان نگاه می‌کنیم، همین رسانه‌ها و کانال‌های خبری است. متأسفانه همه ما تجربه کرده‌ایم که بعضی از این کانال‌ها، در رقابت برای جلب مخاطب یا داغ‌کردن صفحه خود، چه تیترها و خبرهایی منتشر می‌کنند؛ خبرهایی که گاه هیچ اتکایی به واقعیت ندارند و صرفاً با هدف شوک‌دادن به مخاطب ساخته می‌شوند.
نگاهداری ادامه داد: برای همه ما تیترهایی مانند «حمله قریب‌الوقوع اسرائیل به ایران» یا «آسمان ایران بسته شد؛ جنگ تا ساعاتی دیگر» آشناست که ناگهان مثل آژیر خطر، بی‌مقدمه در ذهن مردم به صدا درمی‌آید. نویسنده چنین خبرهایی معمولاً هیچ توجهی به اثر روانی پیامی که می‌فرستد ندارد. حتی اگر مخاطب در همان لحظه بفهمد که این یک شگرد رسانه‌ای و خبر کذب است، اثر ناخواسته آن تمام نشده است، ذهن انسان خبر را ثبت می‌کند و ناخودآگاه شروع به پردازش پیامدهای آن می‌کند.
وی افزود: تصور کنید فردی که تا قبل از خواندن این خبر، هیچ فکری به جنگ یا پیامدهای آن نداشت، ناگهان با اضطراب به تخت می‌رود و تمام شب خوابش آشفته می‌شود، یا بدتر از آن، این اضطراب به واکنش‌های اقتصادی و اجتماعی بدل گردد و خرید هیجانی طلا در اوج قیمت، انباشت مواد غذایی یا حتی تصمیمات احساسی درباره مهاجرت. هرکدام از این واکنش‌ها فقط یک رفتار فردی نیست، بلکه حلقه‌ای از زنجیره‌ای بزرگ‌تر است که بر امنیت روانی جمعی، آرامش بازار و حتی ثبات اجتماعی تأثیر می‌گذارد.
رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس با بیان اینکه، سلامت روانی جامعه مثل رشته‌ای نازک است که با چند تیتر بی‌پایه هم می‌تواند کشیده و پاره شود.

وی تصریح کرد: رسانه اگر مسئولانه عمل نکند، حتی در بازه‌ای چند ساعته می‌تواند موجی از نگرانی، بی‌اعتمادی و رفتارهای پرهزینه را در سطح ملی به جریان بیندازد. به همین دلیل است که ارتقای سلامت روانی، تنها یک دغدغه پزشکی یا فردی نیست، بلکه پروژه‌ای ملی است که بخش اصلی سنگینی آن بر دوش شما خبرنگاران قرار دارد.
در حال تکمیل…