پاسخ به شبهه ای درباره نام برخی از شهدای کربلا

به گزارش خبرنگار مهر، در میان اصحاب اباعبدالله الحسین در کربلا و یاران شهید آن حضرت، به اسامی زیادی بر می‌خوریم که برخی هم نام با بزرگان اهل سنت هستند و در بازگویی جریان کربلا کمتر سخنی از آنان به میان آمده است. حجت الاسلام مصطفی صادقی کاشانی پژوهشگر تاریخ اسلام، تشیع و اهل‌بیت (ع) به این موضوع پرداخته است که چرا در مقاتل و روایات مربوط به تاریخ عاشورا کمتر از این افراد صحبت شده است و آیا شائبه‌ای که در این خصوص مطرح است و عنوان می‌کند به دلیل همنامی برخی از این افراد با خلفا است که کمتر از این شهدا صحبت می‌شود درست است یا خیر.

یکی از شبهات و اشکالاتی که اغلب از سوی اهل‌سنت مطرح می‌شود و برخی افراد کم‌اطلاع به آن دامن می‌زنند این است که در کربلا افرادی از خانواده امیرالمؤمنین و امام حسین (ع) با نام‌های خلیفه اول و دوم و سوم به شهادت رسیدند ولی شیعیان از آنها نام نمی‌برند یا روضه آن را نمی‌خوانند.

در این خصوص چند نکته قابل توجه است:

یک: اینکه افرادی از خاندان اهل‌بیت چنین نام‌هایی داشته‌اند؛ قابل انکار نیست؛ اما به عنوان نام خلفا نبوده و ارتباطی به آنها ندارد. نام‌گذاری در هر زمان بر اساس آداب و رسوم و به جهت شهرت اجتماعی یک سری نام‌هاست و این اسامی در آن زمان معمول بوده و دلیل برگرفتن از نام خلفا نیست.

دو: با توجه به شباهت دو نام عُمَر و عَمرو در نگارش عربی، گاهی این نام‌ها اشتباه شده و مثلاً فرزند امام حسن (ع) عمرو است نه عمر. همچنین بین نام حسن یا حسین به عنوان پدر آنان نیز اشتباه می‌شود. عمرو بن حسن جزو اسرا بود و نه شهدای کربلا. ضمناً نام بردن از ابوبکر بن قاسم بن الحسین نشان‌دهنده کمترین اطلاع از انساب است.

سه: درباره شهادت برخی از اینان مانند ابوبکر و عمر فرزندان علی (ع) بین مورخان تردید و اختلاف است. مثلاً برخی کشته شدن ابوبکر بن عبدالله بن جعفر را در واقعه حرّه ثبت کرده‌اند.

چهار: درباره عثمان برادر حضرت ابوالفضل (ع) و ابوبکر بن حسن که از شهدای کربلایند، فقط نام آنان آمده و چون شرح مقتل و چگونگی شهادت آنان بیان نشده، روضه آنها خوانده نمی‌شود.

پنج: مشمئز کننده‌ترین دعواها، نزاع‌های فرقه‌ای و حزبی و جناحی است بخصوص در زمانی که هر گروهی به دور از انصاف و حقایق علمی فقط به دنبال اثبات حرف خود باشند.

باید از همه شهدای کربلا یاد کرد و نام برد حتی اگر نام دشمن بر روی آنها باشد مانند یزید بن زیاد. از سوی دیگر این نام‌گذاری‌ها چیزی را اثبات نمی‌کند.