چالش‌های خلع سلاح حزب‌الله؛ «شیخ نعیم قاسم» چگونه معادلات را برهم زد؟

به گزارش خبرگزاری مهر، روزنامه الاخبار لبنان در مقاله‌ای به بررسی ترافیک دیپلماتیک در بیروت پس از سفر علی لاریجانی دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران به لبنان و حضور توماس باراک و مورگان اورتاگوس فرستادگان آمریکا در این کشور پرداخته و نوشت که قرار است یزید بن فرحان فرستاده سعودی نیز به بیروت سفر کند.

این گزارش می‌افزاید که واشنگتن به فعال‌سازی دیپلماسی فشار در جبهه لبنان ادامه داده و نمایندگان آن از مسئولین لبنان خواستند تا گام‌های لازم برای خلع سلاح مقاومت را تکمیل کنند. گرچه این سفر ظاهراً برای تشویق مسئولان لبنانی انجام شده بود، اما هیئت آمریکایی در اصل به دنبال بررسی مواضع لبنان بویژه بعد از سفر علی لاریجانی به بیروت بود.

سفر باراک و اورتاگوس طولانی نبود و آنها بلافاصله پس از پایان جلسات به سرزمین‌های اشغالی رفتند. طارق مُتری، معاون نخست‌وزیر لبنان در گفتگو با شبکه قطری «العربی» گفت که اگر اسرائیل به سند آمریکایی متعهد نباشد، لبنان نیز لزومی برای تعهد به این سند نمی بیند.

پیامدهای سخنرانی دبیرکل حزب الله لبنان

منابع آگاه سخنرانی اخیر شیخ نعیم قاسم دبیرکل حزب‌الله را مهم‌ترین و شدید اللحن ترین سخنرانی وی از زمان پایان جنگ ارزیابی کرده و گفتند که این سخنان تأثیرات آشکاری در لبنان داشت و مسئولان لبنانی را در تصمیم خود مردد کرد. این امر باعث شد که محتوای سخنان شیخ نعیم قاسم در جلسات باراک با رؤسای سه گانه لبنان و رودولف هیکل فرمانده ارتش نیز مطرح شود. منابع آگاه فاش کردند که جوزف عون رئیس جمهور لبنان در جلسه خود با باراک و اورتاگوس سه نکته اساسی را مطرح کرد:

اول: عون تأکید کرد که لبنان اولین گام لازم را برداشته و تصمیم به محدود کردن سلاح در یک بازه زمانی مشخص گرفته است و ارتش لبنان مسئول تدوین سازوکار اجرایی برای تصمیم دولت است، بنابراین آمریکا باید موافقت دمشق و تل‌آویو را با محتوای توافق به دست آورد، زیرا لبنان نمی‌تواند بدون گام‌های متقابل به مرحله اجرایی منتقل شود.

دوم: عون بر ضرورت حمایت از ارتش لبنان تأکید کرد و گفت که ارتش، فاقد توانایی‌ها و ابزارهای لازم است و نمی‌تواند به تنهایی این مأموریت را انجام دهد. وی گفت که ارتش لبنان منتظر حمایت است.

سوم: عون خواستار ایجاد زیرساخت‌های لازم برای راه‌اندازی پروژه حمایت مالی و اقتصادی از لبنان شد.

نواف سلام نخست وزیر لبنان در دیدار با باراک بر لزوم انجام مسئولیت‌های طرف آمریکایی، از طریق فشار بر اسرائیل برای توقف اقدامات خصمانه، عقب‌نشینی از نقاط اشغالی و آزادی اسرا تأکید کرد. وی همچنین بر اولویت حمایت و تقویت توانایی‌های نیروهای مسلح لبنان از نظر مالی و تجهیزاتی، تأکید کرد تا آنها بتوانند مأموریت‌های مورد نیاز را انجام دهند.

به گفته یک منبع رسمی آگاه، عون و سلام تصور می‌کردند حزب‌الله در برابر مصوبه خلع سلاح سکوت خواهد کرد و بویژه با توجه به تهدیدات اخیر اسرائیلی‌ها مجبور به عقب‌نشینی و امتیاز دادن خواهد شد، اما مواضع دبیرکل حزب الله در دفاع از سلاح مقاومت فراتر از انتظارات آنها بود. در طرف مقابل، رژیم صهیونیستی در مواضع سیاسی خود طی هفته‌های اخیر هرگونه تعهد در قبال لبنان را رد می‌کند و در عرصه عملیاتی نیز به تجاوزهای خود به لبنان ادامه می‌دهد.

باراک حرف تازه ای نداشت

منبع روزنامه الاخبار با اشاره به اینکه «باراک در این سفر حرف تازه‌ای نداشت» افزود که نبیه بری بر لزوم عقب‌نشینی اسرائیل از اراضی اشغالی و توقف اقدامات خصمانه قبل از هرگونه بحثی در مورد خلع سلاح تأکید دارد. بری آنچه را که یک روز قبل از ملاقات با باراک به شبکه «العربیه» گفته بود، تکرار کرد و با عتاب به او گفت: «در سفر اخیر شما به بیروت توافقی حاصل شد، چرا به آن پایبند نبودید تا کار به اینجا برسد؟»

بری همچنین از فرستاده آمریکایی در مورد پایبندی اسرائیل به توافق آتش‌بس و عقب‌نشینی از اراضی لبنان به مرزهای بین‌المللی به رسمیت شناخته شده سوال و تأکید کرد که این امر مقدمه ثبات در لبنان و فرصتی برای آغاز روند بازسازی به منظور بازگشت اهالی جنوب به مناطق مسکونی خود و تأمین مؤلفه‌های حمایت از ارتش لبنان است.