چهارمی نوجوانان ایران و یک هشدار؛ زنگ خطر برای آینده والیبال پایه

به گزارش خبرنگار مهر، تیم والیبال نوجوانان ایران که سابقه‌ای پرباری در رقابت‌های قهرمانی جهان زیر ۱۹ سال دارد، در پانزدهمین حضور خود در این رویداد جهانی، با قرار گرفتن در رتبه چهارم به کار خود پایان داد؛ نتیجه‌ای که با توجه به سابقه قابل قبول این تیم و انتظارات بالای جامعه والیبال ایران، قانع‌کننده نیست.

روند صعودی و افت‌وخیزهای تاریخی

نخستین بار در سال ۱۹۸۹ ایران توانست به جمع چهار تیم برتر برسد و مقام چهارمی کسب کند. اما نقطه اوج عملکرد تیم در دهه ۲۰۰۰ و دهه ۲۰۱۰ رقم خورد؛ جایی که تیم ملی در سال‌های ۲۰۰۷ و ۲۰۱۷ قهرمان جهان شد، و در سال‌های ۲۰۰۱، ۲۰۰۹ و ۲۰۲۳ نیز نایب‌قهرمان شد. در کنار این‌ها، سکوهای سومی در سال‌های ۲۰۰۳، ۲۰۱۵ و ۲۰۲۱ نیز نشان‌دهنده حضور قدرتمند ایران در رده پایه والیبال جهان بوده است.

افت محسوس با تغییر کادر فنی

مسابقات سال ۲۰۲۵ اولین تجربه‌ی عادل غلامی، ملی‌پوش سابق و بازیکن خوش‌نام تیم ملی بزرگسالان، در کسوت سرمربیگری تیم ملی نوجوانان بود. ورود یک چهره تازه به عرصه مربیگری رده پایه، بخشی از برنامه جوان‌گرایی در کادر فنی فدراسیون والیبال است، اما نتیجه نهایی یعنی مقام چهارمی، از نظر فنی به نوعی عقب گرد برای والیبال ایران است. در دوره قبل (۲۰۲۳) تیم نوجوانان با هدایت محمد وکیلی به مقام نایب‌قهرمانی رسید. از دست رفتن مدال در این دوره، آن هم در شرایطی که بسیاری از تیم‌های حاضر در سطح متوسطی قرار داشتند، نشان از ضعف در رهبری، نبود بازیکن شاخص و عدم انسجام تیمی در لحظات حساس بود.

ظرفیت بالای والیبال نوجوانان و ناکامی در کسب نتیجه

ایران همیشه به عنوان یکی از تیم‌های بلندقد و فیزیکی در جهان مطرح است. در دوره گذشته میانگین قدی دو متر در این رده سنی (به جز لیبروها)،گواه بر توان بالای فیزیکی و ژنتیکی بازیکنان بوده است. اما نبود زیرساخت‌های مناسب، کمپ تخصصی، امکانات تمرینی کافی و برنامه‌ریزی بلندمدت باعث شده این ظرفیت نتواند در مسیر رشد و ثبت جایگاه جهانی قرار بگیرد.

یکی از مشکلات این دوره تیم والیبال نوجوانان، نبود بازیکن شاخص بوده است، برخلاف دوره‌هایی که بازیکنانی چون جلوه، شریفی یا بردیا سعادت در ترکیب تیم بودند، در این دوره تیم نوجوانان یک بازیکن تأثیرگذار در لحظات حساس نداشت و همین مسئله تیم ملی را دچار چالش کرد. این موضوع از سوی کارشناسان، از جمله محمد وکیلی، مطرح شد و به‌عنوان یکی از عوامل اصلی شکست در بازی‌های کلیدی شناخته شده است.

زنگ خطر به صدا درآمده است؟

کسب مقام چهارمی در مسابقات جهانی ۲۰۲۵ را نمی‌توان شکست فاجعه‌بار تیم ملی دانست، اما این نتیجه نشان از افت والیبال ایران در مسیر پرفرازونشیب جهانی است. اگرچه ورود چهره‌های تازه‌نفس به کادر فنی، از جمله عادل غلامی، فرهاد قائمی در رده‌های پایه می‌تواند مسیر را برای آینده والیبال ایران روشن کند اما تجربه، ثبات و برنامه‌ریزی باید اولویت باشد. فدراسیون والیبال باید با ایجاد زیرساخت‌های تمرینی، حمایت بلندمدت از کادرهای با تجربه را در دستور کار قرار دهد، در غیر این صورت، در سال‌های آینده ممکن است نه‌تنها کسب مدال، بلکه حتی حضور در جمع ۴ تیم برتر نیز دست‌نیافتنی شود.