تسهیل‌گری و صیانت از سرمایه انسانی دو رکن سازمان توسعه همکاری‌های علمی

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری، نخستین نشست هیئت امنای سازمان توسعه همکاری‌های علمی و فناورانه بین‌المللی با حضور حسین افشین معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رییس‌جمهور، حسین روزبه رئیس سازمان توسعه همکاری‌های علمی و فناورانه بین‌المللی و اعضای هیئت امنای این سازمان برگزار شد.

افشین، در این نشست با بیان این‌که این سازمان بر پایه تجربیات مرکز تعاملات بین‌المللی معاونت علمی شکل گرفته است، اظهار کرد: مهم‌ترین رویکرد این سازمان، توسعه و تسهیل همکاری‌های علمی و فناورانه و حمایت از سرمایه‌های ارزشمند انسانی است. فلسفه وجودی سازمان باید برای نسل‌های آینده روشن باشد و اهداف آن در آیین‌نامه‌ها و مصوبات آتی به صورت عملیاتی دنبال شود.

معاون علمی رئیس‌جمهور در ادامه گفت: سال گذشته آیین‌نامه این سازمان در شورای عالی انقلاب فرهنگی نهایی شد و پس از تصویب و ابلاغ ریاست جمهوری به مرحله اجرا رسید. هدف از این تصمیم، ارتقای جایگاه تعاملات علمی و فناورانه کشور و تسهیل‌گری در مسیر فعالیت‌های پژوهشگران و فناوران در عرصه‌های بین‌المللی است.

رییس بنیاد ملی نخبگان، تأکید کرد: سازمان توسعه همکاری‌های علمی و فناورانه بین‌المللی علاوه بر ادامه مأموریت‌های مرکز تعاملات، وظایف جدیدی بر عهده دارد. از جمله این مأموریت‌ها می‌توان به تسهیل حضور پژوهشگران ایرانی و خارجی در کشور، جذب و به‌کارگیری استادان و پژوهشگران دوتابعیتی، حل مشکلات اقامتی و استخدامی نخبگان و نیز تسهیل سفرهای علمی به خارج از کشور اشاره کرد.

به گفته افشین، یکی از اهداف اصلی این سازمان، جذب و بهره‌گیری ضابطه‌مند و اثربخش از ظرفیت دانشمندان و پژوهشگران ایرانی مقیم خارج از کشور است. این امر با ایجاد سازوکارهای حمایتی و ارائه تضمین‌های لازم برای رفع نگرانی‌های آنان در خصوص بازگشت یا فعالیت در ایران دنبال خواهد شد.

توسعه حوزه‌های جدید همکاری

معاون علمی رئیس‌جمهور با اشاره به مأموریت‌های جدید تعامل و هم‌افزایی با استفاده از ظرفیت‌های این سازمان گفت: ظرفیت‌های جدیدی در حوزه‌های علوم انسانی اسلامی، علوم اجتماعی و هنر به وظایف سازمان اضافه شده است تا علاوه بر علوم مهندسی و پزشکی، این حوزه‌ها نیز در تعاملات بین‌المللی مورد توجه قرار گیرند. وی تصریح کرد: توسعه هوشمند روابط علمی و فرهنگی با کشورها و بهره‌گیری از ظرفیت‌های صادراتی در حوزه هنر از دیگر اهداف این سازمان است.

وی ادامه داد: جلسات هیئت امنا سالانه دست‌کم دو بار تشکیل می‌شود و مصوبات آن با رأی اکثریت نسبی اعضا معتبر خواهد بود. همچنین کمیسیون دائمی متشکل از رئیس سازمان و پنج عضو منتخب هیئت امنا به عنوان بازوی اجرایی تصمیمات عمل خواهد کرد.

افشین با بیان اینکه سازمان توسعه همکاری‌های علمی و فناورانه بین‌المللی نقش هماهنگ‌کنندگی و تسهیل فرآیندهای اجرایی را دنبال می‌کند، افزود: این سازمان نقش تسهیل‌گری دارد و به دنبال ایجاد هماهنگی میان وزارت علوم، وزارت بهداشت، دانشگاه آزاد اسلامی و دیگر نهادهای علمی و پژوهشی کشور است. به همین دلیل وظایف قانونی سایر دستگاه‌ها همچنان برقرار است و سازمان به رفع موانع، ایجاد ارتباط و تسهیل‌گری در سطوح ملی و بین‌المللی خواهد پرداخت.

معاون علمی رئیس‌جمهور خاطرنشان کرد: این سازمان با هدف حمایت از پژوهشگران و فناوران، تسهیل حضور نخبگان ایرانی و خارجی در کشور و تقویت تعاملات علمی و فناورانه بین‌المللی تشکیل شده است.

او تأکید کرد: نقش اصلی این سازمان صیانت و حمایت از سرمایه انسانی علمی کشور و فراهم‌کردن بسترهای قانونی و اجرایی برای گسترش همکاری‌های علمی و فناورانه است.

تقویت صادرات دانش‌بنیان‌ها و انتقال فناورانه در دستور کار سازمان

حسین روزبه، رئیس سازمان توسعه همکاری‌های علمی و فناورانه بین‌المللی نیز در این نشست، با اشاره به تجارب کشورهای موفق در توسعه تعاملات علمی و فناورانه گفت: این تجربه‌ها نشان می‌دهد که بدون ایجاد زیرساخت‌های مؤثر، حضور پایدار و مستمر در عرصه‌های بین‌المللی امکان‌پذیر نخواهد بود.

وی افزود: سازمان توسعه همکاری‌های علمی و فناورانه در همین راستا بر تقویت زیرساخت‌های صادراتی کشور تمرکز کرده است و خانه‌های نوآوری و فناوری جمهوری اسلامی ایران نیز به عنوان بازوی اجرایی این راهبرد در حال فعالیت هستند.

رئیس سازمان توسعه همکاری‌های علمی و فناورانه بین‌المللی، با تأکید بر ضرورت شناسایی ظرفیت‌ها و فرصت‌های مطالعاتی در عرصه بین‌الملل گفت: حضور علمی و فناورانه بدون شناخت دقیق و استمرار آن به نتیجه مطلوب نخواهد رسید. از همین رو، سازمان توسعه همکاری‌های علمی و فناورانه شناسایی فرصت‌ها و ظرفیت‌ها را یکی از مأموریت‌های اصلی خود می‌داند و در خدمت اکوسیستم دانش‌بنیان کشور قرار داده است.

روزبه، از گسترش همکاری با متخصصان و کارآفرینان غیرایرانی خبر داد و گفت: بر اساس اساسنامه جدید، سازمان می‌تواند از توان علمی، تجربی و سرمایه‌ای پژوهشگران خارجی در قالب پروژه‌های آموزشی، پژوهشی و فناورانه استفاده کند. به این ترتیب، سازمان درصدد است تا ارتباطات بین‌المللی را به شکل مؤثر و پایدار توسعه دهد.

وی با اشاره به نقش تفاهم‌نامه‌ها و کمیسیون‌های همکاری مشترک اقتصادی و علمی میان ایران و کشورهای مختلف افزود: تاکنون همکاری‌های متعددی با کشورهایی همچون چین، روسیه و ترکیه آغاز شده و پروژه‌های تحقیق و توسعه مشترک نیز در دستور کار قرار دارد. این همکاری‌ها با پشتیبانی معاونت علمی و فناورانه ریاست‌جمهوری تقویت خواهد شد.

روزبه، خاطرنشان کرد: تدوین «نقشه راه و سند جامع روابط علمی و فناورانه جمهوری اسلامی ایران» نخستین اولویت سازمان است. این سند با هدف تعیین مسیر کلان همکاری‌ها و تعاملات علمی بین‌المللی تهیه خواهد شد.

رئیس سازمان توسعه همکاری‌های علمی و فناورانه بین‌المللی، دومین اولویت سازمان را «توسعه بازارهای صادراتی محصولات و خدمات دانش‌بنیان» دانست و گفت: حضور شرکت‌های دانش‌بنیان ایرانی در بازارهای جهانی نیازمند حمایت‌های جدی دولت است. این حمایت‌ها موجب تثبیت حضور بین‌المللی شرکت‌ها و تقویت صادرات خواهد شد.

روزبه به موضوع جذب هیئت علمی غیرایرانی نیز اشاره کرد و گفت: برای نخستین‌بار، اساسنامه سازمان به ما اجازه می‌دهد از ظرفیت هیئت علمی غیرایرانی بهره ببریم. این موضوع با تصویب هیئت امنا اجرایی خواهد شد و می‌تواند زمینه‌ساز ارتقای تعاملات علمی کشور شود.

وی حوزه «تأمین مالی شرکت‌های دانش‌بنیان» را از دیگر مأموریت‌های سازمان برشمرد و اظهار کرد: جذب سرمایه‌گذاران، به‌ویژه سرمایه‌های ایرانیان خارج از کشور، از اولویت‌های سازمان است تا این منابع مالی به جای سرمایه‌گذاری در کشورهای دیگر، در مسیر توسعه علمی و فناورانه ایران به کار گرفته شوند.

رئیس سازمان توسعه همکاری‌های علمی و فناورانه بین‌المللی، با بیان این‌که انتقال فناوری به داخل کشور نیز یکی از رویکردهای محوری خواهد بود، افزود: این سیاست می‌تواند به رشد شتابان اقتصاد دانش‌بنیان کمک کند و در عین حال، ظرفیت‌های فناورانه جمهوری اسلامی ایران را به ابزاری مؤثر برای همکاری‌های بین‌المللی تبدیل کند.

روزبه در پایان تأکید کرد: سازمان توسعه همکاری‌های علمی و فناورانه بین‌المللی با تکیه بر سرمایه انسانی متخصص ایرانی و همکاری نخبگان خارجی، تلاش می‌کند الگوهای سیاست‌گذاری علم و فناوری جمهوری اسلامی ایران را به‌ویژه در میان کشورهای همسایه و منطقه معرفی کند. این تجربه‌ها می‌تواند الهام‌بخش سیاست‌گذاری علمی و فناورانه در دیگر کشورها باشد و جایگاه ایران را در عرصه بین‌الملل تقویت کند.