تشکیل کنسرسیوم گردشگری برای بازیابی گردشگری در پساجنگ

محمد فرزاد میرزایی قلعه، معاون توسعه گردشگری سازمان ایرانیان خارج از کشور در گفتگو با خبرنگار مهر بیان کرد: گردشگری به‌عنوان یکی از سه رکن اصلی اقتصاد فرهنگی، همواره در شرایط بحران از نخستین حوزه‌هایی است که آسیب جدی می‌بیند و نیازمند طراحی سناریوهای متنوع برای بازسازی و تاب‌آوری، به‌ویژه در حوزه گردشگری بین‌المللی است.

وی راهبرد «توسعه گردشگری برای صلح پایدار» را مؤثرترین مسیر برای عبور از بحران‌های منطقه‌ای دانست و بر ضرورت شبکه‌سازی و ایجاد ساختارهای همتاساز بین‌المللی در این راستا تأکید کرد.

به گفته میرزایی قلعه؛ بررسی روندهای بین‌المللی نشان می‌دهد که از زمان آغاز درگیری‌های اخیر، گردشگری ورودی به ایران با هدف تفریح و اوقات فراغت تقریباً متوقف شده و در سطح منطقه غرب آسیا نیز کاهش محسوسی داشته است. این روند، بیانگر پیوند مستقیم میان ناپایداری‌های امنیتی و افت فعالیت‌های گردشگری است.

مدیر اندیشکده گردشگری هویت‌محور بیان کرد: تجربه کشورهای درگیر در منازعات نشان می‌دهد که گردشگری در مناطق جنگ‌زده تا شش ماه پس از پایان بحران، و در کشورهای همسایه تا حدود ۴۵ روز، دچار رکود می‌شود. از آنجا که امنیت یکی از مؤلفه‌های کلیدی در انتخاب مقصد گردشگری است، این عامل در ایران و برخی کشورهای پیرامونی دچار چالش‌های جدی شده که پیامدهای آن بیش از همه بر دوش بخش خصوصی سنگینی می‌کند. شرکت‌های خصوصی فعال در حوزه گردشگری معمولاً برنامه‌های راهبردی خود را در بازه‌های میان‌مدت و بلندمدت تنظیم کرده‌اند و ناپایداری‌های منطقه‌ای می‌تواند هم از منظر مالی و هم اعتبار بین‌المللی، به این برنامه‌ها لطمه جدی وارد کند.

وی گفت: بهترین راهکار برای مقابله با این وضعیت، بهره‌گیری از سناریوهای از پیش طراحی‌شده در زمان ثبات است. چنین سناریوهایی باید توسط اندیشکده‌ها، مراکز پژوهشی و نهادهای تصمیم‌ساز تهیه می‌شد تا در شرایط بحران، به‌عنوان نقشه راه عمل کنند. نبود این زیرساخت‌های فکری، می‌تواند به سردرگمی در تصمیم‌گیری و ضعف در واکنش به بحران منجر شود.

میرزایی قلعه، با اشاره به شرایط دشوار فعالان بخش خصوصی گردشگری، اظهار داشت: وقتی زیرساخت فکری و برنامه جایگزین برای دوران بحران وجود نداشته باشد، اعتماد عمومی آسیب می‌بیند و سخنان مقطعی مسئولان نمی‌تواند التیام‌بخش زیان‌های سنگین این بخش باشد.

وی در ادامه دو سناریوی احتمالی برای وضعیت آتی گردشگری کشور را تشریح کرد: ادامه تنش‌ها با رژیم اسرائیل، فضای مبهم پساآتش‌بس، عدم حصول توافق با غرب، و فعال شدن مکانیسم‌های فشار بین‌المللی.
و سناریوی دوم حرکت به‌سوی صلح پایدار از طریق حصول توافق‌های منطقه‌ای و بین‌المللی، با بازگشت تدریجی ثبات به فضای عمومی کشور.

میرزایی قلعه به ارائه پیشنهادات اجرایی برای بازیابی گردشگری ملی پرداخت این پیشنهادات عبارتند از:

تشکیل کنسرسیوم ملی و بین‌المللی گردشگری با مشارکت بخش خصوصی

هدایت برنامه‌های گردشگری داخلی و ایجاد سازوکارهای حمایتی برای نیروی انسانی

طراحی و ترویج مدل‌های فروش اعتباری در خدمات گردشگری

راه‌اندازی طرح‌های گردشگری رهنی برای تحریک تقاضا

تمرکز بر نقاط قوت مزیتی گردشگری ایران

تقسیم‌بندی جغرافیایی کشور براساس مزیت‌های گردشگری و ایجاد مثلث‌های مکمل گردشگری برای تکمیل زنجیره خدمات در هر منطقه

بازتعریف تصویر ایران در سه دوره زمانی: پیش از بحران، دوران بحران، و پس از آن

فعال‌سازی ظرفیت‌های سفارتخانه‌ها برای تسهیل صدور ویزا و تسهیل سفر به ایران

بسته‌بندی و معرفی ظرفیت‌های گردشگری کشور براساس نیاز بازارهای هدف

حمایت مالی هدفمند از فعالان گردشگری آسیب‌دیده

شبکه‌سازی جریان گردشگری ایران با کشورهای منطقه

تدوین برنامه‌های اجرایی کوتاه‌مدت برای توانمندسازی بخش خصوصی

تخصیص بسته‌های حمایتی ویژه به شرکت‌های حمل‌ونقل فعال در گردشگری

اعمال معافیت یا تقسیط مالیاتی ویژه در دوره بحران برای کسب‌وکارهای گردشگری

بازسازی برند ایران به‌عنوان مقصد تمدنیِ مبتنی بر صلح

قرار دادن اقتصاد گردشگری در اولویت سیاست‌گذاری‌های کلان دولت