حمایت از تثبیت تولید و صادرات دانش‌بنیانی؛ تامین ۸۰ درصدی کسری نقدینگی

به گزارش خبرنگار مهر، در شرایطی که اقتصاد دانش‌بنیان به عنوان موتور محرک توسعه پایدار کشور مورد توجه سیاست‌گذاران قرار گرفته، ایجاد زیرساخت‌های مالی و تسهیلاتی متناسب با نیازهای شرکت‌های فعال در این حوزه، نقشی حیاتی در پویایی و ماندگاری این کسب‌وکارها دارد. شرکت‌های دانش‌بنیان، به دلیل ماهیت نوآورانه و فناورانه خود، معمولاً با چالش‌هایی در تأمین نقدینگی برای اجرای قراردادها، توسعه خطوط تولید یا ورود به بازارهای صادراتی مواجه هستند.

در همین راستا، صندوق نوآوری و شکوفایی ریاست جمهوری به عنوان نهاد تخصصی حمایت مالی از شرکت‌های دانش‌بنیان، مجموعه‌ای متنوع از تسهیلات هدفمند و تخصصی را طراحی کرده است که می‌تواند متناسب با نوع فعالیت، وضعیت مالی و سطح بلوغ کسب‌وکارها، پاسخگوی نیازهای آن‌ها در حوزه‌های مختلف تولید، اجرا و صادرات باشد.

این تسهیلات که در سه محور کلیدی شامل تأمین مالی قراردادها، رشد / تثبیت تولید و رشد تولید صادراتی تعریف شده‌اند، امکان بهره‌مندی طیف گسترده‌ای از شرکت‌های دانش‌بنیان را – چه بانک‌پذیر و چه غیر بانک‌پذیر – از منابع مالی بدون بروکراسی پیچیده بانکی فراهم می‌کنند. از سوی دیگر، نرخ سود ترجیحی، ساختار پرداخت مرحله‌ای و انعطاف در زمان‌بندی بازپرداخت، از جمله ویژگی‌هایی است که این تسهیلات را به ابزارهایی کارآمد برای عبور از چالش‌های عملیاتی و توسعه‌ای تبدیل کرده است.

تسهیلات تأمین مالی قرارداد؛ پشتیبانی از اجرای تعهدات تجاری دانش‌بنیان‌ها

یکی از مهم‌ترین بسته‌های حمایتی صندوق، تسهیلات تأمین مالی قرارداد است که به منظور جبران کمبود نقدینگی شرکت‌ها در حین اجرای قراردادهای فروش محصولات یا خدمات دانش‌بنیان ارائه می‌شود. این تسهیلات امکان پوشش بخشی از هزینه‌های جاری اجرای قرارداد را فراهم می‌کند.

مطابق ضوابط، شرکت‌ها می‌توانند تا ۵۰ درصد مبلغ باقی‌مانده قرارداد و حداکثر تا ۴۰ درصد مبلغ کل قرارداد را به شرط تأیید وضعیت قرارداد، به عنوان تسهیلات دریافت کنند. در صورتی که این میزان پاسخگوی نیاز شرکت نباشد، امکان دریافت تسهیلات تا ۸۰ درصد کسری نقدینگی کارشناسی‌شده نیز فراهم است.

دوره بازپرداخت این تسهیلات ۱۲ ماهه بوده و نرخ سود آن برای شرکت‌هایی که بیش از ۵۰ درصد فروش آن‌ها دانش‌بنیان باشد و درآمد عملیاتی‌شان کمتر از ۵۰۰ میلیارد ریال باشد، ۳ درصد کمتر از نرخ مصوب شورای پول و اعتبار خواهد بود. سایر شرکت‌ها از نرخ مصوب بهره‌مند می‌شوند.

همچنین، شرکت‌هایی که هنوز از سوی نظام بانکی پذیرش نشده‌اند نیز می‌توانند با نظارت مستقیم صندوق و بدون مراجعه به بانک، از این تسهیلات با دوره بازپرداخت حداکثر ۲۴ ماهه بهره‌مند شوند. در این حالت، پرداخت‌ها به‌صورت مرحله‌ای و بر اساس ارزیابی پیشرفت قرارداد صورت می‌گیرد.

تسهیلات رشد و تثبیت تولید؛ فرایند تولید متوقف نمی‌شود

برای شرکت‌هایی که در حال توسعه فعالیت‌های تولیدی خود هستند یا با چالش حفظ ظرفیت تولید مواجه‌اند، تسهیلات رشد یا تثبیت تولید طراحی شده است. این تسهیلات در قالب تأمین سرمایه در گردش به شرکت‌ها اعطا می‌شود تا فرآیند تولید بدون وقفه ادامه یابد.

در مرحله نخست، سقف تسهیلات تا ۲۰ درصد فروش دانش‌بنیان برای حوزه‌های پلتفرمی و پرداخت دیجیتال و تا ۵۰ درصد فروش دانش‌بنیان برای سایر فعالیت‌ها تعیین شده است. این میزان بر اساس دوره گردش عملیات شرکت محاسبه می‌شود. در نوبت‌های بعدی نیز ۲۵ درصد از مجموع فروش حمایت‌شده قبلی به‌عنوان آورده شرکت در نظر گرفته خواهد شد.

مدت بازپرداخت این تسهیلات نیز ۱۲ ماه و نرخ سود مشابه تسهیلات تأمین قرارداد است. شرکت‌های غیر بانکی نیز در صورت برخورداری از طرح‌های دارای توجیه فنی و مالی، می‌توانند با نظارت مستقیم صندوق، از این تسهیلات با حداکثر دوره ۲۴ ماهه بهره‌مند شوند.

تسهیلات رشد تولید صادراتی؛ تسهیل ورود دانش‌بنیان‌ها به بازارهای بین‌المللی

در گامی دیگر، صندوق نوآوری و شکوفایی به منظور حمایت از صادرات محصولات و خدمات دانش‌بنیان، تسهیلات ویژه‌ای با عنوان «رشد تولید صادراتی» ارائه کرده است. این تسهیلات به‌طور مشخص برای تأمین هزینه‌های جاری از جمله خرید مواد اولیه، پرداخت حقوق نیروی انسانی و سایر هزینه‌های مرتبط با اجرای قراردادهای صادراتی در نظر گرفته شده است.

سقف این تسهیلات تا ۱۰۰ میلیارد تومان تعیین شده و نرخ بهره آن ۲۳ درصد است؛ اما در صورت احراز اثربخشی تسهیلات و تحقق صادرات، امکان کاهش نرخ تا ۴ درصد نیز وجود دارد.

تشخیص میزان و شرایط اعطای این تسهیلات بر اساس پیش‌بینی صادرات، بررسی سوابق صادرات قبلی، قراردادهای جاری یا آتی، مطالعات بازار و ارزیابی‌های تخصصی انجام می‌شود. نکته مهم آن است که محصول یا خدمت مشمول تسهیلات باید حتماً ماهیت دانش‌بنیان داشته باشد.

همچنین، در صورتی که طرح صادراتی منجر به جهش تولید (حداقل دو برابر شدن حجم تولید و سه برابر شدن فروش محصول دانش‌بنیان) شود، شرکت می‌تواند از ضمانت‌نامه تعهد پرداخت صندوق برای دریافت این تسهیلات از شبکه بانکی بهره‌مند شود.

این بسته‌های تسهیلاتی، بخشی از سیاست‌های حمایتی صندوق نوآوری و شکوفایی در جهت تسهیل مسیر رشد شرکت‌های دانش‌بنیان و ایجاد زیرساخت‌های اقتصادی پایدار در کشور است. طراحی متنوع و منعطف این ابزارها باعث شده تا طیف گسترده‌ای از شرکت‌ها – اعم از بانک‌پذیر یا غیربانکی – بتوانند متناسب با نیازهای واقعی خود از این حمایت‌ها استفاده کنند و قدم‌های موثرتری در مسیر تجاری‌سازی و توسعه بازارهای داخلی و خارجی بردارند.