نغذیه با شیر مادر اساسی‌ترین راهکار در کاهش مرگ‌ومیر نوزادان

خبرگزاری مهر– گروه استان‌ها- راضیه سالاری: هفته نخست مردادماه هر سال به مناسبت روز جهانی شیر مادر گرامی داشته می‌شود؛ رویدادی مهم که با هدف افزایش آگاهی عمومی نسبت به اهمیت تغذیه با شیر مادر و ترویج شیردهی انحصاری در شش ماه نخست زندگی نوزاد برگزار می‌شود. این مناسبت جهانی به عنوان فرصتی استراتژیک شناخته می‌شود تا نقش بی‌بدیل شیر مادر در تضمین سلامت جسمی، روانی و تکاملی نوزادان و همچنین ارتقا سلامت مادران مورد توجه جدی قرار گیرد.

شیر مادر به عنوان کامل‌ترین و ایمن‌ترین غذای طبیعی، حاوی ترکیبات بیولوژیک فعال از جمله آنتی‌بادی‌ها، فاکتورهای رشد، آنزیم‌ها و اسیدهای چرب ضروری است که علاوه بر تأمین نیازهای تغذیه‌ای، سیستم ایمنی نوزاد را تقویت کرده و نقش مؤثری در پیشگیری از بیماری‌های عفونی و مزمن ایفا می‌کند.

ایجاد پیوند عاطفی مستحکم مادر و کودک

سلامت روانی و ایجاد پیوند عاطفی مستحکم میان مادر و کودک از مزایای شیردهی محسوب می‌شوند. در این راستا، حمایت‌های خانواده، جامعه و نظام سلامت در فراهم آوردن شرایط مناسب جهت تداوم شیردهی نقشی اساسی دارد.

برگزاری برنامه‌های آموزشی، اطلاع‌رسانی‌های هدفمند، و ایجاد سیاست‌های حمایتی در سطح ملی و محلی، از جمله اقدامات کلیدی برای تحقق اهداف هفته شیر مادر به شمار می‌روند.

این مناسبت فرصت مغتنمی است برای تاکید بر ضرورت ارتقا فرهنگ شیردهی و فراهم ساختن بسترهای مناسب جهت حفظ و ترویج این سنت ارزشمند که سلامت فردی و جمعی جامعه را تضمین می‌کند.

شیر مادر اساسی‌ترین راهکار در کاهش مرگ‌ومیر نوزادان است

یحیی میرزاده معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان در گفت‌وگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: هفته جهانی شیر مادر با شعار «تغذیه با شیر مادر؛ اولویت امروز، سلامت فردا» برگزار می‌شود.

معاون بهداشتی دانشگاه با تأکید بر اهمیت این موضوع، آن را یکی از اساسی‌ترین راهکارهای کاهش مرگ‌ومیر کودکان و تقویت شاخص‌های سلامت جامعه و جوانی جمعیت عنوان کرد.

وی با اشاره به اینکه این هفته هرساله به منظور ترویج فرهنگ تغذیه با شیر مادر برگزار می‌شود، گفت: شیر مادر کامل‌ترین غذای طبیعی برای نوزادان است و تغذیه انحصاری با شیر مادر در شش ماه نخست زندگی، عامل کلیدی در کاهش بیماری‌ها و مرگ‌ومیر کودکان زیر پنج سال به شمار می‌رود. این موضوع، نه‌تنها از نظر علمی بلکه از دیدگاه دین مبین اسلام نیز مورد تأکید قرار گرفته و تغذیه کودک با شیر مادر تا دو سالگی توصیه شده است.

معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان همچنین افزود: مطالعات جهانی و داخلی نشان داده‌اند که تغذیه انحصاری با شیر مادر در شش ماه اول زندگی، به‌طور قابل توجهی خطر ابتلاء به اسهال، عفونت‌های تنفسی، سوءتغذیه و بسیاری از بیماری‌های مزمن را کاهش می‌دهد. این امر به‌ویژه در کشورهایی با نرخ باروری پایین، نقش مهمی در حفظ سلامت نسل آینده و تقویت سیاست‌های جوانی جمعیت دارد.

وی با اشاره به شعار امسال هفته شیر مادر خاطرنشان کرد: این شعار، تأکیدی است بر این‌که انتخاب امروز مادران در خصوص شیردهی، تأثیری مستقیم بر سلامت فرزندان و جامعه در فردا خواهد داشت.

در پایان، معاون بهداشتی دانشگاه از همه دستگاه‌های اجرایی، تیم سلامت، رسانه‌ها و سازمان‌های مردم‌نهاد خواست با هم‌افزایی و آگاهی‌رسانی گسترده، در راستای ترویج تغذیه با شیر مادر گام بردارند و در تحقق اهداف سلامت کشور سهیم باشند.

تغذیه با شیر مادر، سنگ‌بنای سلامت نوزادان

کارشناس تغذیه مرکز بهداشت بندر خمیر با تأکید بر نقش حیاتی تغذیه با شیر مادر در رشد و سلامت نوزادان گفت: شیر مادر، کامل‌ترین و ایمن‌ترین منبع تغذیه برای نوزادان تا شش ماهگی است و باید به‌عنوان نخستین و بهترین گزینه تغذیه‌ای در نظر گرفته شود.

الناز ایاز پور در گفت‌وگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: شیر مادر نه تنها تمامی مواد مغذی مورد نیاز کودک در شش ماه نخست زندگی را تأمین می‌کند، بلکه حاوی آنتی‌بادی‌های فعال، آنزیم‌ها و سلول‌های ایمنی است که نقش مهمی در پیشگیری از بیماری‌های عفونی، گوارشی و تنفسی دارد.

وی افزود: بر اساس مطالعات سازمان جهانی بهداشت (WHO)، تغذیه انحصاری با شیر مادر تا شش‌ماهگی می‌تواند تا ۱۳ درصد مرگ‌ومیر کودکان زیر پنج سال را کاهش دهد. همچنین ادامه تغذیه با شیر مادر همراه با غذای مکمل تا دو سالگی، باعث ارتقا ضریب هوشی، تقویت سیستم ایمنی و کاهش احتمال ابتلاء به بیماری‌هایی مانند چاقی، دیابت نوع ۲ و فشار خون در سال‌های بعد زندگی می‌شود.

ایازپور با اشاره به ترکیب بی‌نظیر شیر مادر تصریح کرد: شیر مادر با توجه به نیازهای تغذیه‌ای کودک، در طول شبانه‌روز تغییر می‌کند؛ از جمله آغوز (شیر اولیه) که در روزهای نخست تولد تولید می‌شود، بسیار غنی از ایمونوگلوبولین‌ها و عوامل ضدالتهاب است و همانند نخستین واکسن طبیعی بدن کودک عمل می‌کند.

این کارشناس تغذیه مرکز بهداشت همچنین با اشاره به مزایای روانی تغذیه با شیر مادر گفت: تماس پوستی میان مادر و نوزاد در هنگام شیردهی، باعث ترشح هورمون‌هایی مانند اکسی‌توسین می‌شود که پیوند عاطفی بین مادر و کودک را تقویت کرده و احساس امنیت و آرامش روانی را برای هر دو به همراه دارد.

وی بر لزوم حمایت همه‌جانبه از مادران شیرده تأکید کرد و گفت: خانواده، محیط کار، و نظام سلامت باید شرایطی را فراهم کنند تا مادران بتوانند شیردهی را با آسودگی خاطر انجام دهند. آموزش‌های دوران بارداری، حمایت‌های دوران پس از زایمان و ارتقای آگاهی عمومی، از مهم‌ترین گام‌ها در جهت افزایش تغذیه انحصاری با شیر مادر در جامعه است.

الناز ایاز پور در ادامه به فواید شیر مادر برای سلامت مادر اشاره کرد و گفت: تغذیه با شیر مادر علاوه بر مزایای متعدد برای نوزاد، برای خود مادر نیز دارای آثار مثبت است. شیردهی منظم به کاهش خطر ابتلاء به سرطان پستان، سرطان تخمدان، پوکی استخوان و دیابت نوع ۲ در مادران کمک می‌کند. همچنین باعث تسریع در بازگشت رحم به حالت طبیعی پس از زایمان و کاهش وزن مادر در دوران پس از زایمان می‌شود.

کارشناس تغذیه مرکز بهداشت بندر خمیر تأکید کرد: به‌منظور افزایش نرخ تغذیه انحصاری با شیر مادر، اجرای برنامه‌های آموزشی مستمر در مراکز بهداشتی، بهره‌گیری از ظرفیت رسانه‌ها و برگزاری کارگاه‌های آموزشی ویژه مادران باردار و شیرده باید در دستور کار قرار گیرد. همچنین نقش کارکنان بهداشتی در ارائه مشاوره دقیق و علمی به مادران درباره نحوه صحیح شیردهی، مدیریت مشکلات شایع مانند ترک‌خوردگی نوک سینه یا کم‌شیری، بسیار کلیدی است.

تأکید بر اهمیت شیردهی در ارتقا سلامت نوزاد و مادر

کارشناس سلامت خانواده مرکز بهداشت شهرستان بندر خمیر با اشاره به نقش کلیدی شیردهی در سلامت مادر و کودک، بر ضرورت ترویج فرهنگ تغذیه انحصاری با شیر مادر در شش ماه نخست زندگی نوزاد تأکید کرد.

نصیبه یاوری در گفت‌وگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: شیر مادر نخستین و بهترین تغذیه‌ای است که نوزاد دریافت می‌کند و باید به عنوان پایه‌ای‌ترین مؤلفه سلامت در سال‌های اولیه زندگی کودک در نظر گرفته شود. تغذیه با شیر مادر، نه تنها نیازهای غذایی کودک را به طور کامل تأمین می‌کند، بلکه او را در برابر بسیاری از بیماری‌های عفونی، آلرژیک و مزمن مصون می‌سازد.

وی افزود: شیردهی انحصاری تا شش ماهگی و ادامه آن همراه با غذای کمکی تا دو سالگی نقش مؤثری در کاهش مرگ‌ومیر نوزادان، افزایش ضریب هوشی و پیشگیری از بیماری‌هایی مانند چاقی، آسم و دیابت در سال‌های بعدی دارد. همچنین کودکانی که از شیر مادر تغذیه می‌کنند، پیوند عاطفی عمیق‌تری با مادر دارند که در رشد روانی آن‌ها بسیار مؤثر است.

یاوری با تأکید بر اینکه شیر مادر یکی از ارکان سلامت خانواده محسوب می‌شود، خاطرنشان کرد: مادرانی که اقدام به شیردهی می‌کنند، علاوه بر انتقال ایمنی طبیعی به نوزاد، خود نیز از مزایای متعددی برخوردار می‌شوند.

این کارشناس سلامت خانواده مرکز بهداشت، آموزش و حمایت از مادران را عامل کلیدی در موفقیت برنامه‌های ترویج شیردهی دانست و تصریح کرد: مداخلات آموزشی در دوران بارداری و پس از زایمان، همراه با مشاوره فردی در مراکز خدمات جامع سلامت، می‌تواند آگاهی مادران را در خصوص فواید شیردهی و شیوه صحیح آن افزایش دهد.

وی گفت: ترویج شیردهی باید به‌عنوان یک سیاست سلامت‌محور در همه سطوح، از خانواده تا جامعه، نهادینه شود. مشارکت فعال پدران، خانواده‌ها، و محیط‌های کاری در حمایت از مادران شیرده، می‌تواند زمینه‌ساز ارتقای سطح سلامت عمومی و توسعه پایدار در حوزه سلامت خانواده باشد.