«پل پیروزی» غرب بر نعش ۴میلیون ایرانی؛ لهستانی‌ها سیر، ایرانی‌ها گرسنه

خبرگزاری مهر گروه فرهنگ و ادب – حسام آبنوس: چهار میلیون نفر! این رقم فقط یک عدد نیست بلکه سندی است بر جنایت جنگی اشغالگران این سرزمین.

امروز سوم شهریور مصادف است با آغاز حمله نیروهای متفقین در جنگ جهانی دوم به ایران در ۱۳۲۰ (۱۹۳۹ م). حمله‌ای که به بهانه حضور جاسوسان آلمانی در ایران آغاز شد و زمینه سقوط پهلوی اول را فراهم کرد و بعد از آن تا ۱۳۲۵، زمانی که شوروی نیروهای خود را از خاک ایران خارج کرد ادامه یافت. این اشغال نظامی در شرایطی صورت گرفت که ایران از ابتدای جنگ جهانی دوم بی‌طرفی خود را اعلام کرده بود ولی به بهانه حضور جاسوسان وابسته به نظام هیتلری قوای نظامی انگلستان از جنوب و شوروی از شمال و بعدها آمریکایی خاک این سرزمین را به اشغال خود در آوردند و زمینه‌ساز مرگ چهار میلیون نفر از هم‌وطنان ایرانی بر اثر گرسنگی و بیماری به خاطر قحطی اجباری پیش‌آمده توسط آن‌ها، طی این مدت شدند. این در حالی است که ایران به عنوان مقصد آوارگان لهستانی که از اروپا می‌آمدند در نظر گرفته شده بود و تأمین مایحتاج و غذای آن‌ها نیز بر دوش دولت جنگ‌زده ایران افتاده بود.

ایران در حالی «پل پیروزی» متفقین بود که مردمان این سرزمین که تجهیزات نظامی و تدارکاتی متفقین از جنوب به سمت شوروی حمل می‌شد نظاره‌گر آن بودند. مواد غذایی مانند گندم و چای و قند، از شهرها و روستاهای این سرزمین عبور داده می‌شد و به سمت مرزهای شمالی می‌رفت تا روس‌ها بتوانند در برابر حمله آلمان نازی مقاومت کنند و شکست نخورند. این در حالی است که مزارع ایرانی توسط آن‌ها غارت می‌شد ولی چیزی به دست مردمانی که جنگ آن‌ها را اسیر کرده بود نمی‌رسید!

این برش از تاریخ و یادآوری آن برای کسانی که چیزی از آن در ذهن ندارند، این نکته را در خود دارد که حکومت‌های غربی به هیچکدام از معاهده و روندهای قانونی بین‌المللی پایبند نیستند و برای تثبیت سلطه خود از هیچ کاری دریغ نمی‌کنند ولو حمله به کشوری که بی‌طرفی خود را در جنگی اعلام کرده است. قوای متفقین در سحرگاه سوم شهریور در اقدامی هماهنگ از مرزهای ایران عبور کردند و در مسیر خود دست به کشتار و غارت زدند تا به دروازه‌های تهران برسند و پایتخت را زیر چکمه‌های سربازان خود قرار دهند. آن‌ها نه تنها قواعد دیپلماتیک را زیر پا گذاشتند بلکه به دارایی‌ها کشور نیز رحم نکردند و دست به تخریب و غارت زدند. از بین بردن تجهیزات نظامی در جنوب توسط انگلیسی‌ها تا غارت مزارع و انبارهای غله در آذربایجان تنها گوشه‌ای از اقداماتی است که متفقین (انگلیس و شوروی) برای مقابله با نفوذ آلمانی‌ها انجام دادند.

اشغال ایران و در پی آن ایجاد ناامنی غذایی به سبب حضور نیروهای نظامی و غیرنظامی متفقین در ایران موجب شد بسیاری از شهروندان ایرانی قوت روزانه خود را نیز به سختی تهیه کنند در حالی که به گواه اسناد تاریخی «نان سفید» به دست لهستانی‌ها می‌رسید ولی «نان سیاه» هم به ایرانی‌ها نمی‌رسید و از گرسنگی تلف می‌شدند. در یکی از نامه‌هایی که اداره سانسور بریتانیا از تهران رهگیری کرده آمده: «نان نایاب شده است… کامیون‌هایی را می‌بینیم که مملو از نان سفید به اردوگاه‌ها می‌روند. بدترین عامل در این زمانی تب تیفوس این آوارگان است.» در حالی کودکان ایرانی بر اثر همه‌گیری تیفوس جان می‌دادند ولی مرکز تدارکات جنگ که در قاهره مستقر بود، از ارسال واکسن برای مقابله با این بیماری خودداری می‌کرد و علت را به حمام نرفتن ایرانی‌ها ربط می‌داد. این در حالی است که تیفوس توسط آوارگان لهستانی به دیگران سرایت داده شده بود و انگلیسی‌ها این آوارگان را در برابر بیماری‌های مانند آبله و حصبه واکسینه کرده بود. حتی وقتی مقامات ایرانی برای خرید مستقیم واکسن دست به کار شدند آن‌ها کارشکنی کردند و مانع از ارسال واکسن به ایران شدند.

این تنها یک نمونه از تاریخ پردرد این سرزمین است که غربی‌ها وقتی پایشان را به این سرزمین گذاشتند جز مرگ و وحشت ارمغانی برای مردم ما نداشتند. نباید فراموش کرد که سوم شهریور ۱۳۲۰ یکی از نقاط تاریک تاریخ ایران است. تاریک از این حیث که کسی درباره تعداد قربانیان این جنگ حرف نمی‌زند و اغلب روی سویه‌های سیاسی این ماجرا تمرکز می‌کنند.

هنوز صد سال از این واقعه دردآور تاریخی نگذشته و شاید باشند کسانی که آن روزها را در خاطر داشته باشند ولی این خاصیت تاریخ و رویدادهای به تاریخ پیوسته است که با خود فراموشی به همراه می‌آورد.