دیدار صمیمانه سران طوایف سیستان و بلوچستان با نماینده ولی فقیه استان

به گزارش خبرنگار مهر، آیت الله مصطفی محامی ظهر چهارشنبه در دیدار معتمدین و سران طوایف سیستان، زاهدان، میرجاوه، خاش و سراوان اظهار داشت: در روزهای جنگ ۱۲ روزه تحمیلی به تعبیر مقام معظم رهبری، اتحاد مقدسی در کشور عزیزمان ایران شکل گرفت و همه مردم پای کار ایران اسلامی آمدند که جای تقدیر، تشکر و تبریک دارد و این اتحاد هم در کشور نمایان بود و هم در استان، و همه بزرگان و معتمدان در این مسیر فعالیت کردند که لازم می‌دانم مراتب تقدیر و تشکر خود را اعلام کنم.

امام جمعه زاهدان افزود: با توجه به اتفاقاتی که در این مدت در استان رخ داد و صدور بیانیه‌های مشترک از سوی بزرگان، تصمیم بر آن شد که این جلسه برگزار شود تا ضمن قدردانی از همراهی شما، گفت‌وگویی نزدیک داشته باشیم.

آیت‌الله محامی با اشاره به شرایط کنونی کشور و استان تصریح کرد: همانگونه که در خطبه‌های نماز جمعه نیز بیان شد، امروز بیش از هر زمان دیگر نیازمند اتحاد، انسجام، همدلی، همراهی و همفکری هستیم و اگر اختلافات و رقابت‌های ناسالم و یا نا امنی در استان گسترش یابد، دود آن به چشم مردم استان خواهد رفت، موجب عقب‌ماندگی استان می‌شود و قطار پیشرفت را کند خواهد کرد از این رو، همراهی و همدلی یک ضرورت اساسی است و موضع‌گیری‌های اخیر بزرگان طوایف در این زمینه شایسته تقدیر است.

وی در ادامه خاطرنشان کرد: این شبکه و تشکیلات باید حفظ و تقویت شود و در جلسه امروز نمایندگان طوایف در سیستان، زاهدان، سراوان و خاش حضور دارند، اما لازم است در سایر نقاط استان از جمله ایرانشهر و چابهار نیز این شبکه گسترش یابد و همچنین در گذشته توسط برخی طوایف گزارش‌هایی ارائه شد مبنی بر اینکه برخی طوایف استان در استان‌های دیگر کشور مانند کرمان و حتی در کشورهای مختلف از جمله تاجیکستان، ترکمنستان و پاکستان نیز حضور دارند و این گستردگی ظرفیت بزرگی است و باید به کار گرفته شود.

نماینده مقام معظم رهبری افزود: از بزرگان طوایف انتظار می‌رود جمع خود را گسترش دهند و در عرصه‌های مختلف کشور حضور فعال و نقش‌آفرین داشته باشند اگرچه ناامنی‌هایی نیز در این مدت رخ داد، اما نقش سران طوایف در ایجاد آرامش و تمرکز بر توسعه استان بسیار تعیین‌کننده است.

وی تأکید کرد: یکی از مهم‌ترین زمینه‌های سرمایه‌گذاری، رشد علمی و تحصیلی نسل جدید است و هرچه جوانان استان بیشتر تحصیل کنند و به مدارج علمی بالاتر دست یابند، آینده استان روشن‌تر خواهد بود و موانعی که بر سر راه تحصیل وجود دارد باید به همت بزرگان برطرف شود و برخی خانواده‌ها به دلیل مشکلات مالی امکان ادامه تحصیل فرزندان خود را ندارند و این وظیفه بزرگان است که آنان را حمایت کنند و همچنین به خیرین تأکید شده است که استعدادهای درخشان را شناسایی و زمینه تحصیل آنان را فراهم کنند و سرمایه‌گذاری در این عرصه، سرمایه‌گذاری واقعی برای آینده استان است.

آیت‌الله محامی افزود: گاه برخی جوانان مشکل مالی ندارند اما تصور می‌کنند با مشاغل کاذب می‌توانند درآمد بیشتری به دست آورند و از تحصیل فاصله می‌گیرند و این موضوع آسیبی جدی است و باید جوانان به تحصیل و رسیدن به مراتب عالی دانشگاهی ترغیب شوند.

وی ادامه داد: شرایط کنونی شبیه جنگ احزاب است و سرویس‌های مختلف جاسوسی در آن سوی مرزها خیمه زده‌اند و به دنبال ضربه زدن به کشور هستند و راه نفوذ آنان از طریق استان ماست وبنابراین وظیفه داریم مرزداری کنیم و در حفظ مرزهای کشور اسلامی نقش‌آفرین باشیم و رخدادهای ناامنی در واقع صدمه و آسیب به همه ماست و فرقی ندارد تعرض به نیروهای انتظامی باشد یا گروگان‌گیری افراد همانگونه که ارتشی گروگان گرفته شده آزاد شد و یا ماجرای تعرض به دو روحانی شیعه در ایرانشهر که همگان مطلع هستند، اگر فضای ناامنی گسترش یابد، هیچ‌کس احساس امنیت نخواهد کرد و افراد از نقاط دیگر حاضر نخواهند بود برای سرمایه‌گذاری و فعالیت به استان بیایند، چراکه هیچ‌کس جان خود را به خاطر سود مالی به خطر نمی‌اندازد.

مبارزه با دشمن برای برقراری امنیت باید به فرهنگ مردم استان تبدیل شود

نماینده مقام معظم رهبری در سیستان و بلوچستان تأکید کرد: مقابله با اشرار باید به فرهنگ عمومی تبدیل شود.

نماینده مقام معظم رهبری در سیستان و بلوچستان و امام جمعه زاهدان در ادامه سخنان خود اظهار داشت: محور دیگر مربوط به فعالیت‌های دولت و مجموعه استانداری است و من در این ایام هفته دولت ضمن تبریک، از مدیرانی که خالصانه از مردم حمایت می‌کنند، تقدیر و تشکر کردمالبته اهل تعارف و مجامله نیستیم و در جلسات هم گفتم که تشکر من ناظر بر آن دسته از مدیرانی است که صادقانه و بی‌ریا در خدمت مردم هستند.

وی افزود: به نسبت زحماتی که کشیده می‌شود باید قدردان بود و در خطبه‌های نماز جمعه نیز تأکید کردم که به لطف خدا مردم ما در جنگ ۱۲ روزه غیرت دینی و ملی خود را نشان دادند و به تعبیر مقام معظم رهبری، «اتحاد مقدس» شکل گرفت و وظیفه ما این است که این اتحاد مقدس را تقویت و حفظ کنیم و هر کس باید در حد توان خود در این مسیر گام بردارد و مسئولان نیز موظفند خدمات بیشتری به مردم ارائه دهند.

نماینده ولی‌فقیه در سیستان و بلوچستان ادامه داد: در دیداری که با استاندار به مناسبت هفته دولت داشتم، گزارشی مبسوط از اقدامات صورت‌گرفته ارائه کردند که جای شکر و سپاسگزاری دارد و با این حال، تأکید کردم همان‌گونه که امیرالمؤمنین (ع) در نامه به مالک اشتر توصیه فرمودند، کارهای بزرگ نباید مانع از توجه به کارهای کوچک شود پروژه‌های بزرگ، ملی و کلان ضروری است اما نباید باعث غفلت از کارهای جزئی و روزمره شود؛ کارهایی که انجام نشدن آنها نارضایتی عمومی به دنبال دارد و انجامشان رضایت مردم را به همراه خواهد داشت.

وی تصریح کرد: در جشنواره شهید رجایی که به مناسبت هفته دولت برگزار شد نیز همین نکته را خدمت مدیران بیان کردم آیه‌ای از قرآن کریم تلاوت نمودم جمله‌ای از نهج البلاغه خواندم که بر عمل به آنچه در حق میانه‌تر و معتدل‌تر است و در عدل و عدالت فراگیرتر و رضایت مردم را بیشتر جلب می‌کند تاکید دارد و باید در اولویت کار مدیران قرار گیرد، چراکه جلب رضایت عمومی موجب رضایت حداکثری خواهد شد و این دستورالعمل یک مدیر اسلامی است.

امام جمعه زاهدان اضافه کرد: رعایت حق میانه، تحقق عدالت فراگیر و جذب رضایت مردم باید در صدر اولویت‌ها باشد و با این وجود، در شهرها و استان مواردی مشاهده می‌شود که سبب دلگیری و نارضایتی مردم است از همین رو به ائمه محترم جمعه گفتم شما باید زبان مطالبه‌گر مردم باشید و حقوق مردم را منصفانه بیان کنید و نقد منصفانه به دولت و دولتمردان کمک خواهد کرد و باید همراه با ارائه راهکار باشد تا در کنار نقد، برای رفع مشکلات نیز همکاری و مشارکت صورت گیرد.

وی در پایان خطاب به معتمدین و سران طوایف گفت: بیان این نکات هم برای قدردانی از مواضع شما و هم برای تأکید بر این انتظار بود که حضور و نقش‌آفرینی شما در عرصه‌های علمی، فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی و امنیتی مؤثر واقع شودو ان‌شاءالله خداوند به شما عمری با برکت و تأثیرگذار عطا فرماید.
در ادامه این نشست برخی از سران طوایف به بیان نکات خود پرداختند.

همبستگی داخلی و حمایت دولت لازمه مقابله با تهدیدات دشمنان

در ابتدا عزیزاحمد ریگی بزرگ طایفه ریگی با تأکید بر جایگاه پدری رهبر انقلاب برای ملت ایران و جهان اسلام گفت: حضرت عالی به عنوان نماینده مقام معظم رهبری، پدر معنوی استان سیستان و بلوچستان هستید و از اینکه ما را به این دیدار دعوت کردید، سپاسگزارم.

وی گفت: سیستان و بلوچستان استانی چهار فصل با ظرفیت‌های منحصر به فرد است و شکوفایی این ظرفیت‌ها بدون همراهی دولت و ملت اتفاق نمی‌افتد و باید توجه داشته باشیم که مشروعیت ما سران طوایف از نظام مقدس جمهوری اسلامی است.

ریگی با اشاره به شرایط جغرافیایی و مرزی استان گفت: ماهیت اقلیمی و مرز مشترک با دو کشور بی‌ثبات باعث ایجاد فراز و نشیب‌های امنیتی شده است و همانطور که خودتان آگاه هستید، تحرکات دشمن صهیونیستی با قصد ایجاد ناامنی در کشور، با پاسخ محکم مواجه شد.

وی تصریح کرد: در داخل استان، همبستگی به شکل بسیار زیبا ظهور کرد و ما باید مراقب باشیم و غفلت نکنیم و با اصلاحات داخلی، روند مقابله با دشمن ادامه یابد.

وی به ساختار قومی و قبیله‌ای استان و نقش مرزداران در دفاع از کشور اشاره کرد و افزود: با وجود فشارهای مختلف فرهنگی و مالی، مردم استان پای کار هستند، اما بدون حمایت حاکمیت، رسیدن به نقطه مطلوب امکان‌پذیر نیست.

وی در بخش دیگری از سخنان خود به اهمیت امنیت و استفاده از ظرفیت‌های استان تأکید کرد و گفت: امنیت از واجب‌ترین مسائل است و همه ما به آن نیاز داریم.

ریگی در پایان گفت: مردم استان ما بسیار قانع و پای کار هستند و افتخار ما مرزداری است، اما اکنون با تغییر شرایط و از بین رفتن دامداری، تلاش داریم خانواده خود را تأمین کنیم و درخواست ما این است که برای رضایت خداوند، مردم این استان که مرزداران غیور هستند، مورد حمایت قرار گیرند.

توسعه آموزشی و مهارتی در سیستان و بلوچستان لازمه پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی و بهره‌برداری از ظرفیت‌های استان است

در ادامه یحیی براهویی بزرگ طایفه براهویی بر اهمیت توسعه آموزش و پرورش در مناطق کم‌برخوردار استان تأکید کرد و گفت: یکی از مهم‌ترین مشکلات ما در حوزه آموزشی است؛ جوانان به دلیل نبود امکانات تحصیلی، به جای قلم، اسلحه در دست می‌گیرند و طبق آمار، بیشتر افرادی که مرتکب جرم شده‌اند، فاقد تحصیلات هستند.

وی افزود: فضای آموزشی باید جذاب و مناسب باشد تا جوانان به سمت تحصیل سوق پیدا کنند و از بهترین معلمان برای آموزش کودکان مناطق محروم استفاده شود تا آن‌ها بتوانند برای جامعه مفید واقع شوند متأسفانه بسیاری از جوانان، علاوه بر کمبود تحصیلات، از نظر مهارتی نیز برای ورود به بازار کار آماده نیستند و این موضوع در سنین خاص موجب گمراهی و گرایش به مسائل منفی مانند واردات مواد مخدر می‌شود که افزایش مصرف مواد و کاهش سن مصرف را در پی داشته است.

وی به ظرفیت‌های معدنی منطقه سفید آبه اشاره کرد و گفت: مجموعه مس جانجا در این منطقه روزبه‌روز در حال بهره‌برداری مثبت است، اما مجموعه شبانه‌روزی برای تحصیل فرزندان منطقه تنها رشته علوم انسانی ارائه می‌دهد و دانش‌آموزان پس از دریافت دیپلم، فرصت شغلی مرتبطی در اختیار ندارند و درخواست ما این است که با همکاری سرمایه‌گذاران، هنرستانی مرتبط با مهارت‌های معدنی در این منطقه دایر شود تا نوجوانان از سن ۱۵ سالگی مهارت‌های مورد نیاز برای اشتغال در معدن را بیاموزند.

وی در پایان تأکید کرد: ما خواهان توزیع عادلانه امکانات آموزشی در سراسر استان هستیم تا همه بتوانیم متحدانه در جهت خدمت به مردم و حفظ خاک خود گام برداریم و مردم همواره خود را حامی نظام جمهوری اسلامی ایران ببینند.

استفاده نکردن از ظرفیت‌های تحصیلی و تخصصی مردم استان موجب دلسردی و گرایش به مشاغل کاذب شده است

همچنین سامان ناروئی بزرگ طایفه ناروئی با اشاره به ضرورت بهره‌برداری از استعدادهای آموزشی استان گفت: فرزندان طوایف مختلف تا مدرک فوق‌لیسانس تحصیل کرده‌اند.

وی همچنین به مشکلات حوزه معدن اشاره کرد و افزود: معدن علاوه بر نیروی کارگر، به نیروی متخصص و راننده ماشین‌آلات صنعتی همچون بیل مکانیکی نیاز دارد و در میان طوایف افرادی با این توانایی‌ها وجود دارند، اما برای کارهای تخصصی از خارج استان نیرو آورده می‌شود و تنها برای کارگر ساده از نیروی بومی استفاده می‌شود. این وضعیت موجب دلسرد شدن مردم و گرایش آن‌ها به مشاغل کاذب شده است.

مردم سیستان و بلوچستان همواره خالصانه به دین و خاک خود خدمت کرده‌اند

در ادامه علیرضا شه بخش بزرگ طایفه شه بخش ضمن تأکید بر آگاهی و تحلیل دقیق نماینده مقام معظم رهبری در سیستان و بلوچستان از وضعیت استان گفت: افرادی که در این جلسه حضور دارند، نوادگان کسانی هستند که با دست خالی در برابر استعمارگران انگلیسی و پرتقالی ایستادند.

وی افزود: مردم استان همیشه نسبت به خاک خود غیرت داشته‌اند و خالصانه در دین و جامعه خدمت کرده‌اند و در بسیاری از طرح‌ها و پروژه‌ها، گاهی ریش‌سفیدان و سرداران طایفه آخرین کسانی هستند که خبردار می‌شوند و از شما درخواست داریم که همچنان به صورت پدرانه ما را نصیحت کنید تا بتوانیم افراد شایسته و مؤثر در جامعه را تقویت کنیم.

علیرضا شه بخش همچنین بر ضرورت کارشناسی شدن انتخاب‌ها و جلوگیری از سلیقه‌ای عمل کردن در امور محلی تأکید کرد و گفت: انتخابات و تصمیم‌گیری‌ها نباید تنها بر اساس سلیقه افراد باشد، بلکه باید با نظر کارشناسانه انجام شود تا دود کار به چشم مردم بازنگردد.

وی در پایان اظهار داشت: از شما درخواست داریم که با همان نگاه پدرانه، نواقص و عیب‌های ما را گوشزد کنید و مسیر درست خدمت به مردم و تقویت جامعه را هموار سازید.

ضرورت استفاده از ظرفیت‌های بومی و مدیریت صحیح منابع استان

در ادامه نیز حبیب گرگیج بزرگ طایفه گرگیج با اشاره به جنگ دوازده‌روزه اخیر گفت: مردم این استان در طول این جنگ ثابت کردند که با بیگانه همراه نیستند و کوچک‌ترین ناامنی یا مشکلی در استان وجود نداشت و این نشان‌دهنده وحدت مردم استان و پایبندی آنان به مصالح کشور است و باید قدر این مردم دانسته شود.

وی به مشکلات اقتصادی و اشتغال مردم استان اشاره کرد و افزود: اکثر مردم استان امرار معاش خود را از طریق مرز انجام می‌دهند، اما سو مدیریت‌های گذشته موجب شده که ظرفیت اشتغال برای مردم بومی فراهم نشود و شرکت‌های خارجی از نیروی کار خود استفاده کنند و فرصت شغلی برای مردم محلی محدود باقی بماند.

گرگیج با تأکید بر مدیریت منابع سوخت گفت: در مناطق زاهدان، زابل و میرجاوه، سوخت مازاد کشور جمع‌آوری و به کشورهای هم‌جوار فرستاده می‌شود، اما مشکلاتی در جمع‌آوری و توزیع وجود دارد و برخی افراد بدون تعهد کافی مسئول جمع‌آوری سوخت شده‌اند و کیفیت سوخت کاهش یافته و سود آن به مردم و کشور بازنمی‌گردد و مدیریت جایگاه‌ها باید به سران طوایف و با نظارت دقیق سپرده شود تا در صورت بروز تخلف، امکان برخورد وجود داشته باشد و ثمرات طرح به نفع مردم باشد.

وی همچنین بر اهمیت استفاده از ظرفیت‌های شغلی معدن و سوخت تأکید کرد و گفت: اکنون کارگران معدن از استان‌های دیگر وارد می‌شوند، در حالی که مردم بومی قابلیت و آمادگی لازم برای اشتغال در این بخش‌ها را دارند و حداقل درخواست ما این است که کارگران معدن از مردم استان باشند و از ظرفیت نیروی کار محلی استفاده شود تا مردم مجبور نباشند به شهرستان‌های مجاور مهاجرت کاری کنند.

استماع بیانات حاضرین و بیان نکاتی توسط نماینده مقام معظم رهبری در سیستان و بلوچستان

در ادامه نیز نماینده مقام معظم رهبری در سیستان و بلوچستان پس از استماع بیانات حاضرین به بیان نکاتی پرداخت و اظهار داشت: بحث‌های مهم استان را مطرح کردید و انتظار بنده نیز همین بود و باید یک قرار کاری در همین راستا بگذاریم.

وی گفت: در حال حاضر استاندار و مسئولین استان از خودمان هستند و دولت تا جایی که توانسته بودجه بیشتری از جاهای دیگر اختصاص داده و آقای رئیس جمهور بر همین مبنا است و روزهای اول از نهج البلاغه نکاتی را بیان می‌کردند که حضرت علی (ع) والی که تعیین می‌کردند به او اختیارات می‌دادند و حال خودشان رئیس جمهور هستند و باید عمل کنند و به مسئولین زیر دست خود اختیارات بدهند و استاندار گزارش می‌دادند که ایشان پای کار آمده‌اند، لذا بقیه کار دست خودمان است، نظام حجت را برای ما تمام کرده و نمی‌توانیم مسئولیت را به گردن دیگران بیندازیم بلکه راه حل پیدا کنیم و فعالانه در مسیر پیشرفت استان حرکت کنیم.

آیت‌الله محامی در ادامه با بیان مثال تاریخی افزود: در هفته‌های گذشته برخی و طی جلسه‌ای برخی به عملکرد مسئولین اعتراض داشتند، در حالی که مسئولیت‌ها زمانی در اختیار آنان بود و اکنون که در اختیار دیگری است، نمی‌توانند ادعا کنند که کارها انجام نمی‌شود و سیستم مدیریتی به گونه‌ای است که افراد می‌آیند و می‌روند و همه باید کمک کنند تا کارها به درستی پیش رود، حتی اگر مسئولان ضعیف باشند، باید نیروهای قوی معرفی و حمایت شوند و اگر قوی هستند، یاری شوند تا کارها بهتر انجام شود.

سرمایه‌های استان سیستان و بلوچستان باید به جیب مردم استان سرازیر شود

نماینده ولی‌فقیه در سیستان و بلوچستان افزود: اگر سخنان من را در جلسات مختلف رصد کرده باشید، من نیز مکرراً گفتم که خداوند ظرفیت‌های بالا در استان قرار داده ولی استفاده نکردیم و این باعث دلسردی می‌شود و مهر محرومیت به استان ما خورده وگرنه سرمایه زیاد است اما این سرمایه تبدیل به پول نقد نشده که در جیب مردم باشد و باعث رنج و مشکلات مردم استان ما شده و یک طرف قضیه هم این است که مشکلات را یکباره نمی‌شود حل کرد و باید اولویت بندی کنیم و پیش برویم.

آیت‌الله محامی بر ارائه راهکارهای عملی تأکید کرد و افزود: همه بزرگواران در نکاتشان به مشکلات اشاره کردند؛ برای رفع آنها باید از طریق قانونی پیگیری کرده و راهکار ارائه دهید مثلاً اگر در بحث سوخت کسی اقدام نادرست کرده، باید راهکار بدهید تا دوباره تکرار نشود وپیشنهاد می‌کنم محورهای اصلی مدنظر خود را مشخص کنید و از مبادی مربوطه پیگیری کرده و رونوشت آن را به من ارائه دهید تا من نیز پیگیری کنم.

وی با اشاره به اهمیت استفاده از ظرفیت نیروی بومی در استان گفت: در جلسات مختلف از مسئولان پرسیدم چه تعداد نیرو دارید و چه میزان از آنان بومی هستند و در پاسخ عنوان می‌کنند تا جایی که توانستیم از نیروهای داخل استان استفاده کرده‌ایم، اما گاهی گفته شد نیروی تخصصی کافی نیست و برای همین با دانشگاه‌ها و آموزش فنی و حرفه‌ای توافق شد که متناسب با نیازهای آینده استان رشته‌های آموزشی راه‌اندازی و آموزش داده شود.

آیت‌الله محامی با اشاره به مشکلات فرهنگی کار گفت: آنچه مسئولان به من گزارش می‌دهند این است که فرهنگ کار در سیستان آسیب دیده و حالت مساعده‌گیری رواج یافته است و در بلوچستان نیز جوانان ما تمایل ندارند نان بازوی خود را بخورند و برای کسب درآمد بیشتر به مشاغل کاذب رو آورده‌اند و حتی مسئولان مطرح می‌کنند که در تأمین نیرو برای پروژه‌های خود مشکل دارند و مجبور به تأمین نیرو از خارج استان هستند اما اگر شما به عنوان سران طوایف به طور مصداقی شرکتی را می‌شناسید که نیروی بومی به کار نمی‌گیرد، اطلاع دهید تا پیگیری کنم.

وی بر تربیت نیروهای متخصص بومی و استفاده از نیروهای غیر بومی برای افزایش رقابت علمی تأکید کرد و گفت: بومی‌گزینی اولویت دارد، اما استفاده از غیر بومی نیز سبب رشد علمی و رقابت می‌شود اما اولویت با نیروی بومی است زیرا نیروهای ماندگار استان خواهند بود.

آیت‌الله محامی درباره مسائل سوخت و مرز اظهار داشت: طرح رزاق و پرداخت پول بدون انجام کار به خانواده‌ای که نیروی کار دارد مشکلات تربیتی و مدیریتی ایجاد می‌کند برای خانواده‌های بی‌بضاعت که توان کار ندارند کمک بلااشکال است، اما برای کسانی که قابلیت کار دارند باید زمینه اشتغال فراهم شود و درآمد صرف زیرساخت‌ها شود برای مثال قبل از سفر به سیستان فرماندار زابل گزارشی ارائه کرد که مشکلی برای ایجاد اشتغال در منطقه نداریم و من نیز از ایشان تعهد گرفتم که هر کس برای کار مراجعه کند و بیکار باشد معرفی خواهد شد و در سخنرانی عمومی هم اعلام کردم.

امام جمعه زاهدان ادامه داد: در خصوص ظرفیت مرز نیز در جلسه شورای راهبردی مطرح شد، و حرف ما این است که نباید موجب رانت شود و باید بگذارند مردم به صورت فردی مبادلات مرزی داشته باشند یا اهالی یک محل یا خانواده تعاونی کوچک تشکیل دهند و به فعالیت بپردازند تا موجب رانت نشود.
وی در پایان تأکید کرد: باید نکات و پیشنهادات خود را در چهار یا پنج محور دارای اهمیت بیشتر به صورت کتبی ارائه دهید و یک نفر رابط مشخص برای پیگیری داشته باشید تا اقدامات پیگیری و در نهایت عملی و اجرایی شود.