دستان خالی کشاورزان از ثروت طلای سبز؛ کاهش ۲۵ درصدی تولید پسته

خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها: سرزمین طلای سبز ایران در خراسان جنوبی این روزها حال و روز خوشی ندارد. کشاورزانی که از دهه ۶۰ و بیش از ۴۰ سال عمرشان را پای درختان پسته گذاشته‌اند، امروز بیشتر از همیشه با مشکلاتی چون کم‌آبی، گرمای طاقت‌فرسا، نبود نظارت بر قیمت‌گذاری و بی‌توجهی مسئولان دست و پنجه نرم می‌کنند.

محصولی که با رنج بسیار تولید می‌شود، به‌جای آنکه با برند خراسان جنوبی در بازارهای جهانی بدرخشد، خام و بی‌نام راهی پاکستان و افغانستان می‌شود.

نظارتی بر قیمت گذاری وجود ندارد

محمد رضا رضایی یکی از پسته کاران خراسان جنوبی که از سال ۶۵ در زمینه تولید پسته فعالیت دارد در گفت و گو با مهر اظهار کرد: به علت کمبود آب در مجموعه ما تولید با کاهش رو به رو بوده است اما در مجموع در شهر اسفدن تولید خوبی در زمینه این محصول داشته‌ایم.

رضایی در زمینه مشکلات تولید پسته در خراسان جنوبی گفت: یکی از مشکلات این است که نظارتی در زمینه قیمت گذاری برای این محصول وجود ندارد و در واقع قیمت را خریدار تعیین می‌کند.

وی ادامه داد: وقتی که قیمت توسط خریدار تعیین شود در واقع کشاورز سود کمتری دریافت می‌کند.

این پسته کار خراسان جنوبی گفت: امسال من پسته را به قیمت کیلویی ۲۲۵ هزار تومان فروخته‌ام ولی برای خریدار حدود ۳۰۰ تا ۳۵۰ هزار تومان تمام می‌شود که در واقع سود خریدار است.

کمبود آب مشکل اصلی پسته کاران

محمد رضا برزگری از دیگر پسته کاران خراسان جنوبی که در شهر اسفدن مشغول به فعالیت است، در گفت و گو با مهر با اشاره به اینکه از سال ۶۰ در زمینه تولید پسته کار می‌کند، بیان کرد: در حال حاضر مشکل اصلی ما پسته کاران بحث کمبود آب است.

برزگری اظهار کرد: همچنین از جنبه دیگر جهاد کشاورزی موقع آفت گرفتن پسته و مشکلاتی شبیه به آن با ما در راستای فرستادن کارشناس برای رفع مشکل همکاری لازم را ندارد.

برزگری با اشاره به اینکه درختان پسته در اسفدن نونهال است، بیان کرد: نونهال معمولاً هر سال افزایش تولید دارد که در باغات شهر ما نیز شرایط به همین گونه است ولی گرمی هوا که گاه به ۵۰ درجه رسید مشکلاتی را برای پسته ایجاد کرد.

وضع صادرات پسته دلچسب نیست

پسته کار خراسان جنوبی گفت: ما خودمان ترمینال ضبط پسته داریم و گاه از پاکستان و افغانستان برای خرید جهت صادرات مراجعه می‌کنند ولی وضعیت صادرات نیز آنگونه که باید دلچسب نیست.

برزگری ادامه داد: ما پسته را به صورت فله‌ای به پاکستانی‌ها و افغانستانی‌ها می‌فروشیم و اینگونه نیست که با اسم و برند خراسان جنوبی عرضه شود.

منوچهر شایسته مدیر امور باغبانی جهاد کشاورزی خراسان جنوبی در گفت و گو با مهر اظهار کرد: برداشت محصول پسته از اواسط مرداد ماه شروع و تا پایان مهرماه ادامه دارد.

پیش بینی برداشت ۱۹ هزار تن پسته

شایسته گفت: پیش بینی می‌شود در سال جاری حدود ۱۹ هزار تن پسته از سطح ۲۷ هزار و ۲۰۰ هکتار درختان بارور محصول برداشت شود.

وی افزود: کل مساحت باغات پسته استان ۳۵ هزار و ۸۵۵ هکتار است.

مدیر امور باغبانی جهاد کشاورزی خراسان جنوبی گفت: در سال جاری با شرایط اقلیم موجود درمنطقه و عوامل خسارت زای سرمازدگی اول فصل در ارقام احمد آقایی و کله قوچی، نوسانات دمایی و گرمای شدید خرداد ماه و تیر ماه و طوفان‌های مکرر و باد شدید تیرماه، میانگین میزان تولید در باغات ۷۰۰ کیلوگرم در هکتار برآورد می‌شود.

شایسته ادامه داد: پیش بینی می‌شود کیفیت میوه در سال جاری نیز کاهش داشته باشد و ضمن اینکه خاموشی چاه‌های کشاورزی هم بر مشکلات باغداران افزوده است و لذا پیش بینی می‌شود میزان محصول امسال حدود ۲۵ درصد، با کاهش مواجه باشد.

۱۷ هزار خانوار بهره بردار پسته در خراسان جنوبی

وی گفت: تعداد بهره برداران این محصول ۱۷ هزار و ۷۸۰ خانوار در سطح خراسان جنوبی است که بیشترین سطح زیرکاشت پسته استان به شهرستان بشرویه هشت هزار و ۲۰۰ هکتار اختصاص دارد و پس ازآن شهرستان‌های قاین، فردوس و سرایان بیشترین سطوح زیر کشت استان را دارا می‌باشند.

مدیر امور باغبانی جهاد کشاورزی خراسان جنوبی بیان کرد: در سطح استان تعداد ۴۲ واحد ترمینال ضبط پسته با ظرفیت ۵۰ هزار و ۷۷۰ تن در حال فعالیت است و همچنین ۲ واحد فراوری و بسته بندی پسته با ظرفیت ۲۳۰۰ تن در شهرستان‌های بشرویه و بیرجند فعالیت دارند.

شایسته تأکید کرد: سفید پسته، کله قوچی، اکبری، بادامی، فندقی، احمد آقایی و اوحدی از ارقام پسته خراسان جنوبی است.

خراسان جنوبی در تولید محصول پسته رتبه پنجم کشور را دارد و حدود ۷۰ درصد پسته استان به سایر استان‌ها از جمله خراسان رضوی، کرمان، سیستان و پلوچستان و تهران صادر می‌شود.

فعالیت ۴۴ واحد صنایع تبدیلی و تکمیلی محصول پسته در خراسان جنوبی

جوادی سرپرست مدیریت صنایع تبدیلی و غذایی جهاد کشاورزی خراسان جنوبی نیز گفت: خراسان جنوبی دارای ۴۵ واحد با مجوز بهره برداری در زمینه پسته است که ۴۴ واحد آن فعال است.

جوادی افزود: از مجموع این واحدها، ۴۲ واحد ترمینال ضبط پسته بوده که با ظرفیتی بالغ بر ۵۰ هزار و ۷۰۰ تن در سال و ۳ واحد فرآوری و بسته بندی پسته با ظرفیت بالغ بر ۲۴۰۰ تن در سال فعالیت دارند.

وی گفت: با توجه به اینکه بیشترین سطح زیر کشت این محصول استراتژیک استان در شهرستان بشرویه است، تعداد ۱۲ واحد فعال در زمینه پسته در این شهرستان با ظرفیت بالغ بر ۱۸ هزار و ۴۰۰ تن درسال فعالیت دارند.

سرپرست مدیریت صنایع تبدیلی و غذایی جهاد کشاورزی خراسان جنوبی یادآور شد: شهرستان‌های فردوس و سرایان به ترتیب در رتبه‌های بعدی قرار می‌گیرند.

با وجود آنکه خراسان جنوبی رتبه پنجم تولید پسته کشور را در اختیار دارد و سالانه هزاران تن محصول از باغات این استان برداشت می‌شود، اما سود اصلی این طلای سبز نه در جیب کشاورز که در دستان دلالان و خریداران واسطه‌ای می‌نشیند.

اگر امروز چاره‌ای برای کمبود آب، خام‌فروشی و نبود برندینگ اندیشیده نشود، آینده‌ای سخت‌تر از امروز در انتظار باغداران اسفدن، بشرویه و دیگر شهرهای پسته‌خیز خراسان جنوبی خواهد بود.