تغییر برنامه نادو در کنترل دوپینگ کاروان‌های ورزش؛ همه تست نمی‌دهند

به گزارش خبرنگار مهر، نمونه گیری از ورزشکاران در بیش از یک مرحله و آنالیز و دریافت نتیجه آنها حتی به صورت اورژانسی، سیاستی بود که ستاد ملی مبارزه با دوپینگ (نادو) طی سال های گذشته همواره پیش از اعزام کاروان های ورزش ایران به رویدادهایی مانند بازی های آسیایی و المپیک، دنبال می کرد.

این روند در حال حاضر دستخوش تغییراتی شده است. بر طبق آئین نامه آژانس جهانی مبارزه با دوپینگ (وادا) و استانداردهای بین المللی تدوین شده توسط این سازمان که نادو تمام کشورها ملزم به تبعیت از آن هستند، آنچه حائز اهمیت است گرفتن تست از تمام ورزشکاران یک کاروان نیست بلکه نمونه گیری برنامه محور و با تمرکز بر رشته هایی که از ریسک بالاتری برخوردار هستند می باشد آنهم «بدون تعیین زمان و مکان مشخص و اعلام قبلی»

«برنامه توزیع نمونه گیری» یا «TDP » برنامه سالیانه تنظیم شده از سوی نادو و بر طبق استانداردهای بین المللی و کد وادا و با نگاه به ارزیابی ریسک صورت پذیرفته است که نمونه گیری از ورزشکاران حتی برای تائید پاک بودن یک کاروان باید بر اساس انجام شود. رضا سعیدی قائم مقام دبیرکل ستاد ملی مبارزه با دوپینگ (نادو) در گفتگو با خبرنگار مهر در مورد این برنامه توضیح داد و تاکید کرد که ملاک مدیریت نمونه گیری تست دوپینگ در مورد کاروان های اعزامی به رویدادهای پیش رو پیروی از این برنامه و استانداردهای بین المللی است نه سیاست قبلی مبنی نمونه گیری از تمام ورزشکاران عضوِ کاروان.

بر اساس سیاست های جدید آژانس جهانی مبارزه با دوپینگ از این پس از «تمام ورزشکاران» یک کاروان پیش از بازی های آسیایی یا المپیک نمونه گیری نمی شود

تاکید وادا بر تهیه «برنامه توزیع تست»

وی در تشریح این روند جدید به چگونگی تهیه «برنامه توزیع نمونه گیری» و عوامل موثر در آن اشاره داشت و گفت: طبق استانداردهای بین المللی و کد وادا، تمام نادوهای کشورها موظف هستند پیش از هر سال میلادی «برنامه توزیع نمونه گیری» خود را مشخص کنند. به این معنا که تعداد نمونه گیری ها را به تفکیک رشته، چه در داخل و چه در خارج از مسابقه مشخص نمایند.

جداسازی رشته های پُرخطر و معیارهای مورد توجه برای آن

سعیدی به فاکتورهای تاثیرگذار در تهیه این برنامه اشاره داشت و خاطرنشان کرد: «ارزیابی ریسک یا خطر» هر رشته یکی از فاکتورهای موردتوجه و تاثیرگذار در این جدول است. تعیین میزان ریسک یا خطر هر رشته نیز بر اساس معیارهایی انجام می شود که آژانس جهانی مبارزه با دوپینگ (وادا) مشخص کرده است و برای هر یک از آنها نمره یا امتیازی را در نظر گرفته است. رشته هایی که آن معیارها را دارا باشند در فهرست رشته های پُرخطر قرار می گیرند و هرچه امتیاز فاکتورهای آنها بالاتر باشد، بیشتر مورد توجه قرار می گیرند.

معیارهای مورد توجه در تعیین رشته هایی با ریسک بالا

وی تصریح کرد: تعداد محرومیت های قبلی، احتمال ارتکاب ورزشکاران به دوپینگ، اهمیت رشته از حیث مدال و موقعیت اجتماعی و اقتصادی از جمله معیارهای تاثیرگذار در بررسی وضعیت رشته ها به لحاظ پُرخطربودن یا نبودن هستند. جدای از موضوع ریسک، تعداد ورزشکاران حرفه ای و قهرمانی و رویدادهای سالیانه هر رشته از جمله معیارهای تاثیرگذار در تعیین تعداد نمونه ها در طول سال است. مجموع این عوامل کنار هم منتهی به تدوین «برنامه توزیع نمونه گیری» می شود.

شرایط هر رشته در کنترل دوپینگ؛ هر چه پُرخطرتر، نمونه گیری بیشتر

قائم مقام دبیرکل ستاد ملی مبارزه با دوپینگ (نادو) با تاکید دوباره بر اینکه نادو مکلف است قبل از هر سال میلادی با در نظر گرفتن معیارهای مورد توجه وادا، میزان ریسک هر رشته را در کشور خود مشخص کرده و «برنامه توزیع نمونه گیری» را کامل کند، ادامه داد: هر چه ریسک یک رشته بیشتر باشد و به نوعی پُرخطرتر شناخته شود، میزان نمونه گیری از آن باید بیشتر شود. این سیاست و رویکرد وادا است که حتی در مورد کاروان های اعزامی به بازی های آسیایی و المپیک هم باید اعمال شود.

لزوم همکاری فدراسیون ها در تهیه جدول توزیع تست

سعیدی بر ضرورت همکاری فدراسیون های ورزشی و و تاثیر آن در تدوین هرچه دقیق¬تر و عملیاتی¬تر برنامه توزیع نمونه گیری تاکید کرد وگفت: تدوین برنامه توزیع نمونه گیری نیازمند اطلاعات کامل و به موقع در مورد رویدادهای هر رشته، زمان آنها، برنامه اردویی ورزشکاران، تعداد ورزشکاران کلی رشته و تعداد ملی پوشان و … است. این اطلاعات می بایست توسط فدراسیون ها در اختیار نادو قرار بگیرد. در صورتیکه اطلاعات هر بخش ناقص باشد، باعث می شود که جدول توزیع نمونه گیری به همان میزان واقعی و دقیق نباشد.

وادا تاکید دارد که نمونه گیری از همه اعضای یک کاروان آنهم با اطلاع قبلی و در زمان و مکان مشخص اشتباه است

دیگر از همه ورزشکاران کاروان ها تست گرفته نمی شود

وی تاکید کرد: جدول توزیع نمونه گیری، ملاک نمونه گیری و کنترل دوپینگ سالیانه ورزشکاران در رشته های مختلف است حتی در مورد کاروان های اعزامی به بازی های آسیایی و المپیک هم ملاک عمل در واقع همین جدول و برنامه است. پیش از این از «تمام ورزشکاران» یک کاروان و گاهی در بیش از یک مرحله بر اساس زمان بندی از پیش تعیین شده و در مکان مشخص، نمونه گیری می شد اما دیگر از این سیاست پیروی نمی شود چون وادا با آن مخالف است.

نمونه گیری بدون اطلاع قبلی

قائم مقام دبیرکل نادو بر اهمیت همکاری کمیته ملی المپیک در این زمینه نیز تاکید کرد و گفت: لازم است پیش از بازی های آسیایی و المپیک در رده های مختلف، برنامه مسابقات توسط کمیته ملی المپیک یا فدراسیون ها در اختیار نادو قرار بگیرد. نادو با در نظر گرفتن جدول زمان بندی این بازی ها و همچنین جدول توزیع تست، از ورزشکارانی که در رشته های پرخطر فعالیت دارند یا به هر دلیلی لازم است کنترل دوپینگ شوند، قبل از اعزام و به صورت خارج از مسابقات نمونه گیری می کند. این نمونه گیری می تواند بیش از یک مرحله انجام شود اما نکته مهم «عدم اعلام قبلی » آن است.

راهی که تا به امروز اشتباه طی می شد

وی در این زمینه خاطرنشان کرد: از نظر استانداردهای بین المللی نمونه گیری از تمام ورزشکاران اعزامی یک کاروان آنهم در یک مکان و زمان از پیش تعیین شده، اشتباه است. این کار خلاف قوانین است. نمونه گیری باید به صورت بی خبر و توزیع شده باشد.

تاکید وادا بر نمونه گیری بی خبر از ورزشکاران خاص

سعیدی در پایان به خبرنگار مهر گفت: آژانس جهانی مبارزه با دوپینگ (وادا) سال ۲۰۲۴ بر اشتباه بودن این شیوه کنترل دوپینگ (نمونه گیری از پیش تعیین شده در زمان و مکان مشخص از همه اعضای یک کاروان) تاکید داشت و از ابتدای سال جاری میلادی نادو را مکلف کرد که بر طبق استانداردهای وادا عمل نماید. تاکید وادا بر این است که الزامی به نمونه گیری از همه ورزشکاران یک کاروان نیست. بلکه اولویت با آموزش تمام ورزشکاران و در درجه بعد نمونه گیری با در نظر گرفتن ریسک رشته است.