اطلس تجاری در خدمت رفع ناترازی

به گزارش خبرگزاری مهر، رئیس اندیشکده حکمرانی هوشمند با بیان اینکه ایران می‌تواند با سرمایه‌گذاری درست بر روی میکرورآکتورهای هسته‌ای و نیروگاه‌های برق خورشیدی، در مسیر رفع ناترازی گام بردارد، گفت: این مسیر را می‌توان به اتکا به اطلس تجاری ترسیم کرد. بدون اطلس تجاری ممکن است اقدامات صورت گرفته به بیراهه برود.

سیدطه‌حسین مدنی درباره وضعیت ناترازی برق در کشور گفت: طبق آخرین آمار موجود، کل ظرفیت تولید برق کشور به ۹۳ هزار مگاوات می‌رسد اما این میزان تولید، کفاف میزان مصرف بخش‌های مختلف را نمی‌دهد و همین ناهمخوانی، کشور را با کسری حدوداً ۲۴ هزار مگاواتی در اوج مصرف مواجه کرده است.

مدنی در ادامه گفت: ناترازی انرژی موضوعی نیست که فقط مختص کشور ما باشد. کشورهای متعددی در دنیا بوده‌اند که چنین وضعیتی را تجربه کرده‌اند و برای رفع آن اقداماتی انجام داده‌اند که نتایج مثبت و منفی این اقدامات می‌تواند برای ما آموزنده باشد.

وی ادامه داد: مسیر درست توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر و موضوع نوین میکرورآکتورهای هسته‌ای دو گزینه مناسب برای رفع بخشی از ناترازی است. در این رویکرد، طی مسیر درست بسیار مهم است. به بیان دیگر سرمایه‌گذاری بر روی نیروگاه‌های خورشیدی باید با ترسیم یک ساز و کار دقیق در تأمین پنل‌ها و سایر تجهیزات مورد نیاز صورت بگیرد تا هزینه‌ها از مسیر اصلی منحرف نشود.

مدنی گفت: «اطلس تجاری» به دلیل برخورداری از اطلاعات ساده شده، به خوبی می‌تواند به این نوع پرسش‌ها پاسخ‌های روشن و دقیق بدهد. این ساز و کار چون در برگیرنده نوعی از اطلاعات ساده شده است؛ کاربران می‌توانند به دانش مبتنی بر تجربه و داده‌های واقعی و خِرَد برسند و در تأمین نیازها و تعیین مبادی و مسیرهای وارداتی درست عمل کنند.

رئیس اندیشکده حکمرانی هوشمند تصریح کرد: تجربه آلمان در مورد پنل‌های خورشیدی و رقابت با چین، یکی از تجربه‌های آموزنده است که لزوم تدوین اطلس تجاری و توجه به آن در مسیر توسعه نیروگاه‌های خورشیدی را گوشزد می‌کند.

مدنی توضیح داد: ورود چین به عرصه تولید پنل‌های خورشیدی و ناتوانی آلمان در رقابت با این کشور به دلیل هزینه انرژی و دستمزد بالا، باعث شد این کشور تولید پنل خورشیدی را به کره جنوبی منتقل کند. چین پس از مدتی بازار جهانی را با پنل‌های ارزان‌تر اشباع و توان رقابت را برای شرکت‌های آلمانی بسیار سخت کرد. این وضعیت در کنار تغییر در سیاست‌های حمایتی آلمان و کاهش سودآوری تولید پنل، تقریباً باعث توقف تولید در آلمان شد. انرژی‌بر بودن تولید پنل یکی از دلایل از دست رفتن توان رقابتی شرکت‌های آلمانی بود.

وی تصریح کرد: به بیان دقیق‌تر تولید پنل‌های خورشیدی، به‌ویژه سلول‌های سیلیکونی کریستالی، فرآیندی انرژی‌بر است که شامل مرحله استخراج سیلیکون خام، خالص‌سازی برای استفاده در پنل، برش نازک سیلیکون خالص و تولید ویفر، پردازش و پوشش ویفرها با اتصالات الکتریکی و قرار دادن سلول‌های خورشیدی در پوشش شیشه‌ای و مواد محافظ می‌شود. طی شدن تمام این مراحل نیاز بسیار زیادی به انرژی حرارتی همچون انرژی حاصل شده از سوختن گاز طبیعی و یا دیگر منابع گرمازا دارد.

این کارشناس اقتصادی خاطرنشان کرد: هرچند امروزه با پیشرفت فناوری، مصرف انرژی در این فرآیند کاهش یافته و زمان بازگشت انرژی نیز، بسته به محل و مقیاس تولید به یک تا چهار سال رسیده است؛ اما این تمام ماجرا نبود. نیروی کار گران تخصصی و حتی ساده در آلمان نیز بر قیمت تمام شده این تولیدات اثر مستقیمی داشت. حداقل حقوق پرداختی ماهانه برای یک کارگر ساده در کشور آلمان چیزی در حدود ۱۰ برابر کشور چین است و این موضوع تیر خلاصی در رقابت تولید فی‌مابین این دو کشور بود.

وی افزود: اطلس تجاری با توجه به این تجربیات و به روزرسانی شرایط، می‌تواند به ما پاسخ دهد که بهتر است این تجهیزات را در داخل تولید یا از خارج وارد کنیم و اگر قرار است با واردات، پنل‌های مورد نیاز را تأمین کنیم؛ کدام کشورها، برندها، چه مسیرها و حتی زمان‌هایی می‌تواند بهترین نتیجه را به دنبال داشته باشد.

مدنی افزود: علاوه بر نیروگاه‌های خورشیدی، میکرورآکتورهای هسته‌ای هم می‌توانند یکی از گزینه‌های تولید برق و رفع ناترازی باشند. این فناوری به منظور استفاده از انرژی هسته‌ای برای تولید برق در مقیاس‌های کوچک و امکان استفاده در مناطق مختلف طراحی شده‌اند. میکرورآکتورها را می‌توان مستقل از شبکه اصلی برق راه‌اندازی کرد. به همین دلیل امکان استفاده از این فناوری در مناطق دورافتاده وجود دارد. این مزیت، هزینه‌های انتقال برق را تا حد زیادی کاهش می‌دهد. همچنین اصلی‌ترین ویژگی و مزیت این فناوری، تولید برق بدون انتشار کربن است. ابعاد کوچک این نیروگاه‌ها و نوع طراحی، امکان جابه جایی آنها را فراهم کرده است.

رئیس اندیشکده حکمرانی هوشمند خاطرنشان کرد: اطلس تجارت ایران می‌تواند با بررسی جدیدترین یافته‌ها، سرمایه‌گذاری‌ها و پروژه‌ها در خصوص میکرورآکتورها، بهترین مبادی برای خرید و ورود این تجهیزات به کشور را معرفی کند. در حال حاضر کشورهای چون آمریکا، کانادا، روسیه، چین و ژاپن به این حوزه وارد شده‌اند و اطلس تجاری می‌تواند بهترین مسیر برای ورود این فناوری به کشور را ترسیم کند.

این کارشناس ارشد انرژی افزود: در مسئله نیروگاه‌های برق متکی به سوزاندن زغال سنگ نیز تجارب جهانی و اطلس تجارت ایران می‌تواند کارویژه‌ای مؤثر داشته باشد. این سوخت فسیلی، علاوه بر کمک به افزایش تولید انرژی الکتریکی و کاهش ناترازی برق کشور می‌تواند به یک فرصت شگرف در تولیدات جانبی نیز تبدیل شود. اطلس تجاری از تهیه بهینه کوره‌ها تا ادوات مرتبط با فیلتراسیون پس از آنکه می‌تواند فرصت صادراتی گاز کربن‌دی‌اکسید را نیز برای کشور مهیا نماید؛ نقش آفرین است.

رئیس اندیشکده حکمرانی هوشمند در پایان لزوم تدوین و پیاده‌سازی هر چه سریع‌تر اطلس تجاری در بخش‌های مختلف کشور را گوشزد کرد و گفت: در همین راستا، رویداد تخصصی با موضوع اطلس تجاری امسال توسط اندیشکده حکمرانی هوشمند در خانه اندیشه‌ورزان برگزار خواهد شد.