کتاب‌های دانشگاهی «الکترونیکی» می‌شوند؛ زمان رونمایی رسمی مهرماه ۱۴۰۴

دکتر محمد حسن‌زاده در گفتگو با خبرنگار مهر از راه‌اندازی پلتفرمی برای مطالعه و فروش نسخه الکترونیکی کتاب‌های دانشگاهی خبر داد و گفت: سامانه «ساد» یا سامانه انتشارات دانشگاهی محل فروش کتاب‌هایی است که توسط دانشگاه‌ها یا ناشران دانشگاهی منتشر می‌شود و این پلتفرم قابلیت آن را دارد که افراد بتوانند نسخه الکترونیک یا EPUB کتب دانشگاهی را خریداری کرده و آن را مطالعه کنند. همچنین این قابلیت وجود دارد که افراد بر روی کتاب‌ها یادداشت بگذارند یا فونت آن‌ها را تغییر دهند.

رئیس پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران (ایرانداک) با بیان این‌که این سامانه مشابه نرم‌افزارهای عمومی مطالعه کتاب‌های الکترونیکی است، گفت: عمدتاً کتاب‌های دانشگاهی در سامانه‌های عمومی مطالعه کتاب‌های الکترونیکی نادیده گرفته می‌شوند. حتی فرآیند EPUB کردن و … به صورتی که مناسب نظام دانشگاهی باشد، رعایت نمی‌شود. به همین دلیل ما در پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران (ایرانداک) این فضا را ایجاد کردیم تا فرد بتواند کتاب‌های خود را در کارتابل خود ذخیره و یادداشت‌های گذاشته شده روی کتاب را مشاهده کند.

وی افزود: همچنین می‌توانیم مشاهده کنیم جامعه دانشگاهی درخواست اضافه شدن چه کتاب‌هایی را دارند. چه موضوعاتی بیشتر مطالعه می‌شود و چه موضوعاتی ترند شده است. هر انتشاراتی می‌تواند مشاهده کند که هر کتابی چقدر فروش رفته، چه زمان‌هایی کتاب‌ها بیشتر فروش رفته‌اند، توزیع جغرافیایی خریداران کتاب به چه صورت بوده و … این اطلاعات به سیاست‌گذاری مناسب در نشر دانشگاهی کمک می‌کند و این سیاست‌گذاری به صورت بازخورد به دانشگاه‌های عضو این مجموعه منعکس می‌شود.

عضو هیئت‌علمی دانشگاه تربیت مدرس اظهار کرد: دانشجویان و اساتید دانشگاه و پژوهشگران بدون نگرانی بابت فضای فیزیکی برای نگهداری و قیمت بالای کتاب، آن را خریداری کنند و البته این اقدام به سود ناشران دانشگاهی نیز است. به این دلیل که انتشار نسخه الکترونیک کتاب‌ها نیاز به هزینه جداگانه برای پخش و … ندارد و همچنین می‌تواند به محیط زیست کمک کند.

رونمایی از سامانه ساد با آغاز سال تحصیلی جدید

رئیس ایرانداک با اشاره به این‌که ایجاد سامانه ساد در بهار ۱۴۰۴ کلید خورده است، گفت: تاکنون نزدیک به ۳۰۰ کتاب در آن بارگذاری شده است و هدف ما این است که تا پایان تابستان که مصادف با آغاز سال تحصیلی جدید است و زمانی که به هزار عنوان کتاب رسیدیم، از این سامانه به صورت کامل رونمایی کنیم. اضافه شدن کتاب‌ها با سرعت در حال انجام است و پیش‌بینی می‌کنیم که در سریع‌ترین زمان ممکن بیش از ۱۰ هزار عنوان کتاب در این سامانه قرار بگیرد.

وی اظهار کرد: تاکنون بخشی از کتاب‌های دانشگاه تربیت مدرس به این سامانه اضافه شده، قرارداد با دانشگاه‌های دیگر نیز بسته شده و کتاب‌های دیگر به مرور زمان به این سامانه اضافه خواهند شد. بخشی از کتاب‌های دانشگاهی قدیمی‌تر هستند و تبدیل نسخه‌های الکترونیکی آن‌ها به EPUB دشوارتر است.

رئیس پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران با بیان این‌که طراحی اپلیکیشن مخصوص تلفن همراه سامانه ساد در دستور کار ایرانداک قرار دارد، افزود: نسخه کنونی سامانه به صورت PWA یا وب اپلیکیشن پیش رونده در دسترس است.

رونمایی از اپلیکیشن ایرانداک

وی افزود: اپلیکیشن موبایل ایرانداک نیز در دو سال گذشته طراحی شده است که از طریق آن همه سامانه‌های ایرانداک در دسترس قرار خواهند داشت. این اپلیکیشن پس از طراحی و آزمایش در پژوهشگاه، در یکی از دانشگاه‌ها در حال آزمایش و تست واقعی است که انشاالله پیش از سال تحصیلی جدید رونمایی خواهد شد. بنابراین سامانه ساد نیز از طریق این اپلیکیشن در دسترس دانشگاهیان قرار خواهد گرفت.

حسن‌زاده با تاکید بر این‌که قابلیت‌های شبکه ملی کتابخانه‌ دانشگاهی در کنار قابلیت‌های سامانه ساد می‌تواند فعالیت‌های آموزشی و پژوهشی را تسهیل کند، گفت: با تکمیل منابع این دو سامانه، از اوایل سال آینده هر فردی کتاب، پایان‌نامه، مقاله، مقاله کنفرانسی و منابع کتابخانه‌ای را در دسترس خواهد داشت و از تمام متن آن‌ها استفاده کند و بخشی را نیز از کتابخانه‌ها به امانت بگیرند.